Bāng-chì (blog) sī chi̍t-chióng bāng-lō· mûi-thé ê hêng-sek. Tián-hêng ê bāng-chì sī 1-ê chia̍p-chia̍p keng-sin ê bāng-chām. I ê lōe-iông it-poaⁿ chiam-tùi kî-thaⁿ ê bāng-chām ê bûn-chiuⁿ, siau-sit, a̍h-sī chu-gôan chò siāu-kài a̍h-sī phêng-lūn. Àn-chiáu thôan-thóng, siōng sin ê bûn-chiuⁿ hē bāng-ia̍h siōng téng-kôan, khah kū ê bûn-chiuⁿ àn-chiàu ji̍t-kî, tê-bo̍k siu khì tī chhng-khò·. [1] Bāng-chì ê chú-tê chē-chē khóan.

Bāng-chì chit-sû kap Eng-bûn ê weblog, blog pêng-hêng sú-iōng, ē-sái tòng-chò sī tông-gī-sû. It-poaⁿ jīn-ûi siōng tāi-seng iōng weblog chit sû--ê sī Jorn Barger, tī 1997 nî, 12-go̍eh. Bāng-chì chit sû tùi 2003 nî, 5-go̍eh Tâi-gí-bûn Weblog Tiong-sim Archived 2005-02-08 at the Wayback Machine. siat-chām liáu-āu khai-sí chhut-hiān.

Bāng-chì ê lūi-pia̍t siu-kái

Blog ē-sái chí kò-jîn-te̍k--ê bāng-chì. Chit-khóan bāng-chì bē-su thôan-thóng ê ji̍t-chì, thê-kiong chok-chiá khong-kan siá chhut i ê sim-siaⁿ, pau-koat i tùi ji̍t-siông seng-oa̍h ê koan-chhat kap siūⁿ-hoat, i ê khi-mó·-chih, gē-su̍t chhòng-chok, téng-téng. Blog ê chok-chiá ē-tàng 1-ê í-siōng, khó-pí kóng ka-têng 1-ke-hóe a̍h-sī pêng-iú ê kho·-á. Tōa-pō·-hūn ê blog khai-hòng hō· lâng lâu oē hôe-èng. Kiàn-nā lāu-jia̍t--khí-lâi, chiâⁿ-chò 1-ê kò·-tēng ê thó-lūn kho·-á, bûn-chiūⁿ pún-sin pìⁿ-chiâⁿ thó-lūn ê chhut-hoat-tiám nā-niā.

Blog ê chú-tê a̍h-sī bo̍k-tek bān-bān chióng. Bē-chió blog hèng hoat-piáu tùi chú-liû chèng-tī, bûn-hòa, a̍h-sī kî-thaⁿ kong-kiōng sū-bū ê koan-chhat a̍h-sī phêng-lūn. Tâi-oân ê TWblog.net Archived 2004-11-16 at the Wayback Machine. sī 1-ê lē.

Moblogmobile kap blog ê ha̍p-sû, sī thàu-kòe hêng-tōng tiān-ōe (chhiú-ki-á) hoat siau-sit, tah siòng ê bāng-chì.

Bāng-chì ê ke-si kap kho-ki siu-kái

Choan-bûn ūi blog iōng-chiá siat-kè ê nńg-thé ná lâi ná chē. Hiān-tāi ê blog nńg-thé bô iau-kiû ē-hiáu jīm-hô tiān-náu gí-giân (pau-koat HTML). Tùi pian-chip, chhut-pán kàu kóan-lí hôe-èng bûn, thui-siau bûn-chiuⁿ, lóng pau-hâm chāi-lāi.

In-ūi bāng-chì kiông-tiāu sî-kan-sèng, pō·-hūn nńg-thé ē tiàm bāng-chām hián-sī go̍eh-thiah-á a̍h-sī kî-thaⁿ chéng-lí kū bûn-chiuⁿ ê hoat-tō·.

Ūi beh hong-piān blog sio tùi-ōe, Movable Type ê siat-kè-jîn hoat-bêng "khan-tńg--lâi" (trackback) ê ki-chè, hoat-piáu tī 2002 nî.

Blog ê lōe-iông mā tiāⁿ-tiāⁿ iōng RSS, Atom ê XML chu-liāu kek-sek chhut-pán. Chit-khóan tóng-àn hong-piān chām-gōa ê ke-khì kái-tha̍k kap hián-sī siōng sin ê lōe-iông ("liân-pò·", syndication). Mā ū bāng-chām choan-bûn teng-kì, siu-chi̍p, chéng-lí, kap hián-sī tùi chē-chē só·-chāi lia̍h--lâi ê tóng-àn.

Hō-ló-ōe bāng-chì ê le̍k-sú siu-kái

2003 nî 5-go̍eh chiah chhut-hiān iōng choan-gia̍p bāng-chì nńg-thé chhut-pán ê Hō-ló-gí bāng-chì: Tâi-gí-bûn Weblog Tiong-sim (pian-bé iōng Bān-kok-bé) kap Taiwanese Blog (iōng Taiwanese Package). Chìn-chêng sui-bóng í-keng ū lūi-sū ê bāng-chām tī--leh (chhin-chhiūⁿ Tâi-oân Bûn-ha̍k Kang-chok-sek, Àm-kong-chiáu ê Chhù), khiok-sī bô iōng bāng-chì nńg-thé pian-chip, chhut-pán; hū-chek-jîn mā bô jīn-ūi in ê bāng-chām hō·-chò bāng-chì.

Chām-gōa chu-gôan siu-kái