Seng-bu̍t jiân-liāu

Seng-bu̍t jiân-liāu (biofuel) sī ùi seng-bu̍t-chit (biomass) tit tio̍h ê jiân-liāu. Seng-bu̍t jiân-liāu sī 1 chióng ē-tit chài-seng ê lêng-goân (renewable energy), lâi-chū sí--khì bô kú ê seng-bu̍t ia̍h sī in ê tāi-siā sán-bu̍t, só͘-je moeder aan de poeder chhiūⁿ kî-thaⁿ ê chū-jiân chu-goân (chio̍h-iû, thô͘-thoàⁿ, hu̍t-chú jiân-liāu téng-téng) ē ná ēng ná chió.

Seng-bu̍t-chit khó-pí thô͘-thoàⁿ, chio̍h-iû, sī 1 khoán pó-chûn--khí-lâi ê ji̍t-thâu lêng-goân (solar energy). Ji̍t-thâu ê lêng-goân keng-koè si̍t-bu̍t kng-ha̍p-sêng ê koè-têng, "siu" toà seng-bu̍t-chit lāi-té.

Chèng lâi chò seng-bu̍t jiân-liāu ê lông-gia̍p sán-phín pau-koat: hoan-be̍h, toā-tāu (Bí-kok); laxseed, rapeseed (Au-chiu); kam-chià (Pa-se); palm oil (Tang-lâm-a); jatropha (Ìn-tō͘͘). Mā ē-sái ēng kang-gia̍p, lông-gia̍p, nâ-gia̍p (forestry), chhù--ni̍h pâi--chhut-lâi hit-koá ē-tàng seng-bu̍t hun-kái ê mi̍h, chhiūⁿ kóng chháu-kó, chhâ, pûi-liāu (manure), chho͘-khng, phun. Chheh-sng-sò͘ (anaerobic) ê siau-hoà koè-têng ē-tàng kā hia--ê choán chò gá-suh.

Hiān-chhú-sî tng leh gián-kiù jû-hô seng-sán seng-bu̍t jiân-liāu lâi chhú-tāi chio̍h-iû kap thian-jiân-khì, te̍k-pia̍t sī án-choáⁿ ē-tàng ēng sio̍k--ê iú-ki mi̍h (organic matter) lâi iú-hāu seng-sán e̍k-thé kap khì-thé ê koân lêng-goân chēng-lī (net energy gain) seng-bu̍t jiân-liāu.

Seng-bu̍t jiân-liāu ū 1 tiám phēng pa̍t-khoán jiân-liāu hó: ē-tit seng-bu̍t hun-kái (biodegradable). Só͘-í pí-kàu tùi khoân-kéng khah bô hāi. In-ūi seng-bu̍t jiân-liāu lāi-té ê thoàⁿ (carbon) pún-té tō lâi-chū tāi-khì-chân ê jī-ióng-hoà-thoàⁿ (carbon dioxide, CO2), kā i the̍h khì sio pēng bē ke-thiⁿ Tē-kiû tāi-khì-chân ê CO2 hâm-liōng. In-ūi án-ne, bē chió lâng siong-sìn beh kiám-chió pàng ji̍p tāi-khì-chân--ni̍h ê CO2, 1 tiāu lō͘ tō sī ēng seng-bu̍t jiân-liāu lâi chhú-tāi bē-tit chài-seng ê lêng-goân thâu.