|
'''Tâi-ôan Hō-ló phài bîn-kan im-ga̍k''', pau-koat [[Hō-ló]] [[bîn-koa]] kah [[khì-ga̍k]] nn̄g pō·-hūn.
== Hō-ló bîn-koa ==
Hō-ló bîn-koa, ki-pún-siōng sī teh kóng [[Tâi-ôan]] bîn-kan ê Hō-ló koa-iâu, iōng [[Bân-lâm-gí]] ([[Hō-ló-ōe]]) ián-chhiùⁿ, sī ùi kòe-khì 1-tāi sòa 1-tāi siong-thôan--lo̍h-lâi ê bin-kan koa-iâu.
=== Àn-chiàu sán-seng kah liû-thong hun-pō· hun-lūi ===
Tâi-ôan Hō-ló bîn-koa, àn-chiàu sán-seng kah liû-thong hun-pō· ê chōng-hóng, liōng-ki-iok ē-sái pun-chòe 3-ê khah tōa ê phìⁿ, che to̍h-sī: sai-pō· pêng-gôan, [[Hêng-chhun]] tē-khu kah pak-pō· [[Gî-lân]] tē-khu. Chit 3-ê khu-he̍k, tú-tú-hó mā-sī [[Bân-lâm-lâng]] tēng-ku khai-hoat siāng-kài chi̍p-tiong ê só·-chāi.
=== Àn-chiàu koa-sû biâu-siá ê chú-tê ===
Àn-chiàu [[koa-sû]] biâu-siá ê hong-keh, tāi-khài pun-chòe ē-kha kok-chióng ê lūi-hêng:
# Ka-têng [[lûn-lí]] lūi (pí-lūn: Pēⁿ-kiáⁿ-koa)
# [[Lô-tōng]] lūi (pí-lūn : Gû-lê-koa)
# [[Ài-chêng]] lūi (pí-lūn : La̍k-ge̍h bo̍at-lī)
# Chè-sī lūi (祭祀類, pí-lūn : Khan-bông-koa)
# Káng-sū lūi (敘事類, pí-lūn : Soat-mûi su-kun)
# [[Ngô·-lo̍k]] lūi (娛樂類, pí-lūn Lim-chiu-koa)
Put-lī-kò, in-ūi koa-sû óng-óng khan-liân chin-chōe chióng ê ì-gī, ū-sî mā chin oh-tit kā Hō-ló bîn-koa tan-sûn--ê chòe hun-lūi. Hō-ló bîn-koa ê ián-chhiùⁿ tōa-to-sò· sio̍k-î [[toaⁿ-im khiok-tiāu]] ê ián-chhiùⁿ, mā-ū sio-po tùi-chhiùⁿ--ê, pí-lūn [[Thô-hoe tah-tō·]] kah [[Tō·-ún-á koa]]. Che í-gōa, koh-ū [[gîm-siōng sek]]--ê ián-chhiùⁿ hong-hoat, put-kò khah hán-kiàn. Hō-ló bîn-koa ê choh-sû choh-khek chin sû-phok, i ê [[sôan-lu̍t]] bí-biāu, chhiong-bóan hiong-thó·-bī, koa-sû it-poaⁿ sī 4-kù 7-jī, lâng kóng "[[sì-kù-liân-á]]".
== Hō-ló bîn-kan khì-ga̍k ==
Tâi-ôan Hō-ló bîn-kan khì-ga̍k, àn-chiàu [[im-ga̍k]] te̍k-sek, ē-tàng pun-chòe [[lâm-koán|lâm-kóan ga̍k]] kah [[pak-koán|pak-kóan ga̍k]] 2-ê phài-pia̍t, chóng--sī khah-chē ha̍p-chàu, to̍k-chàu khah-chió. To̍k-chàu im-ga̍k ê [[ga̍k-khì]] thong-siông sī [[hiân-á]] chit-lūi--ê, chhan-chhiūⁿ [[tōa-kóng-hiân]], [[jī-hiân]], ah sio̍k-î phoah-hiân ga̍k-khì ê [[go̍eh-khîm]], ū-tang-sî-á mā-ē iōng--tio̍h.
Ha̍p-chàu khì-ga̍k chhái-iōng ê ga̍k-khì, pau-koah "kim, chio̍h, thó·, phôe-kek, sī-sòaⁿ, tek, phû" (金、石、土、革、絲、竹、匏) kok-chióng lūi-hêng--ê, àn-chiàu ga̍k-khì bô-kâng ê pian-chè, koh ē-tàng pun-chò ē-kha 4-chióng lūi-hêng :
# [[lô-kó· ga̍k]]
# [[kó·-chhoe ga̍k]]
# [[sī-tek ga̍k]] ([[lâm-kóan]] chò tāi-piáu )
# [[hūn-hap ga̍k]] (chhan-chhiūⁿ teh chè-sī ah-sī khèng-tián ê sî, ián-chhut ê "13-khiuⁿ")
== Sin hoat-tián ==
Che-í-gōa, 1-kóa-á iû-tio̍h Tâi-ôan kīn-nî-lâi [[gē-kài]] só· chhòng-chok--ê, iu-siù ê Bân-lâm-gí [[chhiò-khoe-kio̍k]], mā hō·-lâng khòaⁿ-chòe sī Hō-ló im-ga̍k tiōng-iàu ê chó·-sêng pō·-hūn. Chit-khóan [[chhiò-khe kio̍k]] tōa-to-sò· sī iau-chhiáⁿ gē-kài ê chhiò-khoe ián-ôan lâi lio̍k-chè--ê, i ê te̍k-tiám sī chhiong-bóan chhù-bī kah hàm-kó·, gí-giân tùi-pe̍h cha̍p-chiok chhiò-khoe, iu-kî siū-tio̍h bîn-chiòng ê hí-ài kah phâng-tiûⁿ.
[[Category:Tâi-oân bûn-hòa]]
[[Category:Im-ga̍k]]
| 