?Hoan-be̍h
kok-chéng ê hoan-be̍h
Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi
Kài: Plantae
Mn̂g: Magnoliophyta
Kong: Liliopsida
Bo̍k: Poales
Kho: Poaceae
Sio̍k: Zea
Chéng: Z. mays
Ha̍k-miâ
Zea mays
L.

Hoan-be̍h (Hàn-jī: 番麥, ha̍k-miâ: Zea mays ssp. mays), kó͘-chá tī Tiong Bí-chiu chai-poê lo̍h-sèng ê ngó͘-kok. Au-chiu-lâng tī 15–16 sè-kí chiap-chhiok tio̍h Bí-chiu liáu-āu, choâⁿ-á thoàⁿ kàu sè-kài kok-tē.

Zea mays "fraise"
Zea mays "Oaxacan Green"
Zea mays "Ottofile giallo Tortonese”

Le̍k-sú siu-kái

Au-chiu-lângColumbus khì kàu Bí-chiu í-chêng, iá m̄-chai hoan-be̍h ê chûn-chāi. Chāi-tē ê Bí-chiu goân-chū-bîn, tī che chá-chêng chio̍h í-keng ū hoan-be̍h ê chai-chèng. Tùi Canada lâm-pō͘, kàu Chile ê tiong-lâm-pō͘ lóng ū.

Mesoamerica bûn-bêng lāi-té, hoan-be̍h-jîn ê sek-tī ū gî-sek-siōng ê ì-gī, ū tùi-èng ê sîn-bêng[1].

16 sè-kí, Columbus kòe Bí-chiu liáu-āu chi̍t tōaⁿ sî-kan, Au-chiu-lâng sui-jiân í-keng chai-iáⁿ hit ūi m̄-sī A-chiu, chóng-sī iá koh tiāⁿ chiong A-chiu kap Bí-chiu khan chò hóe, hoan-be̍h ū chi̍t chām tio̍h hong siūⁿ kóng sī Oán-tang ê chok-bu̍t, keng-kòe Thó͘-ní-kî lâng sàng kòe Se-kok[2].

Chham-khó chu-liāu siu-kái

  • Staller, John E. (2010). Maize Cobs and Cultures: History of Zea mays L. Springer Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-642-04506-6. 
  1. Staller 2010, p. 66.
  2. Staller 2010, p. 20.

Liân-kiat siu-kái