Jawi sī 1 chióng ēng lâi siá Malay-gí ê Arabic jī-bó. I sī Brunei 2 chióng koaⁿ-hong bûn-jī ê 1 chióng. Tī Má-lâi-se-a, Hui-li̍p-pin, Indonesia, Thài-kok lâm-pō͘ ê Patani, kap Sin-ka-pho lóng ū leh ēng, te̍k-pia̍t sī chong-kaù hong-bīn.

Jawi jī-bó. Ài ùi chiàⁿ-pêng tha̍k kaù tò-pêng, téng-koân tha̍k kaù ē-kha.

Siāu-kài siu-kái

Jawi jī-bó tī Malay sè-kài (Nusantara) ēng kúi-nā pah tang a. I kap Islam kāng-chê hoat-tián. Tû-liáu goân-té ê Arabic jī-bó, i mā ū chi̍t-koá choan-kang hō͘ Jawi ēng ê jī-bó.

Jawi jī-bó chin chá tō ēng lâi siá Malay-gí. Ùi Pasai sî-kî kaù kah Malacca So͘-tan-kok (Sultanate), Johor So͘-tan-kok, kap 17 sè-kí ê Acheh So͘-tan-kok lóng ū leh ēng. 1303 nî (Islam 702 nî) ê Terengganu jī-pán (Terengganu Tablet) tō khoàⁿ ē tio̍h. Ah nā Latin jī-bó ài kaù kah 19 sè-kí boé-kî chiah khai-sí ēng.

Jī-bó siu-kái

Jī-bó Tan-tok Thaû-chêng Tiong-kan Aū-piah Miâ-chheng
ا     alif
ب ba
ت ta
ة ة     ـة‎ ta marbutah
ث sa (tha)
ج jim
چ ca
ح ha
خ kha (khO)
د     dal
ذ     zal
ر     ra (rO)
ز     zai
س sin
ش syin
ص sad (sOd)
ض ﺿ dad (dOd)
ط ta (tO)
ظ za (zO)
ع ain
غ ghain
ڠ ڠ ڠـ ـڠـ ـڠ nga
ف fa
ڤ pa
ق qaf
ک ک کـ ـکـ ـک kaf
ݢ ݢ ݢـ ـݢـ ـݢ ga
ل lam
م mim
ن nun
و     wau
ۏ ۏ     ـۏ va
ه ha
ء ء     ء hamzah
ي ya
ی ی     ye
ڽ ڽ ـڽ nya

Chham-khó siu-kái

  • H.S. Paterson (& C.O. Blagden), 'An early Malay Inscription from 14th-century Trengganu', Journ. Mal. Br.R.A.S., II, 1924, pp. 258-263.
  • R.O. Winstedt, A History of Malaya, revised ed. 1962, p. 40.
  • J.G. de Casparis, Indonesian Paleography, 1975, p. 70-71.

Goā-pō͘ liân-kiat siu-kái