"Chiàn-tò͘" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要
無編輯摘要
Tē 1 chōa:
'''Chiàn-tò͘''' ([[Eng-gí]]: battle) kán-tan lâi kóng sī tùi-li̍p ê ū cho͘-chit ê kun-tūi chi kan ê tan-to̍k chi̍t kái sio-thâi, che it-poaⁿ sī sū-āu chia̍h ē-hêng kui-la̍p ê kài-liām. Chi̍t kái chiàn-tò͘ ê tiōng-iàu-seng kap koat-tēng-sèng chham siong-bông ia̍h chham-ú ê kui-bô͘ sî bô it-tēng ê koan-hē, ū-ê chiàn-tò͘ kun-sū siōng, sió chhiong-tu̍t, m̄-koh tùi chèng-tī ū chin tōait-ê éng-hióng, phì-jū kok-ông hong thâi--sí; ia̍h ūtēng ê chiànhoān-tò͘ûi chō-sêngkap tōa-liōng ê síkan-bông, m̄-koh tùi le̍k-sú bô siáⁿ-mi̍h koat-tèng-sèng ê éng-hióng. Ū chi̍t khoán chiàn[[Chiàn-tò͘,cheng]] mā tiāⁿ hong chheng-chò sīkap [[tô͘chiàn-sate̍k]] (''massacremilitary campaign''), intiāⁿ-ūitiāⁿ kî-tiong chi̍tchē pêngpái ê sèchiàn-le̍k bô siáⁿ-mi̍h tùi-khòngtò͘ ê cho͘-le̍k<ref>{{citeha̍p. dictionary|title=What is a battle?|dictionary=Dictionary of Battles and Sieges: A Guide to 8,500 Battles from Antiquity through the Twenty-first Century|isbn=978-0313335365|year=2007|publisher=Greenwood Press|author=Tony Jaques}}</ref>.
 
== Ēng-gí ==
Lēng-gōa, ēng chò chiàn-cheng tan-ūi ì-gī ê "chiàn-tò͘," ē-tàng kóng sī Se-iûⁿ he̍k-chiá kīn-tāi kun-sū ê koan-liām, kó͘-chá ê Hàn-bûn it-poaⁿ ka-taⁿ kóng "bó͘-bó͘ chi chiàn" he̍k-chiá Ji̍t-gí tiāⁿ hō "ha̍p-chiàn" (合戰); khah kīn-tāi ē kóng "chiàn-e̍k" a̍h-sī "hōe-chiàn." Chóng-sī chia ê ēng-gí lóng m̄-sī giâm-keh chí tan-sûn chi̍t pái chiàn-tò͘ ê ì-sù.
 
== Chiàn-tò͘ ê hêng-khoán ==
Chi̍t kái ê chiàn-tò͘, sī ū it-tēng ê hoān-ûi kap sî-kan--ê. [[Chiàn-cheng]] kap [[chiàn-e̍k]] (''military campaign'') tiāⁿ-tiāⁿ sī chē pái chiàn-tò͘ ê cho͘-ha̍p.
Chi̍t kái chiàn-tò͘ ê tiōng-iàu-seng kap koat-tēng-sèng chham siong-bông ia̍h chham-ú ê kui-bô͘ sî bô it-tēng ê koan-hē, ū-ê chiàn-tò͘ kun-sū siōng sī sió chhiong-tu̍t, m̄-koh tùi chèng-tī ū chin tōa-ê éng-hióng, phì-jū kok-ông hong thâi--sí; ia̍h ū ê chiàn-tò͘ chō-sêng tōa-liōng ê sí-bông, m̄-koh tùi le̍k-sú bô siáⁿ-mi̍h koat-tèng-sèng ê éng-hióng. Ū chi̍t khoán chiàn-tò͘, mā tiāⁿ hong chheng-chò sī [[tô͘-sat]] (''massacre''), in-ūi kî-tiong chi̍t pêng ê sè-le̍k bô siáⁿ-mi̍h tùi-khòng ê bú-le̍k<ref>{{cite dictionary|title=What is a battle?|dictionary=Dictionary of Battles and Sieges: A Guide to 8,500 Battles from Antiquity through the Twenty-first Century|isbn=978-0313335365|year=2007|publisher=Greenwood Press|author=Tony Jaques}}</ref>.
 
== ==
Lēng-gōa, ēng chò chiàn-cheng tan-ūi ì-gī ê "chiàn-tò͘," ē-tàng kóng sī Se-iûⁿ he̍k-chiá kīn-tāi kun-sū ê koan-liām, kó͘-chá ê Hàn-bûn it-poaⁿ ka-taⁿ kóng "bó͘-bó͘ chi chiàn" he̍k-chiá Ji̍t-gí tiāⁿ hō "ha̍p-chiàn" (合戰); khah kīn-tāi ē kóng "chiàn-e̍k" a̍h-sī "hōe-chiàn." Chóng-sī chia ê ēng-gí lóng m̄-sī giâm-keh chí tan-sûn chi̍t pái chiàn-tò͘ ê ì-sù.
 
== Chham-khó ==