"Kán-po͘-chē" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Taigiholicthó-lūn | kòng-hiàn
~ Lamchuhan sóa Kán-poo-tsē chit ia̍h khì Kán-po͘-chē: Titile: TL --> POJ
Kekpotthó-lūn | kòng-hiàn
pheng-im siu-chèng
Tē 1 chōa:
{{Infobox Country
|name = Kán-poopo͘-tsēchē Ông-kok
|native_name = {{lang|km|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា}}
|image_flag = Flag of Cambodia.svg
Tē 20 chōa:
|leader_name2 = [[Hun Sen]]
}}
'''Kán-poopo͘-tsēchē''' ({{hàn-jī|柬埔寨}}), choân-chheng '''Kán-poopo͘-tsēchē Ông-kok''' ({{hàn-jī|柬埔寨王國}}; {{lang-km|ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា}}), [[Tang-lâm-a]] ê [[kok-ka]]. Tâng-pêng koh kòe sī [[Oa̍t-lâm]], sai-pak-pêng [[Thài-kok]], pak-pêng [[Laos]], lâm-pêng [[Thài-kok-oan]]. [[Siú-to͘]] tī [[Phnom Penh]]. [[Kok-ka ê thâu-lâng|Thâu-lâng]] sī [[Norodom Sihanouk]] [[Ông]], [[siú-siòng]] sī [[Hun Sen]].
 
== Le̍k-sú ==
Tē 26 chōa:
Tī [[se-goân|SG]] 1000 nî chó-iū khai-sí ū ko-téng bûn-bêng chhut-hiān tī hia. Khmer bûn-bêng tùi 9 sè-kí chì 13 sè-kí hoat-tián, chiâⁿ-chò 1 ê [[tè-kok]], siú-to͘ siat tī [[Angkor]].
 
Āu--lâi Khmer tè-kok ê léng-thó͘ ná lâi ná liû-sit, iû Thài-kok, Oa̍t-lâm chiàm--khì he̍k-chiá siu--tńg-khì. Tī 1863 nî Kán-poopo͘-tsēchē pìⁿ [[Hoat-kok]] "pó-hō͘" ê thó͘-tē, ia̍h-chiū-sī ha̍p-pèng tī i ê [[Indochine]] miâ-gī hā. [[Ji̍t-pún]] tī [[Tē-jī-pái Sè-kài Tāi-chiàn]] chiàm-niá Kán-poopo͘-tsēchē. Kán-poopo͘-tsēchē tī 1953 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p.
 
Bí-kok tī [[Indochine Chiàn-cheng]] (1946-1975) bat tāi-liōng hong-chà Kán-poopo͘-tsēchē , tì-sú bîn-kan sí-siong kīn 600,000 (liōng-kî-iok). Tī 1970 nî [[Lon Nol]] chiong-kun chiūⁿ-tâi, soan-pò· sêng-li̍p Khmer Kiōng-hô-kok. Hoán-tùi Lon Nol, si̍t-bîn chú-gī ê [[Kán-poopo͘-tsēchē Kiōng-sán-tóng]] ([[Hoat-gí]]: Khmer Rouge, "Chhiah-sek ê Khmer-lâng") tī 1975 nî tit-tio̍h chèng-koân, kái kok-hō chò Kán-poopo͘-tsēchē. In î-chhî 3 tang ê siā-hōe kek-bēng ko·-kè chō-sêng 80 bān chì 300 bān lâng sí-bông.
 
[[Oa̍t-lâm]] tī 1978 nî phah-ji̍p Kán-poopo͘-tsēchē, Kán-poopo͘-tsēchē Kiōng-sán-tóng sit-khì chèng-koân. 1993 nî khai-sí ū soán-kí, iû [[Liân-ha̍p-kok]] chàn-cho·. Hit nî 9 goe̍h Kán-poopo͘-tsēchē chiâⁿ-chò [[ū hiàn-hoat ê ông-kok]]. 1998 nî pān choân-kok-sèng ê soán-kí. Kán-poopo͘-tsēchē ê chèng-kio̍k ta̍uh-ta̍uh-á ún-tēng--lo̍h-lâi, Kán-poopo͘-tsēchē Kiōng-sán-tóng chhun ê kun-le̍k tâu-hâng.
 
== Tē-lí ==
 
[[File:Cb-map.png|right]]
Kán-poopo͘-tsēchē ê bīn-chek ū 181,040 km². Kap Thài-kok kong-ke ê piⁿ-kài ū 800 km, kap Laos kong-ke 541 km, kap Oa̍t-lâm kong-ke 1228 km. Iân Thài-kok-oan ê hái-hoāⁿ-soàⁿ ū 443 km.
 
Un-tō· tī 10 °C kàu 38 °C tiong-kan. 5-go̍eh kàu 10-go̍eh sī Kán-poopo͘-tsēchē ê tâm kùi-cheh. Sai-lâm chhoe--lâi ê jia̍t-tāi [[monsoon]] (kùi-hong) tòa lâi Thài-kok-oan, [[Ìn-tō·-iûⁿ]] ê sip-khì; 9-go̍eh, 10-go̍eh ê hō·-chúi te̍k-pia̍t chē. 11-go̍eh kàu 3-go̍eh sī ta kùi-cheh. Tang-pak lâi ê kùi-hong chhoe tùi hái-hoāⁿ khì. Chiaⁿ-go̍eh kàu 2-go̍eh hō·-chúi siōng chió.
 
75% ê tē tī [[hái-poa̍t]] 100 m í-hā. Thó·-tē ê sim-chōng tē-tài tī [[Tonlé Sap]] ("Tōa ô·") kap chiu-ûi ê pêng-goân. Chia ê thô·-bah siōng sek-ha̍p [[tiū-á]] ê chèng-choh, jîn-kháu mā siōng chē.
Tē 43 chōa:
== Jîn-kháu ==
 
Kán-poopo͘-tsēchē ê jîn-kháu 9-siâⁿ khah ke sī Khmer-lâng. ''Cham''-lâng (sìn-gióng [[Hôe-kàu]]) sī siōng chú-iàu ê chío-sò· cho̍k-kûn. Ia̍h ū-kóa [[Oa̍t-lâm]]-lâng, [[Hàn-jîn|Hàn-lâng]].
 
Khmer-gí hām [[Oa̍t-lâm-gí]] lóng sio̍k [[Lâm-a-gí-hē]] ê Mon-Khmer hun-ki.
 
Siōng chú-iàu ê chong-kàu sī Theravada [[Pu̍t-kàu]], che kòe-khì siū Kán-poopo͘-tsēchē Kiōng-sán-tóng ap-chè, taⁿ í-keng koh oa̍h-thiàu.
 
== Keng-chè ==