"Tiān-hō" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
~ Wikijb sóa Tiān-o chit ia̍h khì Tiān-hō: Hàn-jī "荷" eng-kai thak chò "hō".
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
~無編輯摘要
Tē 1 chōa:
'''Tiān-hō''' ([[Hàn-jī]]: {{lang|zh|電荷}}, [[Eng-gí]]: electric charge) sī [[bu̍t-chit]] ê chi̍t chióng [[bu̍t-lí sèng-chit]], ū tiān-hō ê bu̍t-chit khǹg tī [[tiān-chû-tiûⁿ]] tiong ē kám-siū-tio̍h [[la̍t]].
 
{{DISPLAYTITLE:Tiān-hō}}
{| class="wikitable mw-collapsible"
! colspan="2" |Tiān-hō
|-
第29行 ⟶ 第31行:
|'''T''' '''I'''
|}
'''Tiān-hō''' ([[Hàn-jī]]: {{lang|zh|電荷}}, [[Eng-gí]]: electric charge) sī [[bu̍t-chit]] ê chi̍t chióng [[bu̍t-lí sèng-chit]], ū tiān-hō ê bu̍t-chit khǹg tī [[tiān-chû-tiûⁿ]] tiong ē kám-siū-tio̍h [[la̍t]].
 
== Kài-lūn ==
 
=== Tiān-sèng ===
Tiān-hō ū hun nn̄g chióng '''tiān-sèng''': ''chiàⁿ-tiān-hō'' (Eng-gí: positive charge, hû-hō: <math>+</math>) kap ''hū-tiān-hō'' (Eng-gí: negative chargehû-hō: <math>-</math>). Tông-sèng tiān-hō ē hō͘-siong pâi-thek, í-sèng tiān-hō ē hō͘-siong khip-ín.
 
=== Tiān-liōng ===
Tiān-hō ê chē-chió tō sī '''tiān-hō-liōng''' ia̍h sī '''tiān-liōng'''. Tī sò͘-ha̍k-sek lāi-té, it-poaⁿ lóng sī iōng sió-siá ê [[Lô-má-jī]] <math>q</math> lâi tāi-piáu tiān-hō ia̍h sī tiān-liōng. Chiàⁿ tiān-hō ê tiān-liōng tio̍h ài iōng chiàⁿ-sò͘ lâi sǹg (<math>q>0</math>), hū tiān-hō--ê tio̍h ài iōng hū-sò͘ lâi sǹg. Tiān-hō(<math>q<0</math>), êChiàⁿ, [[SI|SI tantiān-ūi]] [[coulomb]], kîē-thasái ê tansio-ūitú, chhiáⁿ chhamchhun-khó [[Tiān-hō#Tan-ūi|tiān-hō ê tantō kiò-ūi]].chò '''chēng sò͘tiān-ha̍k-sekhō''' lāi(Eng-té,gí: it-poaⁿnet lóngcharge). iōngchēng siótiān-siá ê [[Lômi̍h-má-jī]]kiāⁿ <math>q</math> lâihō-chò tāisī ''tiong-piáusèng--ê'' tiān(Eng-gí: ia̍h sī tiān-liōngneutral).
 
Tiān-hō ê [[SI|SI tan-ūi]] sī [[coulomb]], kî-tha ê tan-ūi chhiáⁿ chham-khó [[Tiān-hō#Tan-ūi|tiān-hō ê tan-ūi]].
 
=== Tiān-hō siú-hêng ===
{{Main|tiān-hō siú-hêng}}
Tiān-hō sī chi̍t ê [[siú-hêng-liōng]]-ê (Eng-gí: conserved). Che ì-sù sī kóng, [[ko͘-li̍p hē-thóng]] ê chēng tiān-hō-liōng put-piàn. Che tō sī [[tiān-hō siú-hêng]].
 
=== Ki-pún tiān-hō ===
{{Main|ki-pún tiān-hō}}
Tiān20 sè-kí chho͘, [[Robert Andrews Millikan|Robert Andrews Milikan]] ê [[iû-tih si̍t-giām]] chèng-bêng tiān-hō sī ''[[liōng-chú-hòa--ê]]''. Che ì-sù sī kóng, ē-ēng-tit chū-iû chûn-chāi ê tiān-hō, i ê tiān-liōng it-tēng sī ''siōng chió tan-ūi'' ê chéng-sò͘ pōe. Chit ê siōng chió tan-ūi hō͘ lâng kiò-chò [[ki-pún tiān-hō]], hû-hō sī <math>e</math>, i ê tat chha-put-to téng-î <math>1.602\times10^{-19}~\text{C}</math>. Sui-jiân [[quark]] chit khoán lia̍p-chú bô hû-ha̍p liōng-chú-hòa, in ê tiān-liōng lóng sī <math display="inline">\frac{1}{3}e</math> ê pōe-sò͘, tān-sī in it-tēng ē kiat-ha̍p chò-hóe, chiâⁿ-chò tiān-liōng ûi <math>e</math> ê chéng-sò͘ pōe ê lia̍p-chú.
 
Tiān-hō sī iû [[chhù-goân-chú lia̍p-chú]] só͘ chah--ê. It-poaⁿ bu̍t-chit ê chiàⁿ tiān-hō kap hū tiān-hō hun-pia̍t sī [[chit-chú]] kap [[tiān-chú]] só͘ chah--ê. Chit-chú ê tiān-liōng sī <math>+e</math>, tiān-chú ê tiān-liōng sī <math>-e</math>.
 
=== Kau-hō͘ chok-iōng ===
{{Main|tiān-chû-la̍t}}
Tiān-hō ē thàu-kòe [[tiān-chû-tiûⁿ]] lâi kap pa̍t-ê tiān-hō ū kau-hō͘ chok-iōng, che tō sī [[tiān-chû-la̍t]], mā sī sì chióng [[ki-pún-la̍t]] chi it. Tiān-chû-tiûⁿ pau-koa [[tiān-tiûⁿ]] kap [[chû-tiûⁿ]]. Kan-ta chēng-chí ê tiān-hō tō ē tī sì-chiu sán-seng tiān-tiûⁿ, teh tín-tāng ê tiān-hō chiah ē sán-seng chû-tiûⁿ. [[Tiān-liû]] ê pún-chit sī tiān-hō ê liû-tōng.
 
第56行 ⟶ 第60行:
Tī bu̍t-lí kap hòa-ha̍k, ē iōng [[ki-pún tiān-hō]] <math>e</math> chò tan-ūi. Tī tiān-hòa-ha̍k, ē iōng [[Faraday siông-sò͘]] tāi-piáu chi̍t [[Mol|mole]] tiān-chú ê tiān-liōng. Tī [[tiān-ki kang-têng]], ampere-tiám-cheng (Ah) chit ê tan-ūi mā tiāⁿ-tiāⁿ ū lâng teh iōng.
 
== Le̍k-sú ==
{{stub}}
 
 
Sok-pa̍k tiān-hō kap Chū-iû{{stub}}
[[Category:Chēng-tiān-ha̍k]]
[[Category:Tiān-chû-ha̍k]]