"Khí-khún-pan" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
~ robot Adding: fa:جرم دندان
Xqbotthó-lūn | kòng-hiàn
~ 機器人 新增: sh:Zubni plak; 細部更改
Tē 1 chōa:
'''Khí-khún-pan''' (齒菌斑, ''dental microbial plaque'') sī ū cho·-chit, ū nńg-sèng, n̂g-sek he̍k phú-á-sek ê bu̍t-chit, i liâm tiàm [[chhùi-khí]] piáu-bīn liâm liáu chiâⁿ ân. I sī [[chhùi-nōa]] ê '''[[thn̂g-nn̄g-pe̍h]]''' (醣蛋白, ''glycoproteins'') kap sè-pau gōa-piáu ê '''[[to-thn̂g-lūi]]''' (多醣類, ''polysaccharides'') só· cho·-sêng ê ki-chit (基質, ''matrix'') pau-koah ''glucans'' (chhin-chhiūⁿ ''dextrans'', ''mutans'') kap ''fructans'' (khó-pí kóng ''levan'') ka-siōng '''[[sè-khún]]''' só· lâi cho·-sêng. Chit-ê ki-chit sú-tit lán bē-tàng kan-tāⁿ kò lo̍k-chhùi to̍h beh kā khí-khún-pan lo̍k tiāu, pit-su ài kò [[khí-bín-á]] he̍k kî-thaⁿ kháu-khiuⁿ ōe-seng kang-kū ê ki-hâi le̍k-liōng chiah ē-tàng tû-tiāu.
 
== Lúi-chek kap sêng-hūn ián-piàn ==
 
[[Chhùi-khí]] sé chheng-khì liáu-aū sò· hun-cheng kàu sò· tiám-cheng chi-lāi, tio̍h ē hō· [[chhùi-nōa]] ê [[thn̂g-nn̄g-pe̍h]] só· cho·-sêng chiâⁿ po̍h (0.1-0.8 [[µm]]) ê ''[[pellicle]]'' lâi khàm--khí-lâi. Tī 24 tiám-cheng chi-lāi, tiàm ''pellicle'' téng-koân khí-chho· ê [[Gram ní-sek-hoat|Gram]]-iông-sèng sè-khún (chhin-chhiūⁿ ''Streptococcus'' kap ''Actinomyces''-lūi) khai-sí kiàn-li̍p. Chit-sî ''pellicle'' ka-siōng sè-khún kap kî-thaⁿ sêng-hūn tio̍h piàn-sêng khí-khún-pan.
Tī soah--lo̍h-khì kúi-kang, khí-khún-pan ê sè-khún sò·-liōng kè-siok chēng-ka, Gram-im-sèng ê ''cocci'' kap Gram-iông-sèng chham Gram-im-sèng ê ''rods'' ham ''filaments'' lóng-ū--á.
3 lé-pài liáu-āu, ''filamentous organisms'' ū bêng-hián ê chēng-ka, iû-kî sī tī khí-hōaⁿ ê piⁿ--á. Khí-khún-pan ê sè-khún ê tāi-siā sán-bu̍t ē chhiok-chìn siok-chú (宿主) cho·-chit ê sìm-chhut chok-iōng (滲出作用, ''exudation'') kap PMN (多形細胞核顆粒球,''polymorphonuclear granulocytes'') ê chhian-î. Che sī khí-hōaⁿ siūⁿ-beh ûi-tó· ji̍p-chhim ê sè-khún ê hoat-iām hoán-èng. Khí-hōaⁿ hoat-iām ná-lâi ná giâm-tiōng, chiap-ha̍p siōng-phôe (接合上皮, ''juntional epithelium'') sòng-sit pō·-hūn ê nn̂g-sèng, sú-tit sè-khún ē-tàng chhim-ji̍p chhùi-khí kap siōng-phôe chi-kan. Gê-gîn lak-tē-á (牙齦囊袋, ''gingival pocket'') chôaⁿ lâi hêng-sêng.
 
== Iú-lī khí-khún-pan tui-chi̍p ê siâng-kìⁿ in-sò· ==
Tē 12 chōa:
*'''[[Khí-kut-chit]] [[khí-iū-chit]] kau-kài''' (齒骨質牙釉質交界; ''cementoenamel junction'') mā siâng-chāi ū khah chho· ê só·-chāi, pau-koah [[khí-iū-chit chu|khí-iū-chit thūt-chhut]](''projections'') kap [[khí-iū-chit chu]](''pearls'')
*'''Chhùi-khí ê li̍h-phāng kap hoat-io̍k kau''' (''fissures and grooves'') : lap--lo̍h-khì ê só·-chāi gâu khā thái-ko.
*'''Khí-kún-pō· kap khí-kin chiù-khí''' (齒頸部佮齒根蛀齒; ''cervical and root caries''): Chiù-khang sī tûn-chek toa-liōng khí-khún-pan ê chúi-khò·.
*'''[[Chhùi-khí]] pâi-lia̍t bô chéng-chê''' (''crowding'') khah pháiⁿ sé-chhùi kap chū-chheng (自清, ''self-cleaning''), cheng-ka gê-khún-pan ê tûn-chek.
*'''Iōng chhùi chhoán-khùi''' (''mouth breathing'') ín-khí kháu-khiuⁿ thoat-chúi, sú-tit khí-khún-pan kēng-ka jūn kap liâm. [[Chhùi-nōa]] ê pó-hō· kong-lêng kàng-kē.
Tē 39 chōa:
[[pl:Płytka nazębna]]
[[pt:Placa bacteriana]]
[[sh:Zubni plak]]
[[simple:Plaque]]
[[sr:Зубни плак]]