Tâi-oân Ji̍t-pún sî-tāi ê hêng-chèng-khu

Tâi-oân Ji̍t-pún sî-tāi ê hêng-chèng-khu, lóng-chóng le̍k-keng cha̍p pái keng-tōng. Ùi chi̍t khai-sí 1895 nî ê "saⁿ koān chi̍t thiaⁿ", it-ti̍t kàu chòe-āu 1926 nî ê "gō͘ chiu saⁿ thiaⁿ". Ta̍t-tit chù-ì ê sī, hām chêng kúi pái khu-ōe sio-pí, 1920 nî hit pái ê khu-ōe só͘ chhî-sio̍k ê sî-kan sī siōng-tn̂g ê, mā tī siong-tong thêng-tō͘ siōng éng-hióng liáu chiàn-āu Kok-bîn Chèng-hú tī Tâi-oân ê hêng-chèng khu-ōe.

Lēng-goā, tòe 1920 nî ê chiu-kūn sin tē-miâ kui-ōe kap hō-miâ, pō͘-hūn Tâi-oân ê kó͘-chá tē-miâ mā tòe i chò kái-piàn. Pí-lūn Táⁿ-káu kái chò Ko-hiông; A-kâu kái chò Pîn-tong; Sek-kháu kái chò Siông-san; Pang-kiô kái chò Pán-kiô; A-kong-tiàm kái chò Kong-san; Má-kiong kái chò Má-kong téng-téng, jî-chhiáⁿ to-sò͘ pó-liû kàu-taⁿ.

Kok sî-kî ê hêng-chèng-khu ōe-hun

Ji̍t-pún sî-tāi chho͘-kî ê 1895 nî kàu 1898 nî, Tâi-oân hêng-chèng khu-ōe in-ūi ún-tēng thóng-tī ê su-iàu, piàn-hoà siong-tong pîn-hoân.

	Kong-goân kì-liân	Ji̍t-pún liân-hō	Hêng-chèng khu-ōe		Kong-goân kì-liân	Ji̍t-pún liân-hō	Hêng-chèng khu-ōe
Koān-chè sî-kî	1895 nî 5 goe̍h ~ 1895 nî 8 goe̍h	Bêng-tī 28 nî 5 goe̍h ~ 28 nî 8 goe̍h	saⁿ koān chi̍t thiaⁿ	Thiaⁿ-chè sî-kî	1901 nî 11 goe̍h ~ 1909 nî 10 goe̍h	Bêng-tī 34 nî 11 goe̍h ~ 42 nî 10 goe̍h	jī-cha̍p thiaⁿ
	1895 nî 8 goe̍h ~ 1896 nî 3 goe̍h	Bêng-tī 28 nî 8 goe̍h ~ 29 nî 3 goe̍h	chi̍t koān nn̄g bîn-chèng-chi-pō͘ chi̍t thiaⁿ		1909 nî 10 goe̍h ~ 1920 nî 8 goe̍h	Bêng-tī 42 nî 10 goe̍h ~ Tāi-chèng 9 nî 8 goe̍h	cha̍p-jī thiaⁿ
	1896 nî 4 goe̍h ~ 1897 nî 6 goe̍h	明治29年4月—明治30年6月	saⁿ koān chi̍t thiaⁿ	Chiu-chè sî-kî	1920 nî 9 goe̍h ~ 1926 nî 6 goe̍h	大正9年9月—大正15年6月	gō͘ chiu jī thiaⁿ
	1897 nî 6 goe̍h ~ 1898 nî 6 goe̍h	明治30年6月—明治31年6月	la̍k koān saⁿ thiaⁿ		1926 nî 7 goe̍h ~ 1945 nî 10 goe̍h	大正15年7月—昭和20年10月	gō͘ chiu saⁿ thiaⁿ
	1898 nî 6 goe̍h ~ 1901 nî 4 goe̍h	明治31年6月—明治34年4月	saⁿ koān saⁿ thiaⁿ
	1901 nî 5 goe̍h ~ 1901 nî 11 goe̍h	明治34年5月—明治34年11月	saⁿ koān sì thiaⁿ

Koān-chè sî-kî (1895 nî ~ 1901 nî)

Saⁿ koān chi̍t thiaⁿ

Ji̍t-pún kun-tùi tī iáu-bōe teng-lio̍k Tâi-oân chìn-chêng, chiū tī 5 goe̍h 21 hō kong-pò͘ Tâi-oân Chóng-tok-hú Ké-tiâu-lē (台灣總督府假條例) kap Tâi-oân Chóng-tok-hú Ké-tiâu-lē Chè-tēng (台灣總督府假條例制定), thê-kiong siong-koan chèng-lēng ê hoat-goân, pēng tī 6 goe̍h 28 hō kong-pò͘ Tâi-oân-tó Tē-hng Ké-koaⁿ-chè Chè-tēng-kiāⁿ (台灣島地方假官制制定件), 7 goe̍h 3 hō kong-pò͘ Tē-hng-koaⁿ Ké-koaⁿ-chè Chè-tēng-kiāⁿ (地方官假官制制定件) lâi ōe-siat tē-hng hêng-chèng-khu, í Chheng chèng-hú sî-tāi ê saⁿ hú chi̍t ti̍t-lē-chiu ûi ki-chhó͘, ōe-hun saⁿ kōng chi̍t thiaⁿ, pēng tī koān chi-hā siat ū 12 chi-thiaⁿ:

• Tâi-pak-koān: Ke-lâng Chi-thiaⁿ, Gî-lân Chi-thiaⁿ, Tām-chúi Chi-thiaⁿ, Sin-tek Chi-thiaⁿ
• Tâi-oân-koān: Biâu-le̍k Chi-thiaⁿ, Chiang-hoà Chi-thiaⁿ, Po͘-lí Chi-thiaⁿ, Hûn-lîm Chi-thiaⁿ
• Tâi-lâm-koān: Ka-gī Chi-thiaⁿ, Hōng-soaⁿ Chi-thiaⁿ, Hêng-chhun Chi-thiaⁿ, Tâi-tang Chi-thiaⁿ
• Phêⁿ-ô͘-tó-thiaⁿ

Put-kò án-ne ê ōe-hun soah siū-hān hun-jiáu ê Tâi-oân siā-hōe, bô-hoat-tō͘ ū-hāu si̍t-hêng.

Chi̍t koān nn̄g bîn-chèng-chi-pō͘ chi̍t thiaⁿ

Tâi-oân Chóng-tok-hú chiam-tùi Sin-tek í-lâm ê tē-khu in-ūi chiap-koán siōng ê khùn-lân, su0iàu hun-hong tī tē-hng tī-lí siōng ê phòe-ha̍p, só͘-í lâi hòe-chí Tâi-oân-koān kap Tâi-lâm-koān, sêng-li̍p Tâi-oân Bîn-chèng-chi-pō͘ kap Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘, ē-té siat chhut-tiuⁿ-só͘ (出張所):

• Tâi-pak-koān: Ke-lâng, Gî-lân, Tām-chúi, Sin-tek 5 ê chi-thiaⁿ.
• Tâi-oân Bîn-chèng-chi-pō͘: Biâu-le̍k, Lo̍k-káng, Po͘-lí-siā, Hûn-lîm 4 ê chhut-tiuⁿ-só͘.
• Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘: Ka-gī, An-pêng, Hōng-soaⁿ, Hêng-chhun, Tâi-tang 5 ê chhut-tiuⁿ-só͘.
• Phêⁿ-ô͘-tó-thiaⁿ

Thiaⁿ-chè sî-kî (1901 nî ~ 1920 nî)

Chiu-chè sî-kî (1920 nî ~ 1945 nî)

Tāi-chèng 9 nî (1920 nî) 9 goe̍h 1 hō khí, Tâi-oân si̍t-hêng Tâi-oân Chóng-tok-hú tē-47 hō só͘ hoat-pò͘ ê chiu-thiaⁿ koán-hat khu-he̍k kap chè-tō͘ jû-hā:

Gō͘ chiu saⁿ thiaⁿ sî-kî ê Tâi-oân hêng-chèng-khu tô͘