E̍k-chu

(Tùi E̍k-biâu choán--lâi)

E̍k-chu[1] (疫株; eng. vaccine), mā ū kóng chu-chiuⁿ (株漿) iā chu-chéng (株種)[2], hiān-tāi siū Koaⁿ-ōe éng-hióng mā ū kóng e̍k-biâu (疫苗), sī chiam-tùi bó͘ khoán chek-pēⁿ chò seng-bu̍t siōng ū-hông ê chhiú-tōaⁿ. E̍k-chu ki-pún ê chè-chō goân-lí sī lī-ēng sí-bông he̍k-chiá jio̍k-hòa liáu-āu ê pēⁿ-goân hō͘ sin-thé sán-seng khòng-thé. Ū-hông-siā (預防射) sī it-poaⁿ só͘ kóng ê e̍k-chu, chóng-sī e̍k-chu bô it-tēng to̍h ēng chù-siā hêng-sek si̍t-hêng.

Iōng-gí siu-kái

Eng-gí vaccine ê gí-goân sī Variolae vaccinae (gû ê thian-jiân-tō͘); tāi-seng sī Edward Jenner ēng lâi piáu-sī gû-tāu-chu (cowpox) ê ì-sù. I tī 1798 nî kài-siāu ēng gû-tāu-chu tùi-khòng thian-jiân-tō͘ ê bûn-chiuⁿ Gián-kiù só͘ châi-iáⁿ hō Gû-tāu-chu ê Variolae vaccinae (Inquiry into the Variolae vaccinae known as the Cow Pox) pat ēng chit jī.[3]

1881 nî ê sî, ūi kì-liam Jenner, Hoat-kok ê ha̍k-chiá Louis Pasteur thê chhut ēng chit jī lâi piáu-ta̍t só͘-ū sin khai-hoat ê ū-hông chiap-chèng.[4]

Chham-chiàu siu-kái

  1. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "疫痘". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  2. John Macgowan (1883). "Vaccine". English and Chinese dictionary of the Amoy dialect (ēng Eng-gí). 
  3. Baxby, Derrick (1999). "Edward Jenner's Inquiry; a bicentenary analysis". Vaccine. 17 (4): 301–7. doi:10.1016/s0264-410x(98)00207-2. PMID 9987167. 
  4. Pasteur, Louis (1881). "Address on the Germ Theory". Lancet. 118 (3024): 271–2. doi:10.1016/s0140-6736(02)35739-8. 

Siong-koan siu-kái