Hiân-ga̍k-khì

Hiân-ga̍k-khì sī ga̍k-khì lāi-té ê 1 ki, chí--ê sī thàu-koè tùi hiân chì-kek ê hong-sek,hō͘ hiân chùn-tōng, chìn-chi̍t-pō͘ tì-sú ga̍k-khì chhut-siaⁿ ê ga̍k-khì. Beh hō͘ hiân chùn-tōng, tio̍h ū hō͘ hiân pún-seng sán-seng tiong-le̍k ê ke-si, chit-lūi ê ga̍k-khì mā tiāⁿ-tiāⁿ ū hō͘ hiân chhut-siaⁿ liáu-āu, siaⁿ-im thang thàu-koè kiōng-bêng lâi hàm-toā ê siat-kè tī-leh.

Nā àn-chiàu Hornbostel-Sachs hē-thóng ê ga̍k-khì hun-lūi-ha̍k, chit-lō goân-lí ê ga̍k-khì hō-chò hiân-bêng ga̍k-khì

Sán-seng siaⁿ-im ê hong-sek

Ki-pún-siōng chit-lūi ê ga̍k-khì sán-seng siaⁿ-im ê hong-sek, tō sī thàu-koè tùi hiân kā "poé", "e" iah-sī "tiak" chit 3 chióng chhiú-lō͘, kin-kì chit 3 chióng hong-sek, lán thang kā chìn-chi̍t-pō͘ hun-chò "poé-hiân ga̍k-khì", "e-hiân ga̍k-khì" kap "tiak-hiân ga̍k-khì".

• Poé-hiân ga̍k-khì: Poé hiân chhut-siaⁿ, ēng chéng-thâu-á, chéng-kah he̍k-chiá sī hia̍p-chō͘ ê ke-si lâi kā hiân poé tín-tāng. Gí-tah kap cheng tō sio̍k-tī chit-lūi.

• E-hiân ga̍k-khì: E hiân chhut-siaⁿ. Chhiú-khîm, hiân-á kap toā-kóng-hiân tō sī án-ne hoat-siaⁿ--ê. E-á téng-koân sù-siông ē tàu bé boé ê mn̂g téng-téng chit-khoán khah gâu khê-chhat ê mi̍h,ēng lâi ti̍t-chiap e hiân.

• Tiak-hiân ga̍k-khì: Tiak hiân chhut-siaⁿ. Kǹg-khîm tō sī chit-lūi ê ga̍k-khì.

Sui-bóng ū koân-téng ê hun-lūi, m̄-koh pēng bô tāi-piáu ta̍k-khoán ga̍k-khì ê chàu-hoat sī kò͘-tēng--ê. Pí-lūn chhiú-khîm chit-lūi ê e-hiân ga̍k-khì mā-sī ū poé hiân ê chàu-hoat tī-leh--leh.

Chiah-ê lia̍h-goā, poé-hiân kǹg-khîm (harpsichord) kap kǹg-khîm chit 2 chióng ga̍k-khì, it-poaⁿ-tek bô sǹg-chò phó-thong ê hiân-ga̍k-khì, in koh lēng-goā chò 1 lūi, hō-chò khîm-jí ga̍k-khì.