Keng-tō͘

(Tùi Se-keng choán--lâi)

Keng-tō͘ (longitude) sī siat-sú tī kok só͘-chāi ūi chi̍t-tiâu sūn tē-kiû piáu-bīn lâm-pak-hiòng ê soàⁿ, hit-tiâu soàⁿ chi̍t-thâu sī Pak-ke̍k lēng-goā chi̍t-thâu sī Lâm-ke̍k, kok só͘-chāi chit-tiâu lâm-pak-hiòng ê soàⁿ oē-kah tī Eng-kok Greenwich thian-bûn-tâi só͘ ūi-chhut--lâi hit-tiâu lâm-pak-hiòng ê soàⁿ(prime meridian) tī Lâm-ke̍k kah pak-ke̍k lâi sio-phoa̍h, chit nn̄g-tiâu soàⁿ só͘ gia̍p-chhut--lâi hit-gê kak-tō͘.

Kok-chè kong-tēng tī Eng-kok Greenwich thian-bûn-tâi só͘ ūi-chhut--lâi hit-tiâu sūn tē-kiû piáu-bīn lâm-pak-hiòng ê soàⁿ sī 0-tō͘. Tē-kiû sī îⁿ-ê, phoah-pêng-bīn ê chiu-ûi chi̍t-se̍h sī 360-tō͘. Ti Greenwich thian-bûn-tâi hit-gê só͘-chāi khai-sí sǹg, hiòng-tang lâm-pak-hiòng ê soàⁿ lán kā-i kiò-chò "tang-keng", hiòng-sai lâm-pak-hiòng ê soàⁿ lán kā-i kiò-chò "sai-keng", tang-sai kok-ū 180-tō͘ oē tī Thài-pêng-iûⁿ lâi hoē-ha̍p.