"Chúi" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

'''Chúi''' (水) sī [[tē-kiû]]-téng siōng-kài phó·-thong ê [[e̍k-thé]]. Chúi bô sek-chúi, phīⁿ--khí-lâi kap tam--khí-lâi mā bô bī. [[Ô·Ô͘]], [[hái]], [[hô]] kap [[khe]] lāi-té lóng-sī chúi. Ùi thiⁿ-téng lo̍h--lo̍h-lâi ê chúi tō sī [[hō·-chúi]]. Chúi nā léng kah chi̍t-ê têng-tō·, tō ē [[kian-tàng]], soah pìⁿ-chò [[peng]] ia̍h-sī [[seh]]. Nā chún chúi tú sio kah chi̍t-ê thêng-tō·tō͘, i tō ē [[kún]], pìⁿ-chò [[chúi-ian]].

[[Si̍t-bu̍t]], [[tōng-bu̍t]], hām [[lâng]] lóng tio̍h chia̍h chúi chiah ē o̍ah, in-ūi chúi tī o̍ah-mi̍h ê thé-lāi ū thài-chē lō·lō͘-iōng tī-leh. Pí-lūn-kóng, chúi sī [[kōaⁿ]], [[hoeh]], [[chhùi-nōa]], kap [[jiō]] siōng-chú-iàu ê sêng-hūn. Kōaⁿ hō· sin-thé bē siuⁿ lōa, hoeh ùi [[ūi-tn̂g]] kā [[êng-ióng]] sàng khì kàu sin-thé ê ta̍k-ê pō·pō͘-hūn, hō· lán ē o̍ah. Chhùi-nōa pang-chān lâng kap tōng-bu̍t kā chia̍h-mi̍h siau-hòa. Jiō kā bái ê [[hòa-ha̍k-phín]] sàng lī-khui sin-thé.

Tī [[seng-bu̍t-ha̍k]] lâi kóng, chúi tùi [[sè-pau]] chiâⁿ tiōng-iàu, in-ūi chúi ē-tàng kā put-chí-á chē mi̍h-kiāⁿ siau-iûⁿ. Chúi chiâⁿ-chò [[hòa-ha̍k hóan-èng]] ê mûi-kài, hō· hòa-ha̍k hóan-èng thang hoat-seng, chiah-ê bu̍t-chit mā thàu-kòe chúi sàng khì kui sin-khu múi-chi̍t-ê só·só͘-chāi. Chúi hō· lán pó-chhî kò·-tēng ê [[un-tō·tō͘]], thé-un siuⁿ-kôan ê sî, lán lâu--chhut-lâi ê [[kōaⁿ]] nā ta--khì, un-tō·tō͘ chū-jiân tō kàng--lo̍h-lâi. Chúi mā kā sin-thé lāi-té bô-lō·lō͘-iōng kap ū-to̍k ê mi̍h-kiāⁿ thàu-po̍h, piàn-chò [[jiō]], thang pâi-chhut thé-gōa.

Chiàu [[hòa-ha̍k]] lâi kóng, chúi-[[hun-chú]] sī ēng 2 ê [[H (goânchúi-sò͘)|kheng-]] [[gôan-chú]] (H) kap 1 ê [[sng-sò·sò͘]]- [[gôan-chú]] (O) cho·-sêng--ê. I ê [[hun-chú-sek]] sī H₂O.