Jīn-sek-lūn

Jīn-sek-lūn sī tiat-ha̍k ê 1-ê hun-ki, mā ū lâng kóng-chò tì-sek-lūn. Jīn-sek-lūn só· gián-kiù ê chú-tê, sī chin-lí kap tì-sek ê sèng-chit, goân-thaû hām kài-hān (lâng ē-tàng liáu-kái ê kài-hān téng-téng)

Tī chit-ê léng-he̍k ê thó-lūn, it-ti̍t lóng tì-sim tī leh hun-sek tì-sek ê pún-chit kap tì-sek hām chi̍t-koá sio-oá ê koan-liām (pí-lūn-kóng chin-lí, sìn-taú) tiong-kan ê koan-hē. Ū chin chē thó-lūn kap chèng-sêng (Eng-gí: justification, theory of justification) ū tī-tāi. Jīn-sek-lūn ha̍k-chiá ē khì hun-sek ta̍k-hāng tì-sek chú-tiuⁿ aū-piah chèng-sêng ê piau-chún, ia̍h-chiū-sī chú-tiuⁿ ê lâng i tio̍h ū sím-mi̍h kin-kì chiah ē-ēng-tit kóng i chai-iáⁿ bó·-chi̍t-hāng sū-si̍t. It-lâi-jī-khì, jīn-sek-lūn só· mn̄g--ê sī chhin-chhiūⁿ chiah-ê būn-tê: "lí kám ū-iáⁿ chai-iáⁿ lí liōng-kóng lí chai-iáⁿ ê tāi-chì?" kap "lí sī án-choáⁿ chai-iáⁿ lí chai-iáⁿ ê tāi-chì--ê?"

Beh gián-kiù tì-sek ê lí-lūn, khêng-si̍t sī ū chiâⁿ chē bô-kâng ê pō·-sò·--ê, chit-chām-á ū chi̍t-koá sin ê gián-kiù í-keng kā kúi-ā sè-kí ê kū ká-tēng sak-tó, mā in-ūi án-ne, jīn-sek-lūn kah taⁿ iû-goân sī chin oa̍h-tāng ê ha̍k-kho.

Ē-kha sī jīn-sek-lūn tiāⁿ-tiāⁿ chhú-lí ê būn-tê:

Lán lâng sī án-choáⁿ khak-si̍t chai-iáⁿ 1-hāng tāi-chì/mi̍h-kiāⁿ--ê?
Lán lâng tùi tāi-chì/mi̍h-kiāⁿ ū toh-chi̍t-koá têng-tâⁿ ê su-khó hong-sek?
Kám ū hit-khoán ē-tàng khak-tēng su-khó hong-sek sī tio̍h he̍k-chiá-sī m̄-tio̍h ê hong-hoat?
Chit sè-kan kám ū put-khó-ti ê léng-he̍k tī-leh? Nā chún ū, sī ēng siáⁿ-khoán hêng-thé chûn-chāi--ê?