A-la-pek Liân-bêng (亞喇伯聯盟, A-la-pek-gí: الجامعة العربيةal-Jāmiʻah al-ʻArabīyah), chèng-sek miâ-hō kiò A-la-pek Kok-ka Liân-bêng (جامعة الدول العربية Jāmiʻat ad-Duwal al-ʻArabīyah), sī chi̍t ê hun-pò͘ tī Pak Hui, Hui-chiu-kak kap A-la-pek ê khu-he̍k A-la-pek kok-ka kok-chè cho͘-chit. 1945 nî 3 goe̍h 22, tī Cairo sêng-li̍p, ū 6 ê sêng-oân: Ai-ki̍p Ông-kok, Iraq Ông-kok, Transjordan, Lī-pa-lùn, Saudi A-la-pek kap Su-lī-a.[4] Yemen tī 1945 nî 5 goe̍h chhe 5 ka-ji̍p. Bo̍k-chiân, Liân-bêng ū 22 ê sêng-oân, m̄-koh Su-lī-a in-ūi Su-lī-a Lōe-chiàn, ùi 2011 nî 11 goe̍h í-lâi pī tòng-kiat chham-ú.[5]

A-la-pek Liân-bêng
جامعة الدول العربية
A-la-pek Liân-bêng kî-á
kî-á
A-la-pek Liân-bêng Hui-chiong
Hui-chiong
Member states shown in dark green; suspended member states shown in light green.
Member states shown in dark green; suspended member states shown in light green.
hêng-chèng tiong-sim Cairo
Koaⁿ-hong gí-giân A-la-pek-gí
Lūi-hêng tē-khu cho͘-chit
Hoē-oân-kok
Thâu-lâng
• pì-su-tiúⁿ
Ahmed Aboul Gheit
• gī-hoē gī-tiúⁿ
Ali Al-Daqbaashi
• chú-se̍k-kok
 Sudan
Li̍p-hoat ki-kò͘ A-la-pek Gī-hoē
Kiàn-li̍p
1945 nî 3 goe̍h 22 ji̍t
Bīn-chek
• Lóng-chóng
13,132,327 km2 (5,070,420 sq mi)
Jîn-kháu
• 2018 nî kó͘-kè
406,700,000[2]
• Bi̍t-tō͘
27.17/km2 (70.4/sq mi)
GDP (bêng-gī) 2021 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
$2.7 bān-ek[3]
• Pêng-kin
$6,600
Hoè-pè
Sî-khu UTC+0 ~ +4

Liân-bêng ê chú-iàu bo̍k-phiau sī beh "giú-kīn sêng-oân kok chi-kan ê koan-hē, hia̍p-tiau hō͘-siong ê ha̍p-chok, î-hō͘ in-ê chú-khoân kap to̍k-li̍p, ēng it-poaⁿ hong-sek khó-lū A-la-pek kok-ka ê sū-bū kap lī-ek".[6]

Thàu-kòe chi̍t-kóa ki-koan, chhin-chhiūⁿ A-la-pek Kàu-bûn-kho Cho͘-chit (ALECSO), lâi cheng-ka A-la-pek sè-kài ê lī-ek.[7][8]

Le̍k-sú siu-kái

Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: A-la-pek Liân-bêng ê le̍k-sú

Tē-lí siu-kái

Sêng-oân siu-kái

Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: A-la-pek Liân-bêng ê sêng-oân kok

A-la-pek Liân-bêng Hiàn-chong sī A-la-pek Liân-bêng ê khai-ki tiâu-iok. Tī 1945 nî thong-kòe, kui-tēng kóng "A-la-pek Liân-bêng ài iû chhiam-sú chit hāng tiâu-iok ê to̍k-lip A-la-pek kok-ka lâi chó͘-sêng.[9]

Chi̍t khai-sí, tī 1945 nî, ka-na ū 6 ê sêng-oân kok. Kin-á-ji̍t, A-la-pek Liân-bêng ū 22 ê sêng-oân kok, pau-hâm 3 ê Hui-chiu bīn-chek siāng tōa ê kok-ka (So͘-tan, Algeria kap Libya) kap Tiong Tang bīn-chek siāng tōa ê kok-ka (Saudi A-la-pek).

Liân-bêng bo̍k-chiân ū 5 ê koan-chhat kok, in ū hoat-giân ê khoân-lī, m̄-koh bô tâu-phiò khoân.

Ùi 1950 nî-tāi í-lâi, A-la-pek Liân-bêng ê sêng-oân sò͘-liōng put-toān cheng-ka. Kàu 2016 nî ûi-chí, ū 22 ê sêng-oân kok:

iáu-koh ū 5 ê koan-chhat kok:

Chham-khó siu-kái

  1. Syria suspended from Arab League, The Guardian
  2. "World Population Prospects - Population Division - United Nations". population.un.org. 
  3. "Report for Selected Countries and Subjects". IMF. 
  4. "Arab League". The Columbia Encyclopedia. 2013. 17 December 2013 khòaⁿ--ê.  
  5. Sly, Liz (12 November 2011). "Syria suspended from Arab League". Washington Post. 
  6. "Pact of the League of Arab States, 22 March 1945". The Avalon Project. Yale Law School. 1998. Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 25 July 2008. 15 July 2012 khòaⁿ--ê. 
  7. "The Arab League Educational, Cultural and Scientific Organization (ALESCO)". 
  8. Ashish K. Vaidya, Globalization (ABC-CLIO: 2006), p. 525.
  9. "Pact of the League of Arab States, March 22, 1945". Yale Law School. 9 July 2016 khòaⁿ--ê. 
  10. Library, C. N. N. "Arab League Fast Facts". CNN.