Chhân-hn̂g

(Tùi Chhân choán--lâi)

Chhân-hn̂g / chhân / hn̂gchoh-sit-lâng chèng-choh lông-chok-bu̍t ê só͘-chāi.

Chúi-chhân (tiū-á)

Ū chi̍t-koá tē-hng ê lâng tùi chhân-hn̂g sī-ū khah-iù ê kóng-hoat.

  • Chhân sī teh kóng hit-chióng choan-bûn ēng-lâi chèng-choh seng-tióng kî-kan ài chìm-tī chúi-tiong ê si̍t-bu̍t ê hit-chióng "chúi-chhân".
  • Hn̂g sī kóng hit-chióng khoàⁿ si̍t-bu̍t su-iàu chiah chiàu-thâu-á lâi ak-chúi ê hit-chióng chhân-hn̂g. Hn̂g in-ūi nā-beh pó-chhî pá-chiok ê chúi-hun thang èng-hù si̍t-bu̍t seng-tióng su-iàu, tû-liáu lâng-kang koàn-chúi í-goā, chí-ū khò-thiⁿ lo̍h-hō͘ chiah ū-hoat-tō͘ lâi ta̍t-sêng, só͘-í mā-ū lâng kā-i kiò-chò "khoàⁿ-thiⁿ-chhân".

Chhân-hn̂g m̄-sī goân-pún siⁿ-tiuⁿ tō tī-hia. Chin-choē chhân-hn̂g sī úi ó͘-chio̍h-thâu, khioh soá chio̍h-thâu, chhò-chhiū, koah-chháu, ku̍t-chhiū-kin chháu-kin lâi khí-seng--ê. Chi̍t pùn-ki chi̍t pùn-ki lâi put, chi̍t-tàⁿ chi̍t-tàⁿ lâi taⁿ, ah-sī chi̍t-gû-chhia chi̍t-gû-chhia lâi chhia soa-thô͘ kah èng-pûi téng lâi ka-kāu hn̂g-thô͘ hn̂g-bah, kái-liông thô͘-chit lâi oân-sêng--ê. Ūi-tio̍h beh khak-pó kài-soàⁿ kah pó-chhî hn̂g-thô͘ mài liû-sit, sì-chiu-ûi mā iáu-ài choh chi̍t-choā chho͘-ióng--ê hn̂g(chhân)-hoāⁿ. Nā-bô hong-piān lī-iōng--ê chúi-goân mā iáu-koh ài chhoē ū choâⁿ-chúi ê só͘-chāi lâi iah-chíⁿ chhiūⁿ-chúi ah-sī khui-khut taⁿ-chúi thiu-chúi lâi ak ū-su-iàu ê lông-chok-bu̍t. Chhân-hn̂g ūi-tio̍h beh siám-hong ū-thang-sî-á mā iáu-ài tī ǹg-hong ê hit-bīn lâi chai-chèng hông-hong-lîm ah-sī ûi hông-hong-chhiûⁿ.

Chhân-hn̂g m̄-koán toā-soè kah it-poaⁿ--ê sū-gia̍p kâng-khoán lóng-sī keng-kè kúi-nā-tang, sīm-chí kúi-nā-tāi lâng ê keng-êng kap koán-lí tah lâi tit--tio̍h-ê. Kang-siong siā-hoē lī-ek pí-kàu, tak-gê-lâng lóng-ū boeh ah-sī bōng-ēng chò bó͘-chi̍t-hāng khang-khoè ê soán-te̍k-koân. Chó͘-kong-á bô kán-tan pê-thô͘-khàng-soa chiah-lâi ûi-chhut chi̍t-phiàn chhân-hn̂g, chit-má pàng-lo̍h-lâi hō͘-lán sîn-tio̍h, lán mā ū khó-lêng pàng hō͘-i pha-hng. Chin-kín chháu tō hoat-tīⁿ, hoat ba̍t-khì, tó chi̍t-kang siūⁿ-kìⁿ beh-koh choh, kan-nā tû-chháu beh tû-kàu-chīn khó-lêng ài-koh khoè kúi-nā-tang. Siat-sú nā-lóng mài-sûn, mài chéng-lí, chi̍t-chūn chúi-lâu-kau-chhè ê toā-hō͘, hn̂g(chhân)-hoāⁿ lâi pang-khì, hn̂g-thō͘ hn̂g-bah mā chi̍t-gê-chhiú tō koah, lâu liáu-liáu. Chiàⁿ-chiàⁿ-sī tîn-kui-tîn, thó͘-kui-thó͘. Heng-soe sī ba̍k-nih-hia-kú ê tāi-chì. Chhân-hn̂g nā-sī kan-nā chhân-hn̂g niā-niā, lán chit-má chhun-án-ne pàng hō͘-i pha-hng, sī-m̄-sī sī lēng-goā chi̍t-chióng--ê "kok-thó͘ liû-sit"?

Wikimedia Commons téng ê siong-koan tóng-àn: Paddy field