"Scouting" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要
Tē 1 chōa:
'''Scouting''' sī siūⁿ-beh thàu-kòe iá-gōa oa̍h-tōng chit-chióng hui-chèng-sek ê kàu-io̍k lâi chhiok-chìn siàu-liân-gín-á tī sin-thé, cheng-sîn, kap sim-lí hong-bīn ê hoat-tián, beh pôe-ióng siàu-liân-gín-á chiâⁿ-chò hiān-tāi iu-liông ê kong-bîn, tī [[siā-hōe]] ē-tàng khiā-khí. Scouting sī tōa-lâng siat-kè hō· siàu-liân-gín-á chham-ka ê oa̍h-tōng, siàu-liân-gín-á sī scouting ê chú-kak kiò-chò '''scout''', tōa-lâng sī kí-pān-chiá hō-chò '''ho̍k-bū-goân''' (Hàn-jī: 服務員, Eng-gí: ''leader''). Tōa-lâng gī-bū kí-pān scouting, chit-chióng chū-goān ê ho̍k-bū hêng-tōng chheng-ho· chò '''scout ūn-tōng''' (運動, ''movement''). Hiān-tāi ê scout m̄-sī siàu-liân-peng, bô sek-ha̍p hoan-e̍k chò '''[[tông-chú-kun]]''' (童子軍), sui-jiân scouting ê siūⁿ-hoat sī hoat-goân chū 1 tiûⁿ sio-chiàn kî-kan.
 
== Scouting sī sím-mi̍h ? ==
 
Kin-kú [[Sè-kài Scout Ūn-tōng Cho·-Chit]] (''World Organization of the Scout Movement'') ê kóng-thiap [http://www.scout.org/front/scouting_is_e.shtml#is ''Scouting is'']:
 
'''Scouting sī...'''
 
*'''Seng-oa̍h kàu-io̍k''': Scouting sī seng-oa̍h kàu-io̍k. Scouting pó·-chiok ha̍k-hāu kap ka-têng ê pu̍t-chiok; scouting beh hoat-tián [[chū-ngó·]], mō·-hiám, thàm-só, kap hò·ⁿ-kî-sim; scout beh chhiau-oa̍t kàu-sek ê hān-chè khí thàm-só sè-kài, hoat-kak kap ha̍k-sip kî-thaⁿ ê ki-lêng, jî-chhiáⁿ thoân-siū hō· pa̍t-lâng.
*'''Ūi tio̍h siàu-liân-gín-á ê ūn-tōng''': Scout ūn-tōng ê bo̍k-piau sī siàu-liân-gín-á, sī tōng-thāi--ê, kin-kú kok-tē ê pún-tē seng-oa̍h chêng-hêng tauh-tauh-á hoat-tián kap sek-èng, thê-kiong pún-tē su-iàu ê ho̍k-bū.
*'''Kok-chè-sèng''': Scouting sī kok-chè-sèng--ê, chhiau-kòe 216 ê [[kok-ka]] kap tē-khu ū chèng-sek ê scout cho·-chit kap hun-ki cho·-chit. Chēng 1907 nî kàu-taⁿ scouting it-ti̍t hoat-tián seng-tióng. Chit-má ū chhiau-kòe 25,000,000 ê ta-po·-gín-á kap cha-bó·-gín-á sêng-goân. Chòe-kīn 20 tang scouting sêng-goân cheng-ka 1 pōe. Tāi-pō·-hūn ê cheng-ka sī tī [[hoat-tián-tiong kok-ka]].
*'''Tùi só·-ū ê lâng khai-hòng''': Scouting sī ta̍k-kē--ê, bô-hun [[chéng-chok]] he̍k [[chong-kàu]], chí-iàu àn-chiáu chhóng-pān-jîn ''[[Robert Baden-Powell]]'' só· siat-sióng ê bo̍k-tek, goân-chek, kap hong-hoat khí chò tio̍h ē-ēng.
*'''Hó-sńg, ū bo̍k-piau''':Thàu-kòe hó-sńg ê hiu-hân gô·-lo̍k oa̍h-tōng, scouting pang-chàn siàu-liân-gín-á tī thé-keh, su-khó thui-lí lêng-le̍k, siā-hōe-sèng, kap sim-lêng hong-bīm ê hoat-tián.
*'''Tùi tōa-lâng mā-sī thiau-chiàn''': Scout ūn-tōng tùi tōa-lâng mā-sī thiau-chiàn. Phang-chàn siàu-liân-gín-á ê ki-hōe, kap chhiok-chìn sè-tāi chi-kan hō·-siōng liáu-kái ê hong-hoat. Ho̍k-bū-goân tī ho̍k-bū tiōng mā ē tit-tio̍h ū-kè-tat ê hùn-liān kap keng-giām.
*'''Chū-goān--ê''': Scout kap ho̍k-bū-goân sī chū-iû soán-tek chiah ka-ji̍p--ê.
*'''Hui-chèng-tī, Hui-chèng-hú''': Scouting m̄-sī chèng-tī tóng-phài kap chèng-tī cho·-chit, m̄a bē-tàng ū jīn-hô chèng-tī tóng-phài kap chèng-tī cho·-chit ê sek-chái. Mâ-koh scout cho·-chit kó·-lē scout tùi siā-khu, siā-hōe, kap kok-ka chò-chhut kiàn-siat-sèng ê kòng-hiàn.
 
'''Scouting sī 1 chiòng hoat-tō·'''
 
Scout ài chū-ngó· iok-sok, chun-siù kan-tan ê seng-oa̍h kui-hoān tio̍h-sī '''[[Scout Promise kap Law]]'''. Chū-tōng chham pa̍t-lâng chò-hóe ná chò ná o̍h. Hun-chò sió-cho· lâi hoat-tián léng-tó châi-lêng, kah-lâng-chò-hóe ê lêng-le̍k, kap kok-jîn chek-jīm. Kin-kú siàu-liân-gín-á ê hèng-chhù, kui-ōe liân-soah ê oa̍h-tōng, oa̍h-tōng ài kah [[tāi-chū-jiân|tōa-chū-jiân]] chhin-kīn, sī chhiong-boán kan-tan-sèng, chhòng-chò-sèng, kap thàm-só-sèng ê khoân-kéng, ē-tit thê-kiong mō·-hiám kap thiau-chiàn.
 
'''Scouting sī 1 chiòng seng-oa̍h kui-hoān'''
 
*'''Cheng-sîn chit-tah''': Kian-sim chhiau-chhōe sèⁿ-miā ê cheng-sîn kè-tat, beh chhiau-oa̍t bu̍t-chit sè-kài.
*'''Siā-hōe chit-tah''': Chham-ú siā-hōe ê hoat-tián, chun-tiōng pa̍t-lâng ê chun-giâm, kap tōa-chū-jiân ê oân-chéng. Chhiok-chìn tē-hng, kok-ka, kap sè-kài ê hô-pêng, liáu-kái, hām háp-chok.
*'''Kò-jîn chit-tah''': Ài jīn-bat liáu-kái ka-tī ê chek-jīm, kap kó·-lē hū-chek-jīm ê chū-ngó· piáu-tat ê su-kiû.
 
'''Scout ài chham-ú, jī-chhiáⁿ hû-hap chin-chiàⁿ ê su-iàu'''
 
Scout chham-ú ka-tī siā-khu ê tāi-liōng gī-tê. Scout tī siā-khu kap lâng saⁿ-kap phah-piàⁿ, oân-sêng kiōng-tông ê bo̍k-piau. In chham pêng-iú, chhù-piⁿ, siā-khu thâu-lâng, í-kip kî-thaⁿ cho·-chit chò-hóe kang-chok. Chiâⁿ-chē choan-àn kè-ōe sī [[hoat-tián-tiong kok-ka]] kap [[kang-gia̍p-hoat kok-ka]] chi-kan ê scout saⁿ-kap teh chò--ê. Scout ū chham-ú:
 
*Gín-á ê kiān-khong
*Ī-hông io̍h-bu̍t lām-iōng
*Chheng-khì ê chúi kap kong-kiōng ūi-seng
*Sek-tòng ê kho-ki
*Sio̍k ê chhù
*Tha̍k kap siá ê lêng-le̍k
*Hô-pêng kàu-io̍k
*Seng-chûn ki-lêng ê hùn-liān
*Tī hûi-hiám tiōng ê gín-á
*Sin-thé kap sim-tì chiàng-gāi ê lâng chham-ú siā-hōe ê būn-tê
*Ka-têng seng-oa̍h kàu-io̍k
*Gín-á ê koân-ek
*Si̍t-bu̍t seng-sáⁿ kap lông-gia̍p
*[[Khoân-kéng pó-hō·]] kap kàu-io̍k
*Ē-tàng tiông-hok sú-iōng ê lêng-goân
*Têng-sin chō-lîm (重新造林, ''reafforest'')
*Kang-chok ki-lêng kap chit-gia̍p hùn-liān
*Chheng-liân sit-gia̍ (''youth unemployment'')
*Chū gōa-kok î-jip ê î-bîn ê siā-khu
*Khai-hoat gī-tê ê kàu-io̍k (''education about development issues'')
 
== Khí-goân ==
 
1907 nî ''Lord [[Robert Baden-Powell]]'' tī [[Eng-kok]] chhòng-siat Scouting ūn-tōng. 1910 nî chāi i-ê chí-mōe Agnes Baden-Powell ê hia̍p-chō· hā, i iū-koh sêng-li̍p '''Girl Guides'''. Chit-ê Girl Guides tī bí-kok hō-chò '''Girl Scouts'''.
 
1899-1902 nî [[Lâm-hui]] ''Boer War'' kî-kan, ''Baden-Powell'' tī ''Mafeking'' tam-jīm chí-hui kun-koaⁿ, i chiau-bō· chū-goān chham-ka ê siàu-liân-gín-á cho·-sêng ''Mafeking'' kiàn-si̍p thoân (''Mafeking Cadet Corps'') lâi pang-bâng pō·-tūi. Ta̍k-ê kiàn-si̍p thoân sêng-goân lóng phòe-tòa [[kí-lâm-chiam]] kap hm̂-mâu-chiam (''spearhead'') só· kò·-sêng ê hui-chiong (''badge''). Chit-ê [[ang-á-phiau]] chiong-kî-bóe piàn-sêng ''fleur-de-lis'', scouting kā chhái-la̍p tòng-chò kok-chè-sèng piau-chì.
 
1907 nî ''Baden-Powell'' kā i tī ''Mafeking'' ''Boer War'' kî-kan só·-siá ê kun-sū hūn-liān chhiú-chheh ''Aids to Scouting'' kái-siá chò ''Boy Patrols''. Kāng-tang i chhōe-lâi 22 ūi bô-kâng siā-hōe pōe-kéng ê siàu-liân-gín-á tī ''Brownsea Island'' kí-pān 1 tiûⁿ 7 kang ê lo̍k-iâⁿ, hāu-kó bē-bái.
 
1908 nî ''Baden-Powell'' koh chhut-pán ''Scouting for Boys'', chit-pú ē-sái kóng sī āu--lâi ''Boy Scout Handbook'' ê tē-1 pán.
 
Ūi tio̍h ho̍k-bū-goân ê phín-chit, ''Wood Badge'' pī hoat-tián lâi thê-kiong sek-tòng ê hùn-liān. Tī 1919 nî ''Gilwell Park'' pī kò·-bé lâi tòng-chò sêng-jîn hùn-liān kap scouting ê iâⁿ-tē. ''Baden-Powell'' mā siá liáu ''Aids to Scoutmastership'' hō· ho̍k-bū-goân sú-iōng.
 
== Sè-kài kok-tē ê scouting ==
 
=== Tâi-oân ===
 
[[Tâi-oân]] bô '''Tâi-oân Scout''' kan-taⁿ ū '''[[Tiong-kok Tông-chú-kun]]'''. Sui-jiân '''Tiong-kok Tông-chú-kun''' ê bāng-chām miâ-chò '''Tiong-hôa bîn-kok ê Tông-kun Ūn-tōng''', m̄-koh he m̄-sī chèng-khak iā m̄-sī chèng-sek ê miâ-chheng. [[Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok]] (Tiong-kok) bô scouting.
 
Tī [[Tâi-oân]] ê tông-chú-kun oa̍h-tōng àn-chiàu nî-kí lâi hun-lūi iû sè-hàn kàu tōa-hàn hun-pia̍t sī:
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="3"
|+ '''Ta-po· gín-á'''
!Thâu-hâm
!Hàn-jī/Eng-bûn
!Nî-hòe
|-
|Tì-lêng tông-kun
|稚齡童軍,''beavers''
|6 hòe pòaⁿ kàu 8 hòe pòaⁿ
|-
|Iù-tông-kun
|幼童軍, ''cub scout''
|8 hòe kàu 12 hòe
|-
|Tông-chú-kun
|童子軍, ''boy scout''
|11 hòe kàu 15 hòe
|-
|Hêng-gī tông-chú-kun
|行義童子軍, ''senior scout''
|14 hòe kàu 18 hòe
|-
|Rover tông-chú-kun
|羅浮童子軍, ''rover scout''
|17 hòe kàu 21 hòe; chit-ê kai-tōaⁿ ū cha-bó· sêng-goân hō-chò ''Ranger''
|-
|Ho̍k-bū-goân
|服務員, ''leader''
|móaⁿ 20 hòe
|}
 
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="3"
|+ '''Cha-bó· gín-á'''
!Thâu-hâm
!Hàn-jī/Eng-bûn
!Nî-hòe
|-
|Iù-lú-tông-kun
|幼女童軍, ''Brownie girl scout''
|7 hòe kàu 11 hòe
|-
|Lú-tông-kun
|女童軍, ''girl scout''
|11 hòe kàu 15 hòe
|-
|Lân-ché lú-tông-kun
|蘭姐女童軍, ''Ranger girl scout''
|15 hòe kàu 17 hòe
|-
|Chu-chhim lú-tông-kun
|資深女童軍, ''senior girl scout''
|17 hòe kàu 21 he̍k 22 hòe
|-
|Hōe-chit lú-tông-kun
|蕙質女童軍, ''Hueychi girl scout''
|móaⁿ 23 hòe
|-
|Ho̍k-bū-goân
|女童軍服務員, ''leader''
|móaⁿ 20 hòe
|-
|Hùn-liān choan-goân
|訓練專員, ''trainer''
|
|}
 
== Gōa-pō· liân-kiat ==
*[http://www.faqs.org/faqs/by-newsgroup/rec/rec.scouting.misc.html Scouting Frequently Asked Questions]
*Ū 2 ê kok-chè cho·-chit hia̍p-tiâu choân sè-kài ê scout kap guide:
**[http://www.scout.org/front/index.shtml '''Sè-kài Scout Ūn-tōng Cho·-chit''' (''World Organization of the Scout Movement'')] - hū-chek ta-po· kap 2-sèng thoân-thé.
**The [http://www.wagggs.org/ WAGGGS] - hū-chek cha-bó· thoân-thé.
*[http://www.scout.org.tw/ '''Tiong-kok Tông-chú-kun Chóng-hōe''' ( ''The General Association of the Scouts of China'')]
*[http://n2zgu.50megs.com World of Scouting] - biô-siá scouting cho·-chit ê le̍k-sú.
*[http://www.pinetreeweb.com/bp-aids.htm Aids to Scoutmastership]
*[http://www.scout.org/wsrc/fs/miles.shtml Milestones in World Scouting]
 
[[Category:Khū-lo̍k-pō· kap bîn-kan cho·-chit]]
 
 
[[en:Scouting]]
[[cs:Skauting]]
[[da:Spejder]]
[[de:Pfadfinder]]
[[es:Escultismo]]
[[eo:Skoltismo]]
[[fr:Scoutisme]]
[[he:הצופים העבריים]]
[[ms:Pengakap]]
[[nl:Scouting]]
[[ja:ボーイスカウト]]
[[pl:Harcerstwo]]
[[pt:Escotismo]]
[[fi:Partio]]
[[sv:Scouting]]