"Ka-pi" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Assassas77thó-lūn | kòng-hiàn
Assassas77thó-lūn | kòng-hiàn
~無編輯摘要
Tē 3 chōa:
 
== Ka-pi ê le̍k-sú ==
Ka-pi siāng-chá sī chhut-sán tī ''[[Ethiopia]]'' (埃塞俄比亚) sai-lâm hong ê [[Kaffa]] [[koân-phiâⁿ]] tē-khu. Ū 1-chióng thôan-soat kóng, gôan-pún ū 1-ê kò· iûⁿ-á ê sin-lô ([[Hàn-jī]] :牧羊人) tī-leh bô-ì-tiong hoat-hiān iûⁿ-á nā-sī chia̍h-tio̍h 1-chióng si̍t-bu̍t liáu-āu, ta̍k-pái piàn-kah hui-siông ê hèng-hùn, sì-kè cháu, phut-phut-thiàu, chit-chióng si̍t-bu̍t to̍h-sī ka-pi. Lēng-gōa mā-ū lâng kóng sī ka-pi-nâ tio̍h-hóe-sio liáu-āu, chháu-hóe-hun bī ín-khí chāi- fdajf iefi jew rkwke rtē lâng ê chù-ì, chū-án-ne soah-lâi hoat-hiān ka-pi chit-chióng mi̍h-á. Siāng-chá hit-chūn, lán lâng pō· ka-pi-tāu sī beh thê-sîn, āu--lâi keng-kòe hang, géng-bôa, chiah-koh lām [[mī-hún]] lo̍h-khí chò-chiâⁿ [[mī-pau]]. Kā chit-khóan mī-pau hō· chiàn-tiûⁿ téng ê ióng-sū chia̍h-kòe liáu-āu, to̍h ē-tàng thê-seng in chok-chiàn ê ióng-khì. Kàu-kah kong-gôan 1000 nî chó-iū, chiah khai-sí iōng [[chúi]] lâi kā chú chiâⁿ [[ím-liāu]]. Kong-gôan 13 sè-kí ê sî-chūn, ''Ethiopia'' ê kun-tūi chhim-lio̍k ''[[Yemen]]'' (也门), ka-pi mā liû-thôan kàu [[Arab]] (阿拉伯) ê só·-chāi. Hit-tng-sî [[Islam]] (伊斯兰) kàu-gī kìm-chí kàu-tô· chia̍h-chiú, ū-ê [[chong-kàu]]-kài ê jîn-sū jīn-ûi ka-pi chit-chióng ím-liāu ē chhì-kek lâng ê sîn-keng, hām kàu-gī bô-ha̍h, in-chhú kìm-chí jîn-bîn keng-êng ka-pi-tiàm. Āu--lâi, ''[[Egypt]]'' (埃及) kah ''The [[Sudan]]'' (苏丹), jīn-ûi che bô-sǹg ûi-pōe kàu-gī, in chhú-siau kìm-lēng, chū án-ne, ka-pi mā chin-kín tī ''Arab'' tē-khu sî-kiâⁿ--khí-lâi. Ka-pi (咖啡, Coffee) chit-ê miâ-sû, to̍h-sī tùi ''Qahwa'' (阿拉伯语) thòaⁿ--chhut-lâi-ê, ì-sù sī "si̍t-bu̍t ím-liāu" . Āu--lâi, thôan khì [[Thó·-ní-kî]] píⁿ-chiâⁿ "Kahve", che mā-sī [[Au-chiu]] (Europe) gí-giân tang-tiong piau-sī "coffee" chit-ê sû ê bú-gí. Ah, ka-pi chèng-choh, ka-kang ê chhiú-gē mā tit-tio̍h A-la-pek lâng put-tōan ê kái-chìn kah ôan-siān.
[[File:Coffee ceremony, Lalibela.jpg|thumb|Ka-pi ([[Ethiopia]])]]
Ka-pi siāng-chá sī chhut-sán tī ''[[Ethiopia]]'' (埃塞俄比亚) sai-lâm hong ê [[Kaffa]] [[koân-phiâⁿ]] tē-khu. Ū 1-chióng thôan-soat kóng, gôan-pún ū 1-ê kò· iûⁿ-á ê sin-lô ([[Hàn-jī]] :牧羊人) tī-leh bô-ì-tiong hoat-hiān iûⁿ-á nā-sī chia̍h-tio̍h 1-chióng si̍t-bu̍t liáu-āu, ta̍k-pái piàn-kah hui-siông ê hèng-hùn, sì-kè cháu, phut-phut-thiàu, chit-chióng si̍t-bu̍t to̍h-sī ka-pi. Lēng-gōa mā-ū lâng kóng sī ka-pi-nâ tio̍h-hóe-sio liáu-āu, chháu-hóe-hun bī ín-khí chāi- fdajf iefi jew rkwke rtē lâng ê chù-ì, chū-án-ne soah-lâi hoat-hiān ka-pi chit-chióng mi̍h-á. Siāng-chá hit-chūn, lán lâng pō· ka-pi-tāu sī beh thê-sîn, āu--lâi keng-kòe hang, géng-bôa, chiah-koh lām [[mī-hún]] lo̍h-khí chò-chiâⁿ [[mī-pau]]. Kā chit-khóan mī-pau hō· chiàn-tiûⁿ téng ê ióng-sū chia̍h-kòe liáu-āu, to̍h ē-tàng thê-seng in chok-chiàn ê ióng-khì. Kàu-kah kong-gôan 1000 nî chó-iū, chiah khai-sí iōng [[chúi]] lâi kā chú chiâⁿ [[ím-liāu]]. Kong-gôan 13 sè-kí ê sî-chūn, ''Ethiopia'' ê kun-tūi chhim-lio̍k ''[[Yemen]]'' (也门), ka-pi mā liû-thôan kàu [[Arab]] (阿拉伯) ê só·-chāi. Hit-tng-sî [[Islam]] (伊斯兰) kàu-gī kìm-chí kàu-tô· chia̍h-chiú, ū-ê [[chong-kàu]]-kài ê jîn-sū jīn-ûi ka-pi chit-chióng ím-liāu ē chhì-kek lâng ê sîn-keng, hām kàu-gī bô-ha̍h, in-chhú kìm-chí jîn-bîn keng-êng ka-pi-tiàm. Āu--lâi, ''[[Egypt]]'' (埃及) kah ''The [[Sudan]]'' (苏丹), jīn-ûi che bô-sǹg ûi-pōe kàu-gī, in chhú-siau kìm-lēng, chū án-ne, ka-pi mā chin-kín tī ''Arab'' tē-khu sî-kiâⁿ--khí-lâi. Ka-pi (咖啡, Coffee) chit-ê miâ-sû, to̍h-sī tùi ''Qahwa'' (阿拉伯语) thòaⁿ--chhut-lâi-ê, ì-sù sī "si̍t-bu̍t ím-liāu" . Āu--lâi, thôan khì [[Thó·-ní-kî]] píⁿ-chiâⁿ "Kahve", che mā-sī [[Au-chiu]] (Europe) gí-giân tang-tiong piau-sī "coffee" chit-ê sû ê bú-gí. Ah, ka-pi chèng-choh, ka-kang ê chhiú-gē mā tit-tio̍h A-la-pek lâng put-tōan ê kái-chìn kah ôan-siān.
 
== Ka-pi-châng ==