Tak-chhùi-kó· (觸嘴古), sī 1-chióng ná kóng-kó· liān-sian ná liām-koa ê kháu-thôan gē-su̍t, liû-hêng tī Chiang-chiu, Chôan-chiu, Ē-mn̂g kah Tâi-ôan chià-ê thong-hêng Bân-lâm-gí ê só·-chāi. Tak-chhùi-kó·, ū-ê só·-chāi mā kiò-chòe phah-chhùi-kó· (拍嘴鼓), a̍h-sī tap-chhùi-kó· (答嘴鼓)[1].

Tak-chhùi-kó·, to̍h-sī tak-chhùi, tú-tak, pho̍ah chhùi-tûn-phôe-á ê ì-sù, tak-chhùi koh-kiam kóng-kó· phong-hong. piáu-ián ê siang-hong chóng-sī án-ne " lí kóng gōa ìn, gōa kong lí tú ", gí-giân chhiò-khoe chhù-bī. Ū-sî-á mā ū 1-ê lâng tan-to̍k piáu-ián. Tak-chhùi-kó· siāng kin-pún ê te̍k-tiám to̍h-sī kóng-ōe ài chhiò-khe, kek-kut, koh ài tàu-kù, chiat-chàu ài kín.

Tak-chhùi-kó· tàu-té sī hêng-sêng tī sím-mi̍h sî-chūn, kū-thé mā bô chin chheng-chhó ê kì-chài, m̄-koh tī lê-hn̂g-hì, ka-lé-hì kah ko-kah-hì chià-ê kó·-ló ê hì-bûn lāi-tē khiok-sī tiāⁿ-tiāⁿ ē-tàng thiaⁿ-tio̍h tak-chhùi-kó· ê tùi-pe̍h, khó-kiàn tī bîn-kan chin chá to̍h ū teh liû-thôan.

Éng-kòe, tī Bân-lâm ê chng-kha só·-chāi, kiàn-nā ū lâng teh phah-kûn bē ko·-io̍k a̍h-sī tú-tio̍h hit-lō khit-chia̍h beh lâi pun, to̍h ē-tàng ke-chió thiaⁿ-tio̍h 1-kóa-á tak-chhùi-koa ê piáu-ián. Lēng-gōa, ka sì--khì ê lâng kiâⁿ-hā (居喪), chhiàⁿ hôe-siū a̍h-sī sai-kong lâi chò-kong-tek, mā ē-tàng thiaⁿ-tio̍h tak-chhùi-kó·. Piáu-ian tak-chhùi-kó· ê sî, tiāⁿ-tiāⁿ ē thiaⁿ-tio̍h liān-4-kù ( 4-kù-liân-á ), te̍k-pia̍t sī kè-chhōa a̍i-sī khiā-hà (守喪) ê sî-chūn siōng chia̍p thiaⁿ--tio̍h. Pí-lūn-kóng, sin-niû ji̍p pâng ê sī, hm̂-lâng-pô ( môe-lâng-pô ) keng-siōng ài liān 4-kù : siang-kha ta̍h-ji̍p lâi, kau-í lióng-pêng pâi; sin-niû sī thian-sài, kiáⁿ-sài chiōng-gôan-châi. Tī Tâi-ôan ôan-á ū 1-tōaⁿ thôan-thóng ê tap-chhùi-kó·, sī án-ne liām--ê : a-niû iok tī āu-piah-kau, ke-khang poaⁿ í khì se-thâu, tah-sim nā lâi to̍h khām-sàu, a-ko ia̍t-chhiú niû tìm-thâu.

Tak-chhùi-kó· siāng thôan-thóng ê kio̍k-bo̍k ū O·-niau O·-káu, Chheⁿ-mê hām é-kháu oan-ke, A-phiàn koa . Ah kīn-nî-lâi sin-pián ê chiat-bo̍k mā-ū Khèng sin-chhun, Tiong-chhiu go̍eh-îⁿ, Pih chip hui-ki (鼈追飛機) téng-téng. Tī Tâi-ôan bîn-kan kài sî-kiâⁿ ê 1-chhut, hō·-chòe Hu-chhe sio-mē, put-chí-á ū te̍k-sek. Tâi-ôan ê ián-gē hâng-gia̍p hoat-ta̍t, tak-chhùi-kó· chit-chióng soat-chhiùⁿ ê khiok-gē mā chia̍p-chia̍p hō· choan-gia̍p ián-ôan the̍h-lâi piáu-ián. Tī Tâi-ôan, khah chhut-miâ ê tak-chhùi-kó· gē-jîn ài- sǹg A-kiau kah A-phàu chit-tùi chó·-ha̍p, in 2-lâng chú-ián ê chok-phín Sè-sio̍k jîn-seng kài chhut-miâ.

Chham-khó siu-kái