Heroin ("Óa-im: "he-ló-ìn""), hàn-jī-sek im-e̍k-gí hái-lo̍k-in (海洛因; -eng 英), chi̍t khoán sio̍k-jîn-oē sī "sì-hō-á", hòa-ha̍k-sek C21H23NO5, sī chi̍t chióng iōng mô͘-hui ha̍p-sêng ê lūi-a-phiàn (opioid) bâ-io̍h, ē-tàng chòe chí-thiàⁿ téng hāu-iōng, ū chin kôan ê ki-hōe hō͘ sú-iōng-chiá sán-seng giâm-tiōng ê i-lōa kap nāi-siū-sèng. Kìm-tn̄g chèng-chōng ū put-an, lâu-kōaⁿ, phái-phî-khì, ià-si̍t, kiuh-kin téng-téng.

Heroin ê hòa-ha̍k kò͘-chō.

Liû-thong siu-kái

Heroin chit khoán io̍h-á tú tī 1900 nî-tāi chhut-hiān ê sî-chūn, sī hông tòng-chò chí-thiàⁿ sêng-io̍h (over-the-counter) teh bē--ê. Kin-á-ji̍t pún io̍h bô siaⁿ-mi̍h chèng-tong ê tī-liâu sú-iōng, sī Bí-kok ê tē-1 lūi (schedule 1, siāng koân kip) koán-chè ê io̍h-phín, kaⁿ-taⁿ tī lîm-chhn̂g ián-kiù téng-bīn ū ha̍p-hoat ê lī-ēng.

Siū koán-chè ê tông-sî, i tī thong-sè-kài sī chi̍t hāng siā-hōe kap kiān-khong būn-tê.

Lī-iōng hong-sek siu-kái

Heroin khah lân tùi siau-hòa-tō khip-siu, it-poaⁿ sú-iōng-chiá sī keng-kòe chēng-me̍h chù-siā (intravenous injection) ēng heroin; mā ū pat khoán hong-sek sī keng-kòe phôe-hā chù-siā (subcutaneous injection) he̍k-chiá sī kin-bah-lāi chù-siā (intramuscular injection). Lēng-gōa koh ū ēng phīⁿ-á suh, thàu hun lâi chia̍h téng khoán.

Gûi-hiám-sèng siu-kái

Lām-iōng heroin ê gûi-hiám-sèng, té-kî ê ū piān-pì, ài-khùn, phō-sim, áu-thò͘, hoán-èng bān, bô-hoat-tō͘ chi̍p-tiong, kap kòe-liōng sú-iōng; nā sī tn̂g-kî lâi kóng, ū i-chûn (addiction), chù-siā chō-sêng ê koaⁿ-iām, HIV téng pēⁿ-to̍k kám-jiám, sim-lāi-mo̍͘h-iām (Endocarditis) téng khoán sè-khún kám-jiám, siōng-hāi hòe-kńg téng khó-lêng.

In-ūi bí chi̍t kài chù-siā ê ēng-liōng bô kò͘-tēng, heroin kòe-liōng sú-iōng ê khó-lêng-sèng chin koân. It-poaⁿ heroin hún lāi-bīn heroin sêng-hun sī ū 10 kàu 70 pha-sén put-téng ê chiàm liōng; kî-tha ê sêng-hun ū khó-lêng sī saⁿ-lām ê thn̂g-hun he̍k-chiá kî-tha io̍h-bu̍t téng mi̍h. Sûn heroin pún-sin mā ū bâ-io̍h chok-iōng siuⁿ koân ê gûi-hiám.

Chham-khó siu-kái

  • Amaranth Illuminare & Deborah S. Romaine, pian. (2007). "Heroin". The Facts On File Encyclopedia of Health and Medicine. Volume 4. Facts On File. ISBN 0-8160-6063-0.