"Lâu-chúi" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Chhoà-èthó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
Chhoà-èthó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
Tē 1 chōa:
{{merge|Tiâu-lâu}}
 
:''Tī chia ê chit-ê sû '''lâu-chúi''' sī kóng hái-chúi ê khí-lo̍h só͘ ín-khí--ê hái-tiong chúi-lâu. Nā sī tī tē-chiūⁿ chiàu kò·-tēng ê [[chúi-lō·]] teh kiâⁿ ê chiáⁿ-chúi, chhiáⁿ chham-khó [[lâu-chúi ( hô, khe )]].''
 
[[image:Lau-chui.png|right|thumb|350px|Go̍eh-niû tùi tē-kiû ê tāng-le̍k éng-hióng.]]
 
'''Lâu-chúi''' / '''Tiâu-lâu''' (Tidal Current) sī [[hái-chúi]] siū-tio̍h giú [[chúi-im]], [[chúi-khó]]([[chúi-te̍h]]) )<!--潮汐--> ê chit-kó͘ le̍k-liōng, [[tāng-le̍k]] só͘ ín-khí--ê hái-tiong chúi-lâu. Kò͘-tēng ē lâiSó͘-lâikóng-khì-khì, chit-khóan chêng-hêng tī hái-kha khòaⁿ-tio̍h siōng-bêng. Thâu-chêng kóng ê [[tāng-le̍k,la̍t]] tōa-hūn sī in-ūi [[go̍eh-niû]], lēng-gōa [[Ji̍t-thâu]] mā ū sió-khóa koan-hē.
 
Chiah-ê hiān-siōng ū chúi-im, '''[[tīⁿ-lâu]]''' ( tō-sī '''lâu-chúi tīⁿ''' ) kap chúi-khó(chúi-te̍h), '''[[khó-lâu]]''' ( koh ū '''lo̍h-lâu''', '''thè-lâu''' téng-téng ê kóng-hoat ).
 
Chit kó͘chióng chúi-lâu kan-nā tī poàⁿ-kang, chi̍t-kang tiong-kan kap chúi-im chúi-khó(chúi-te̍h)<!--潮汐--> kâng chiu-kî lâi-teh piàn-hoà. TīⁿChúi-lâuim hoat-seng ê só·-chāi tō sī [[hái-iûⁿ]] in-ūi tāng-le̍k ê éng-hióng kôan--khí-lâi ê ūi, chit-2-ūi tú-hó ē tī tē-kiû tùi-péng ê 2-pêng, Kî-tiong ê 1-ūi tō sī chiàⁿ-chiàⁿ ǹg tùi go̍eh-niû ê só·-chāi. Nā kā tē-kiû khòaⁿ-chò 1-lia̍p kiû, Chúi-khó(chúi-lâute̍h) ê só·-chāi, tō hoat-seng tī tīⁿ-lâu chit-2-ūi se̍h [[keng-tō·]] 90-tō· liáu-āu kàu ê hit-2-tah.
 
M̄-kóan sī hái-chiūⁿ ê toh-chi̍t-ūi, ta̍k-ji̍t lóng ē ū 2-pái tīⁿchúi-lâuim kap 2-pái Chúi-khó(chúi-lâute̍h). Chit-2-pái tīⁿ-lâu ê sî-kan chha-put-to lī 12-[[tiám-cheng]] koh 27.4-hun. Che 12-tiám-cheng sī in-ūi tē-kiû ê [[chū-choán]], chiah ē tú-hó làng pòaⁿ-kang, nā he 27.4-hun-cheng sī in-ūi go̍eh-niû mā se̍h tē-kiû teh tín-tāng, só·-í koh ke beh pòaⁿ-tiám-cheng ê cheng-chha.
 
Chit kó͘chióng chúi-lâu nā gia̍p-tī nn̄g-pêng hái-hoāⁿ tiong-kan, in-ūi siū-tio̍h tē-hêng ê éng-hióng oē-sī óng-ho̍k-hêng ê chúi-lâu, chō-sêng hái-bīn bô kui-chek--ê seng-kàng. I nā tī toā-hái sī tńg-se̍h-hêng ê chúi-lâu.