"Ukraina" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
Fish bowlthó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
無編輯摘要
Tē 20 chōa:
|leader_name2 =
}}
'''Ukraina''' (Україна; [[Lō͘-se-a-gí]]: Украина), mā thang im-e̍k chò '''Ú-khek-lân''' (宇克蘭), sī tang [[EuropaAu-chiu]] ê 1 ê [[kiōng-hô-kok]]. O-khek-lân sī [[Au-chiu]] tiong-pō͘ ê 1 ê kok-ka. Tī [[O͘-hái]] ê pak-hong; [[Lō͘-se-a]] ê sai-hong; [[Belarus]] ê lâm-hong; [[PolskaPho-lân]], [[Slovakia]] kap [[MagyarHông-gâ-lī]] ê tang-hong; [[RomâniaRomania]] kap [[Moldova]] ê tang-pak-hong.
 
Lō͘-se-a ê le̍k-sú-ka bat kiò O-khek-lânUkraina hō͘-chò "Sió Lō͘-se-a" (Малороссия).
 
*Koaⁿ-hong gí-giân: [[Ukraina-gí]]
Tē 33 chōa:
== Tē-lí ==
 
O-khek-lânUkraina ê thó͘-tē chú-iàu sī pûi thô͘-bah ê [[pêng-goân]] kap [[ko-goân]] tē. Dniepr, Donets, Dnister, Lâm Bug chit kúi tiâu [[hô]] chhng kòe pêng-goân, lâu tùi O͘-hái, Azov-hái hit pêng khì. Tī sai-lâm-pêng [[Danube-hô]] ê [[saⁿ-kak-chiu]] sī Romania ê piⁿ-kài. Soaⁿ kan-na ū sai-pêng ê [[Karpat-soaⁿ]] ([[Eng-gí]]: ''Carpathian Mountains'') kap tī [[QırımCrimea|QırımCrimea Poàn-tó]] téng-koân ê [[Yaila-Dagh-soaⁿ]].
 
O-khek-lânUkraina ū [[un-tài|un-hô]] ê tāi-lio̍k-sèng khì-hāu; lâm-pō͘ QırımCrimea hái-hoāⁿ khah sêng [[tē-tiong-hái]]-hêng ê khì-hāu. Hō͘-chúi hun-phòe bô chiâu: sai kap pak siāng chē, tang kap tang-lâm siāng chió. Koâⁿ--lâng ê un-tō͘ tùi liâng (O͘-hái hù-kīn) kàu léng (lōe-tē) lóng ū. Joa̍h--lâng ê sî lâm-pō͘ pí pa̍t-ūi ke khah joa̍h.
 
== Jîn-kháu ==
 
O-khek-lânUkraina-lâng chiàm jîn-kháu 75%, Lō͘-se-a-lâng 20%. Kî-thaⁿ iá-ū RomâniaRomania-lâng hām Moldova-lâng (0.8%), Belarus-lâng (0.6%), QırımCrimea Tatar (0.5%), BulgariyaBulgaria-lâng (0.4%), MagyarHông-gâ-lī-lâng, PolskaPho-lân-lâng (0.4%), [[Iû-thài-lâng]] (0.3%). Koaⁿ-hong gí-giân sī O-khek-lânUkraina-gí, put-jî-kò Lō͘-se-a-gí chiâⁿ phó͘-phiàn.
 
Tang-pêng, tang-lâm ê kang-gia̍p tē-tài jîn-kháu siāng bi̍t-chi̍p; 7-siâⁿ tiàm to͘-chhī khiā-khí.
 
O-khek-lânUkraina Chèng-kàu (sio̍k-î [[Tang-hong Chèng-kàu]]) kap O-khek-lânUkraina Hi-lia̍p Thian-chú-kàu sī chú-iàu ê kàu-phài. To̍k-li̍p liáu-āu, Lō͘-se-a chhōa-thâu ê Chèng-kàu kàu-hōe cho͘-chit mā tòe leh hun-chhe, pun 1 ê Kyiv [[Chong-chú-kàu]] (Eng-gí: ''Patriarchy'') chhut-lâi. Lēng-gōa koh ū chió-sò͘ ê O-khek-lân ''Autocephalous'' ("Chū-thâu") Chèng-kàu, [[Lô-má Thian-chú-kàu]], [[Sin-kàu]], [[Iû-thài-kàu]], kap [[Islam-kàu]].
 
== Le̍k-sú ==
 
I pún-té sī [[So͘-bi-at Siā-hōe-chú-gī Kiōng-hô-kok Liân-pangliân]] (SSKL, Eng-gí: ''Union of Soviet Socialist Republics'') se-lâm pō͘ ê 1 ê kiōng-hô-kok. Aū--lâi SSKL pang-pāi, O-khek-lânUkraina choaⁿ-á tī [[1991 nî]] 8 go̍eh soan-pō͘ to̍k-li̍p. Hiān-chhú-sî sī [[To̍k-li̍p-kok-ka Cho͘-ha̍p]] (Eng-gí: ''Commonwealth of Independent States'') ê sêng-ôan.
 
== Chèng-tī ==
[[File:Ukraine Wahlen 2004.png|thumb|left|2004 nî ê chóng-thóng soán-kí kiat-kó]]
 
O-khek-lânUkraina sī 1 ê 3-koân-hun-li̍p ê bîn-chú chèng-tī thé-chè. Chóng-thóng thê-miâ chhōa-thâu ê pō͘-tiúⁿ, chiah koh keng-kòe kok-hōe tông-ì chiah ū chún-sǹg.
 
[[2004 nî]] ê chóng-thóng sóan-kí kiat-kó chhut-lâi liáu-āu, hoat-seng chin tōa ê cheng-gī. Khah óa Lō͘-se-a ê [[Viktor Yanukovich]] the̍h tio̍h 49.42% ê sóan-phiò, khah óa Se-hng ê hóan-tùi-phài hiō-sóan-jîn [[Viktor Yushchenko]] the̍h tio̍h 46.70%. Yushchenko m̄-sêng-jīn sóan-kí ê kiat-kó, thê-chhut chin chē chèng-kì kóng sóan-kì ū chò-khang. I ê tīn-iâⁿ hoat-tōng kûn-chiòng pau-ûi chèng-hú ê kiàn-tio̍k-bu̍t, tī To̍k-li̍p Kóng-tiûⁿ hù-kīn. Chi-chhî-chiá kiò che hō͘-chò "Kam-á-sek Kek-bēng". Tang-pêng ê tē-tài tùi che put-móa, ū chèng-tī jîn-bu̍t thê-chhut tang-pêng "chū-li̍p" ê chú-tiuⁿ.
Tē 59 chōa:
[[File:Map of Ukraine political enwiki.png|thumb|400px|]]
 
O-khek-lânUkraina pun chò 24 ê tē-khu (hō͘-chò ''oblasti''; tan-sò͘ ''[[oblast]]''), 1 ê [[chū-chú kiōng-hô-kok]] (tī QırımCrimea) kap 2 ê ū te̍k-sû hoat-tēng tē-ūi ê chhī (hō͘-chò ''mista''; tan-sò͘ ''misto''):
 
{| border=0