Mathias E. Mnyampala

Mathias E. Mnyampala (1917–1969) sī chi̍t ūi Tanzania ê chok-ka, lu̍t-su koh mā sī si-jîn. Kin-kù Mnyampala tī 1956 só͘ lâu--ê kò-jîn chu-liāu ê kì-lio̍k, i sī tī 11 goe̍h 18 chhut-sì, chóng--sī i tī he siá i ka-tī ê kò͘-sū ê chheh lāi-té kóng i kan-ta ū khak-tēng i chhut-sì ê hit tang niā-tiāⁿ. I chhut-sì ê Muntundya lông-chhoan sī tī Dodoma khu lāi-té ê Chamwino khu ê Ihumwa chhun. Hit tong-sî hia sī sio̍k-î Tek-kok ê Tang Hui-chiu. I 1969 nî 6 goe̍h chhe 8 tī Tanzania ê Dodoma chhī kòe-sin. Mnyampala i bô iōng i ka-tī ê cho̍k-gí Cigogo ōe lâi siá-chok, chóng--sī i iōng Tang Hui-chiu ê phó͘-thong ōe Swahili lâi siá.

Mnyampala i só͘ siá ê chheh chhiau-kòe 25 pún. Tang-tiong pau-koat Historia, mila, na desturi za Wagogo (Gogo Lâng: Le̍k-sú, Hong-sio̍k, kap Thoân-thóng), sī chi̍t pún siá Gogo lâng siū Eng-kok sit-bîn chèng-hú só͘ thóng-tī ê le̍k-sú chheh. Chit pún chheh ū hō͘ Gregory H. Maddox ka hoan-e̍k chò Eng-gí tī 1995 nî chhut-pán.

Tī Tanzania siū sit-bîn thóng-tī ê sî-kî, Mnyampala i tī Dodoma ê Pún-tē Châi-chèng Pō͘ tam-jīm Sòe-bū Oân. Ūi tio̍h beh siu sòe-kim kap chìn-hêng jîn-kháu kap lâng ê châi-sán ê phó͘-phiàn tiâu-cha, i hit-chūn kui ê Ugogo tē-khu lóng sì-kè khì. Tio̍h sī in-ūi án-ne i khì hām Gogo ê thoân-thóng Ông, Chō Hō͘ Chiá Watemi ū chiap-chhiok. Watemi chiong i khai 10 tang phah-piàⁿ só͘ chò--ê kháu-gí chu-liāu thê-kiong hō͘ i thang siá hit pún le̍k-sú chheh. Siá hit pún chheh ê Mnyampala tī 1940 nî-tāi chá-kî bîn-cho̍k le̍k-sú ê tiâu-liû tang-tiong, siāng thâu-á i tio̍h tâu-ji̍p chò Kiswahili ōe. Kāng sî-chūn, i mā sī chi̍t ê ē-khò-tit ê tiong-kan jîn, hū-chek hit tong-sî iáu kiò chò Tanganyika Hui-chiu Kok-ka Liân-bêng ê Chū-iû Chiàn-sū Ūn-tōng kap Watemi in nn̄g pêng ê te̍k-pia̍t sìn-sit ê lâi-óng.

Tanganyika tī 1961 nî to̍k-li̍p liáu-āu, Mathias E. Mnyampala kè-sio̍k chò kong-bū jîn-oân, ōaⁿ tī Su-hoat hē-thóng lāi-té ho̍k-bū, chò hoat-koaⁿ.