"Ki-pún lia̍p-chú" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
sî-cheng tiâu-bo̍k
 
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
Tē 1 chōa:
Tī [[lia̍p-chú bu̍t-lí-ha̍k]] tiong, '''ki-pún lia̍p-chú''' sī siōng ki-pún ê tan-ūi, in m̄ sī kî-thaⁿ ê mi̍h-kiāⁿ só͘ cho͘-sêng--ê. Ki-pún lia̍p-chú bo̍k-chêng tī [[phiau-chún bô͘-hêng]] ê kheng-khak chi hā, ū pau-koat ki-pún [[fermion]] kap ki-pún [[boson]] nn̄g lūi. Ki-pún lia̍p-chú kap-chò-hóe ē-sái hêng-sêng [[hok-ha̍p lia̍p-chú]], phì-lūn-kóng [[Iông-chú|ióng-chú]], [[tiong-chú]].
 
== Hun-lūi ==
Tē 5 chōa:
=== Fermion ===
{{Main|Fermion}}
Fermion ê [[spin]] sī [[pòaⁿ-chéng-sò͘]], in ho̍k-chiông [[Fermi-DiracFermi–Dirac thóng-kè]]. Ki-pún fermion ū nn̄g lūi: [[quark]] kap [[lepton]].
 
==== Quark ====
Tē 219 chōa:
=== Boson ===
{{Main|Boson}}
Boson sī ū chéng-sò͘ spin, ho̍k-chiông [[Bose–Einstein thóng-kè]] ê lia̍p-chú.
 
==== Gauge boson ====
Gauge boson ū 4 chióng, inhun-pia̍t sī 4 chióng [[ki-pún-la̍t]] ê môe-kái, saⁿ-chok-iōng ê kòe-têng ê-seng-tit ēng [[gauge lí-lūn]] lâi biâu-su̍t. Kî-tiong [[graviton]] sī lí-lūn ká-siat ê lia̍p-chú, ah-bōe hō͘ si̍t-giām chèng-si̍t.
{| class="wikitable"
!Gauge boson
!Sò͘-liōng
!'''Saⁿ-chok-iōng'''
!Lia̍p-chú
!gauge group
|-
|[[gluon]]
|8
|[[kiông-la̍t]]
|[[quark]]
|SU(3)
|-
|[[W-boson|W<sup>+</sup>-, W<sup>−</sup>-]] und [[Z-boson|Z<sup>0</sup>-Boson]]
|3
|[[jio̍k-la̍t]]
|[[Quark (Physik)|quark]], [[lepton]]
|SU(2)
|-
|[[Kng-chú|kng-chù]]
|1
|[[tiān-chû-la̍t]]
|[[Quark (Physik)|quark]], chah-tiān lepton
|U(1)
|-
|[[graviton]]
|?
|[[tiōng-le̍k]]
|?
|?
|}
 
==== Higgs boson ====
[[Higgs boson]] sī chi̍t chióng ū chit-liōng ê boson. Kap Higgs boson ū koan-hē ê [[Higgs ki-chè]], ē-sái kái-soeh ki-pún lia̍p-chú án-chóaⁿ tit-tio̍h [[chit-liōng]].
 
== Chham-khó ==