Ossetia-gí (Ossetia-gí: Ирон ӕвзаг, ah-sī Иронау) sio̍k-î Ìn-tō͘-I-lang gí-cho̍k I-lang gí-chi, sī chi̍t-chióng thong-hêng tī Gô-lô-su kah Khiâu-tī-a pian-kài, Ko-ka-soh San-khu ê chi̍t-chióng gí-giân. Bo̍k-chêng sái-ēng jîn-kháu tāi-iok ū gō͘-cha̍p-bān, kî-tiong 60% ki-chū tī Gô-lô-su ê Pak Ossetia, 15% ki-chū tī Khiâu-tī-a ê Lâm Ossetia. Ossetia-gí kah Tati Pho-su-gí kah Talyshi long-sī I-lang gí-chi ê chú-iàu gí-giân, I tī Ko-ka-soh San-khu ū siang-tòng sò͘-liōng ê sái-ēng jîn-kháu. Siong-thôan Ossetia-gí ê khí-gôan î Sarmatia-gí.

Ossetia-gú
ирон ӕвзаг (irōn ævzag)
дигорон ӕвзаг (digōrōn ævzag)
Hoat-im [iˈɾon ɐvˈzaɡ]
[digoˈɾon ɐvˈzaɡ]
Goân-chū kok-ka Ossetia
Sú-iōng tē-khu Caucasus
Bîn-cho̍k Ossetians
bú-gí sú-iōng-chiá 597,450 (2010)[1]
Gí-hē
Hong-giân
Bûn-jī hē-thóng
Koaⁿ-hong tē-ūi
Koaⁿ-hong gí-giân
Partially recognized states:
 South Ossetia
Gí-giân tāi-bé
ISO 639-1 os
ISO 639-2 oss
ISO 639-3 oss
Glottolog osse1243
Linguasphere 58-ABB-a
Latin-script Ossetian text from a book published in 1935; part of an alphabetic list of proverbs.
Che bûn-chiong pau-hâm IPA hû-hō. Nā-sī bô siong-koan ê jī-hêng chi-oān, lí khó-lêng ē khoàⁿ tio̍h būn-hō, hng-kheng ia̍h-sī khî-thaⁿ hû-hō, bô-hoat-tō͘ chèng-siông hián-sī Unicode jī-goân. Chhiáⁿ lí khoàⁿ Help:IPA.
Ethnolinguistic groups in the Caucasus region. Ossetian-speaking regions are shaded gold.


Jī-bó siu-kái

Ossetia-gí chóng-kiōng ū saⁿ-cha̍p-gō͘ ê im-soh: jī-cha̍p-la̍k ê hú-im, chhit-ê bó-im kah nn̄g-ê siang-bó-im. Kó͘-tāi, Ossetia-gí chan-keng chhái-iōng Hi-lia̍p jī-bó peng-siá, hiān-tāi chek sái-ēng chi̍t-thò kái-liông kòe ê Kyril jī-bó. Put-kò Ossetia-gí chiông Thó͘-nī-kî to̍k-li̍p kàu Stalin tī So͘-liân chip-chèng chit-tōaⁿ sî-kan lāi chhái-iōng Thó͘-nī-kî-gí jī-bó lâi su-siá. Ossetia-gí Kyril jī-bó ê te̍k-tiám sī jī-bó ê hun-kang pí Thó͘-nī-kî jī-bó kèng-ka cheng-sè. Kî-tiong siông-iōng ê bó-im jī-bó "ӕ" kèng-sī Ossetia-gí só͘ to̍k-ū.

Kyril jī-bó (chiông 1937-nî khai-sí) siu-kái

Ossetia-gí jī-bó
А а Ӕ ӕ Б б В в Г г Гъ гъ Д д Дж дж Дз дз Е е (Ё ё) (Ж ж) З з И и Й й
К к Къ къ Л л М м Н н О о П п Пъ пъ Р р С с Т т Тъ тъ У у Ф ф Х х
Хъ хъ Ц ц Цъ цъ Ч ч Чъ чъ (Ш ш) (Щ щ) (Ъ ъ) Ы ы (Ь ь) (Э э) (Ю ю) (Я я)        

Lē-bûn siu-kái

Kilik guân-bûn[2] Kilil guân-bûn
(Sjögren jī-bó 1844)
Latin-huà Huan-i̍k
Нартӕн уӕд сӕ хистӕр Уӕрхӕг уыдис. Нартӕн уӕд сӕ хістӕр Уӕрхӕг уѵдіс. Nartæn uæd sæ xistær Uærxæg uydis. At that time, the most senior of the Narts was Uærxæg.
Уӕрхӕгӕн райгуырдис дыууӕ лӕппуйы, фаззӕттӕ. Уӕрхӕгӕн рајгуѵрдіс дѵууӕ лӕппујѵ, фаззӕттӕ. Uærxægæn rajguyrdis dyuuæ læppujy, fazzættæ. Two boys were born to Uærxæg, twins.
Иу дзы райгуырдис фыццаг кӕркуасӕны, иннӕ та райгуырдис дыккаг кӕркуасӕны, Бонвӕрноны скастмӕ. Іу ꚉѵ рајгуѵрдіс фѵццаг кӕркуасӕнѵ, іннӕ та рајгуѵрдіс дѵккаг кӕркуасӕнѵ, Бонвӕрнонѵ скастмӕ. Iu dzy rajguyrdis fyccag kærkuasæny, innæ ta rajguyrdis dykkag kærkuasæny, Bonværnony skastmæ. One of them was born at the first crowing of the rooster, and the other was born at the second crowing of the rooster, before the rising of Bonværnon (the Morning Star).
Рухс хуры тынтӕ ныккастис Уӕрхӕгмӕ, базыдта, хъӕбул куыд адджын у, уый. Рухс хурѵ тѵнтӕ нѵккастіс Уӕрхӕгмӕ, базѵдта, ԛӕбул куѵд адԫѵн у, уѵј. Ruxs xury tyntæ nykkastis Uarxægmæ, bazydta, qæbul kuyd addžyn u, uyj. The bright rays of the sun glanced down at Uærxæg – he knew how dear the child was to him.
Уӕрхӕг йӕ лӕппуты райгуырды боны фарнӕн скодта нӕртон куывд сырды фыдӕй. Уӕрхӕг јӕ лӕппутѵ рајгуѵрдѵ бонѵ фарнӕн скодта нӕртон куѵвд сѵрдѵ фѵдӕј. Uærxæg jæ læpputy rajguyrdy bony farnæn skodta nærton kuyvd syrdy fydæj. To (bring) good fortune for the day of his boys' birth, Uærxæg made a Nartic feast of game meat.
Ӕрхуыдта уӕларвӕй Куырдалӕгоны, фурдӕй – Донбеттыры, Нартӕй та – Борӕйы ӕмӕ ӕндӕрты. Ӕрхуѵдта уӕларвӕј Куѵрдалӕгонѵ, фурдӕј – Донбеттѵрѵ, Нартӕј та – Борӕјѵ ӕмӕ ӕндӕртѵ. Ærxuydta uælarvæj Kuyrdalægony, furdæj – Donbettyry, Nartæj ta – Boræjy æmæ ændærty. From the sky he invited Kuyrdalægon (the smith god), from the sea – Donbettyr (the sea god), and of the Narts – Boræ and others.
Уӕрхӕджы уарзон лӕппутыл буц нӕмттӕ сӕвӕрдта уӕларв Куырдалӕгон: хистӕрыл – Ахсар, кӕстӕрыл – Ахсӕртӕг. Уӕрхӕԫѵ уарзон лӕппутѵл буц нӕмттӕ сӕвӕрдта уӕларв Куѵрдалӕгон: хістӕрѵл – Ахсар, кӕстӕрѵл – Ахсӕртӕг. Uærxædžy uarzon læpputyl buc næmttæ sæværdta uælarv Kuyrdalægon: xistæryl – Axsar, kæstæryl – Axsærtæg. Celestial Kuyrdalægon bestowed special names on Uærxæg's beloved boys: on the elder one – Axsar, and on the younger one – Axsærtæg.
Номӕвӕрӕджы лӕварӕн Куырдалӕгон радта Уӕрхӕгӕн удӕвдз йӕ куырдадзы фӕтыгӕй, болат ӕндонӕй арӕзт. Номӕвӕрӕԫѵ лӕварӕн Куѵрдалӕгон радта Уӕрхӕгӕн удӕвꚉ јӕ куѵрдаꚉѵ фӕтѵгӕј, болат ӕндонӕј арӕзт. Nomæværædžy lævaræn Kuyrdalægon radta Uærxægæn udævdz jæ kuyrdadzy fætygæj, bolat ændonæj aræzt. As a godfather's ('name-giver's') present, Kuyrdalægon gave Uærxæg a magic flute (udævdz) made of fætyg, the bulat steel of his forge.
Удӕвдзы Нарт сӕвӕрдтой сӕ фынгыл, ӕмӕ сын кодта диссаджы зарӕг уадындз хъӕлӕсӕй: Удӕвꚉѵ Нарт сӕвӕрдтој сӕ фѵнгѵл, ӕмӕ сѵн кодта діссаԫѵ зарӕг уадѵнꚉ qӕлӕсӕј: Udævdzy Nart sæværdtoj sæ fyngyl, æmæ syn kodta dissadžy zaræg uadyndz qælæsæj: The Narts put the magic flute on their table, and it sang to them a marvellous song with the voice of a flute:
«Айс ӕй, аназ ӕй Хуыцауы хӕларӕй,

Айс ӕй, аназ ӕй – ронджы нуазӕн!»

«Ајс ӕј, аназ ӕј Хуѵцауѵ хӕларӕј,

Ајс ӕј, аназ ӕј – ронԫѵ нуазӕн!»

«Ajs æj, anaz æj Xuycauy xælaræj,

Ajs æj, anaz æj – rondžy nuazæn!»

'Take it, drink it to Xuycau's (the supreme deity's) health,

take it, drink it – the cup of rong (magical drink)!'

Tsù-kái siu-kái

  1. Ossetia-gú at Ethnologue (23rd ed., 2020)
  2. Beginning of the Nart sagas in Dzhanayev's 1946 collection

Guā-pōo lên-ket siu-kái

 
Wikipedia
Wikipedia ū Ossetia-gí ê pán-pún.