Khai-hòng Chu-liāu

Khai-hòng Chu-liāu（Eng-gí: open data）sī chi̍t-chióng keng-kòe kéng-soán kap hú-khó ê chu-liāu. Chit-khoán bô siū tù-chok-khoân kap choan-lī-khoân, í-kip kî-thaⁿ koán-lí ki-chè só͘ hān-chè, ē-tàng khai-hòng hō͘ siā-hōe bîn-chiòng, jīm-hô lâng lóng ē-tàng chū-iû chhut-pán sú-iōng, bô-lūn sī beh the̍h-lâi chhut-pán iah-sī chòe kî-thaⁿ ê ūn-iōng lóng bô hān-chè.

Open data ūn-tōng hi-bāng ta̍t-sêng ê bo̍k-phiau kap khai-hòng goân-sí-má, lōe-iông khai-hòng, khai-hòng tit-tio̍h téng kî-thaⁿ "Khai-hòng" ūn-tōng lūi-sū. Open data pōe-āu ê he̍k-sim su-sióng í-keng chin-kú chi̍t-tōaⁿ sî-kan（phì-jū sī Mertonian tradition of science），m̄-ku Open data chit-ê bêng-sû kàu kūn-tāi chiah chhut-hiān，in-ūi Internet ê chhut-thâu soah thong-lâng-chai，tek-pia̍t sī Data.gov téng Open data chèng-hú chō͘-chit ê siat-li̍p.

Khài-lūn

Open data m̄-sī chi̍t-ê sin-ē khài-liām；sui-bóng lán lú-lâi-lú chia̍p iōng-tio̍h Open Data chit-ê sû，m̄-ku bo̍k-chiân pèng-bô chi̍t-ê tāi-ke phó͘-phiàn jīm-tông ê tēng-gī (kap kî-thaⁿ lūi-sū ūn-tōng bô-kâng，pí-jū tī Khai-hòng Tit-tio̍h，lán í-keng khòaⁿ-tio̍h chōe-chōe siū-tio̍h tāi-chiòng jīm-tông koh chèng-sek kong-pò͘ ê soan-kò).

It-poaⁿ kóng--khí-lâi，Open Data ê èng-iōng chú-iàu sī chòe hui-bûn-jī ê chu-liāu sò͘-châi，chhin-chhiūⁿ Tē-tô͘、Ûi-thoân-thé、Liân-kiat-thé、Hòa-ha̍k hun-chú、sò͘-ha̍k í-kip kho-ha̍k kong-sek, i-ha̍k chu-liāu kap èng-iōng，sìⁿ-miā kho-ha̍k í-kip seng-bu̍t to-iuⁿ-sèng. Khai-hòng chit-kóa chu-liāu tiāⁿ-tiāⁿ ē in-ūi chit-kóa chu-liāu pún-sin só͘-ū--ê siong-gia̍p kè-ta̍t，iah-sī keng-kòe chéng-lí liáu-āu ē-tàng chiâⁿ-chòe ū kè-ta̍t ê sán-phín，āu-sio̍k sán-seng Chu-liāu keng-chè，soah ín-hoat chhut bô-kâng siaⁿ-im ê ì-kiàn. Tha̍k chu-liāu，koh-chài sú-iōng téng，it-poaⁿ lóng iû te̍k-tēng chō͘-chit só͘ kàm-koán，chit-kóa chō͘-chit khó-lêng sī su-jîn iah-sī kong-ka ki-koan. Tha̍k chu-liāu kap koh-chài sú-iōng ê kàm-koán hong-hoat khó-lêng sī tha̍k chu-liāu ê hān-chè，thàu-kòe pán-koân kap siū-koân，choan-lī ê sin-chhéng，iah-sī hù-hùi iau-kiû téng. Open Data ê chhiòng-gī-chiá jīm-ûi，chit-kóa hān-chè lóng ûi-hoán kong-chiòng ê lī-ek, tông-sî chit-kóa chu-liāu lóng eng-kai ē-tàng chū-iû chhú-tit，bô hān-chè iā put-eng-kai siu-hùi. Chhú-gōa，chu-liāu koh-chài sú-iōng iā put-kai su-iàu kî-thaⁿ ê hú-khó，sui-jiân chiàu koh-chài sú-iōng ê bô-kâng sèng-chit（pí-jî iân-sin-sèng ê chhòng-chok）ē-tàng thong-kòe siū-koân lâi khòng-koán.

Tâi-oân Khai-hòng Chu-liāu ê thui-sak

2010 nî iû Chheng-pîⁿ-tâi khai-sí thui-sak「Tâi-oân Khai-hòng Chu-liāu Kè-ōe」，koh chù-chheh opendata.tw / opendata.org.tw nn̄g-ê bāng-chí.

2011 nî Tâi-pak-chhī Hok Liông-pin chhī-hú sêng-li̍p Tâi-oân tē-it-ê chèng-hú ê khai-hòng chu-liāu pîⁿ-tâi.

2015 nî 4 goe̍h，Mô͘ Tī-kok lōe-koh soan-pò͘ chè-tēng「Chèng-hú Chu-liāu Khai-hòng Chu-sûn sió-cho͘ siat-tī iàu-tiám」，tōa-tōa iau-chhiáⁿ bîn-kan kong（hia̍p）hōe、siā-hōe thoân-thé tāi-piáu、ha̍k-chiá choan-ka kap kok ki-koan tāi-piáu téng chham-ú，tī chèng-īⁿ chân-kip iû sî-jīm Hêng-chèng-īⁿ hù-īⁿ-tiúⁿ Tiuⁿ Siān-chèng tam-jīm tiàu-chi̍p-jîn，tī kâng-nî 6 goe̍h chhoe-it tiàu-khui thâu-pái hōe-gī，kok tiong-iong jī-kip ki-koan iā hun-pia̍t siat-tī chu-sûn sió-cho͘，thui-sak khai-hòng chu-liāu kang-chok.