"Sin-ka-pho" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要
Fish bowlthó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
Tē 20 chōa:
|leader_name2 = [[Lí Hián-liông]]
}}
'''Sin-ka-pho Kiōng-hô-kok''' ([[Eng-gú]]: The Republic of Singapore) sī [[Má-lâi-se-a]] pòan-tó (Peninsula of Malaysia) lâm-hong ê tó-kok, thó·thó͘-tē bīn-chek 647.5 km².
 
Sin-ka-pho ê jîn-kháu ū tāi-iok 400-bān lâng. [[Hôa-jîn]] ([[Tiong-kok]] hiat-thóng) chiàm 76.9%, [[Má-lâi]]-lâng 14%, [[Ìn-tō·tō͘]]-lâng 7.7%, ki-thaⁿ cho̍k-kûn chiàm 1.4%.
 
Chú-iàu ê chong-kàu ū: [[hu̍t-kàu]], [[tō-kàu]], [[Islam-kàu]], [[Ki-tok-kàu]] kah [[ìn-tō·tō͘-kàu]].
 
[[Má-lâi-gú]] (Malay) sī kok-gú. [[Eng-gú]], [[Pak-kiaⁿ-ōe]] (Mandarin), [[Tamil-gú]] lóng-sī [[koaⁿ-hong gú-giân]], kî-tiong Eng-gú iū-koh sī hêng-chèng iōng-gú, thong-iōng ê kang-chok gú-giân.
Tē 36 chōa:
[[File:Merlion01.jpg|thumb|250px|Sai-thâu-hî]]
 
Sin-ka-pho le̍k-sú chin té-chiām, chá-kî chú-iàu sī Má-lâi-lâng tī chia tòa, tāi-iok tī-leh kong-gôan 13, 14 sè-kí hit-chūn, [[Tiong-kok]]-lâng to̍h í-keng lâi-kàu Sin-Má tē-khu. [[Bêng]], [[Chheng]] sî-tāi ê [[Hok-kiàn]]-lâng, kā Sin-ka-pho kiò-chòe "[[Sit-la̍t]]" he̍k-chiá "[[Sit-la̍t-po·po͘]]" . Kong-gôan 1819 nî 1 ge̍h 29 hō, Eng-kok [[Tang-ìn-tō·tō͘ kong-si]] ê sin-lô [[Stamford Raffles]] lâi-kàu Sin-ka-pho, pēng-chhiáⁿ khai-sí kóan-ha̍t chit-tè thó·thó͘-tē. Kong-gôan 1824 nî, Sin-ka-pho chèng-sek chiâⁿ-chòe [[Eng-kok]] ê [[si̍t-bîn-tē]].
 
Kong-gôan 1941 nî, [[Thài-pêng-iûⁿ chiàn-cheng]] ê sî-kî, Sin-ka-pho cho-siū [[Ji̍t-pún]]-lâng thóng-tī 3 nî koh 6 go̍eh-ji̍t. Kàu-kah 1945 nî 8 ge̍h, Eng-kok chiah-koh chia̍p-kóan Sin-ka-pho. 1959 nî, Sin-ka-pho tit-tio̍h [[chū-tī]] ê tē-ūi, liáu-āu, tī 1963, iū-koh kiat-ha̍p hit-tong-sî ê [[Má-lâi Liân-pang]], [[Sa-lô-o̍at]] (Hàn-jī :砂劳越) kah [[Pak-pô-lô chiu]] (Hàn-jī :北婆罗州, iā-to̍h-sī chit-chūn ê "沙巴" ), kiōng-tông sêng-li̍p [[Má-lâi-se-a Liân-pang]], thoat-lī Eng-kok ê thóng-tī. Kong-gôan 1965 nî 8 ge̍h 9 hō, Sin-ka-pho soan-pò·pò͘ thè-chhut [[Má-lâi-se-a Liân-pang]], chèng-sek chiâⁿ-chò 1-ê chú-kôan to̍k-li̍p ê kok-ka.
 
Chhú-khì 30-nî tiong-kan, Sin-ka-pho keng-chè tit-tio̍h hui-sok ê hoat-tián, chiâⁿ-chòe [[Tang-lâm-a]] tiōng-iàu ê [[kim-iông]] kah chóan-kháu bō·bō͘-ek tiong-sim, sī [[A-chiu sì-sió-liông]] chi-chi̍t.
 
== Chèng-tī ==
 
Sin-ka-pho sī [[gī-hōe-chè]] ê kok-ka, kok-ka ki-kò·kò͘ si̍t-hêng [[sam-koân hun-li̍p]], [[chóng-thóng]] sī ti̍t-chiap bîn-sóan sán-seng--ê, sī kok-ka ê [[gôan-siú]]. [[Kok-hōe]] [[gī-ôan]] mā-sī sóan-kú sán-seng. Ah [[chóng-lí]] sī àn kok-hōe to-sò·sò͘ tóng tang-tiong sán-seng, i léng-tō ê lōe-koh iong-iú hêng-chèng-kôan. Chóng-lí ē-tàng ùi gī-ôan tang-tiong sóan-chhut lōe-koh sêng-ôan.
 
[[Se-hong kok-ka]] phoe-phêng kóng, Sin-ka-pho [[Jîn-bîn Hêng-tōng-tóng]] tn̂g-kî chiáng-khòng tio̍h Sin-ka-pho ê chèng-tī bú-tâi, kok-hōe sêng-ôan tōa-to-sò·sò͘ lóng-sī chit-ê tóng ê lâng, ah chêng-āu 3-jīm ê [[chóng-lí]] ([[Lí Kong-iāu]], [[Gô·Gô͘ Chok-tòng]] kah [[Lí Hián-liông]]) mā sî lâi-chū chit-ê tóng. Sin-ka-pho chèng-hú thé-chè kán-ná koh-khah chiap-kīn [[choan-chè thóng-tī]], iah hām [[bîn-chú chèng-tī]] chin bô sio-siâng. Iah m̄-ko̍h hō·hō͘ lâng kám-kak kiaⁿ-kî kah chheng-chàn ê sī, Sin-ka-pho chèng-hú kèng-jiân sī 1-ê ôan-chôan thàu-bêng, chheng-liâm iū-koh ko-hāu ê chèng-hú.
 
== Keng-chè ==
[[File:Singapore skyline.JPG|thumb|250px|Chhī-tiong-sim ê lâu-á-chhù]]
 
Kong-gôan 1965 nî liāu-āu, Sin-ka-pho ê keng-chè sìn-sok hoat-tián--khí-lâi, chiâⁿ-chòe sin-heng ê [[hiān-tāi-hòa]] [[kang-gia̍p]] kok-ka. Kang-gia̍p chú-iàu pau-koat kok-lāi siōng-tōa ê [[liàn-iû]] tiong-sim, [[hòa-kang]], [[chō-chûn]], [[tiān-chú]] kah [[ki-hâi]] téng . Tù-miâ ê [[Jū-lông kang-gia̍p-khu]] ([[Hàn-jī]]:裕廊, Eng-gí :Jurong Industrial Park) to̍h-sī tī Sin-ka-pho. Kok-chè [[bō·bō͘-ek]] kah [[kim-iông]] gia̍p tī Sin-ka-pho keng-chè tang-tiong pān-ián tio̍h chin-chiàⁿ tiōng-iàu ê kak-sek. Bo̍k-chiân, Sin-ka-pho sī chôan-kiu tē-4-tōa [[gōa-hōe chhī-tiûⁿ kau-ek]] tiong-sim, kan-ta pâi-tī [[Niú-iok]], [[Lûn-tun]] kah [[Tang-kiaⁿ]] ê āu-piah. Sin-ka-pho [[ūn-su]] gia̍p hui-siông hoat-ta̍t, chit-tè ū chôan-kiû siāng hôan-bâng, siāng lāu-jia̍t ê [[káng-kháu]] kah [[ki-tiûⁿ]]. Choè-kīn kúi nî, Sin-ka-pho toā-liōng tâu-chu, kè-oē [[seng-bu̍t kho-ki]] ê sán-gia̍p hoat-tián. Jîn-bîn seng-oa̍h chúi-pêng chin-kôan, [[jîn-kin kok-bîn seng-sán chóng-ti̍t]] chhiau-kòe 3-bān [[Bí-gôan]], pâi-tī sè-kài thâu-kúi-miâ. [[Lú-iû]] gia̍p mā tī kok-ka chéng-kô ê keng-chè kiat-kò·kò͘ tang-tiong chiàm-kū tiōng-iàu ê pí-tāng, lâi chia chhit-thô, lú-iû ê lâng-kheh chú-iàu lâi-chū [[Ji̍t-pún]], [[Tiong-kok]], [[Au-Bí]] kah [[Tang-lâm-a]] kî-thaⁿ kok-ka .
 
{{Tang-lâm-a}}