Casablanca (iáⁿ-hì)
Casablanca sī chi̍t-chhut 1942 nî Bí-kok ê lōng-bān chêng-chat-tek iáⁿ-hì. Tō-ián sī Michael Curtiz. Chú-iàu ián-oân ū Humphrey Bogart, Ingrid Bergman kap Paul Henreid, kî-thaⁿ koh ū Claude Rains, Conrad Veidt, Sydney Greenstreet kap Peter Lorre. Chit-phìⁿ tī Tē-jī-chhù Sè-kài Tāi-chiàn oân-sêng. Kò͘-sū siōng chú-iàu sī teh kóng chi̍t-ê lâm-chú lāi-sim chêng-ài kap tō-tek ê kau-chiàn. I pit-su soán-tek i-ê kiū-chêng, ia̍h-sī pang-chō͘ chit-ê ko͘-niû kap in Československo-kok Tí-khòng Phài ê ang-sài tô-thoat Vichy Chèng-hú khòng-chè ê Morocco ê Casablanca chhī lâi kè-sio̍k tí-khòng Nazi.
Sui-bóng chit-phìⁿ sī cheng-soán iáⁿ-hì, ián-oân kap hì-bûn chok-chiá chhin-chhiūⁿ Julius J. Epstein, Philip G. Epstein kap Howard Koch téng-téng mā lóng-sī hit-tang-sî siōng ū miâ-siaⁿ ê hì-hó͘, khí-thâu hì-pan lāi-té bô-lâng lia̍h-chún Casablanca ē chiâⁿ-mi̍h.[1] I mā put-kò sī Hollywood pah-pah-iūⁿ iáⁿ-hì ê kî-tiong chi̍t-chhut niâ-tiāⁿ. Tùi-chiò chit-chhut iáⁿ-hì chhut-hì chìn-chêng bô-lâng koan-sim ê chêng-hêng, i khai-ián to̍h put-chí-á sêng-kong. I mā thàn Khè-bêng-kun thó-hoa̍t Pak Hui-chiu taⁿ-á hoat-seng kúi lé-pài ê sî-ki koáⁿ-kín chhut-hì.[2] Sui-bóng hì-bûn chok-chiá tiāⁿ lîm-sî lām-sám tàu, jiáu-loān liap-iáⁿ chìn-tō͘, Bogart koh sī tē-it pái poaⁿ lōng-bān hì ê chú-kak, Casablanca iû-goân tit-tio̍h 3 ê Oscar Chióng. Pau-hâm Iáⁿ-hì Chok-phín Siúⁿ. Lāi-té ê jîn-bu̍t, kháu-pe̍h kap im-ga̍k lóng chiâⁿ-choè tián-hêng. Jî-chhiáⁿ Casablanca mā chiâⁿ-choè lú-lâi-lú choē lâng sim-lāi kā tòng-chò sī kó͘-kim tē-it téng iáⁿ-hì.
Chêng-chat siu-kái
Chit-chhut iáⁿ-hì sî-tāi siat-tēng tī 1941 nî ê Cha̍p-jī-goe̍h chhe. Rick Blaine (Humphrey Bogart) sī chi̍t-ê khek-po̍k ê Bí-kok hái-goā kok-bîn, toà tī Casablanca. I khui chi̍t-keng "Rick's Café Américain", sī chi̍t-keng ko-kip ê kū-lo̍k-pō͘ kap kiáu-keng. Ū kúi-nā chióng kok-che̍k ê lâng-kheh óng-lâi -- Vichy Hoat-kok, Italia, kap Nazi chèng-hú jîn-oân. Liû-bông-chiá tùi jîn-seng î-it ê ǹg-bāng to̍h-sī beh siūⁿ pān-hoat tô khì Bí-kok, hia iáu-bē ka-ji̍p tāi-chiàn. Sui-jiân Rick hi-bāng tùi só͘-ū tāi-chì lóng pó-chhî tiong-li̍p, kàu āu-piah to̍h ē hoat-hiān i ūi-tio̍h tùi-khòng 1935 Italia chhim-hoa̍t Ethiopia, bat ūn hoé-chhèng khhì kàu hia. I mā bat tī Se-pan-gâ Jîn-bîn Cheng-chiàn khiā tī Kiōng-hô Tóng chit-pêng tùi-khòng Francisco Franco ê Kok-bîn Tóng.