Siông-gô

(Tùi Sò·-ngô· choán--lâi)

Siông-gôTiong-kok ê 1-ê sîn-ōe jîn-bu̍t. Mā ū lâng kóng-chò Siâng-ngô· (Siông-ngô·; Hàn-jī siá-chò 嫦娥).

Siông-gô mā-sī Tiong-kok-lâng ê go̍eh-niû lú-sîn. Chóng--sī i hām kî-thaⁿ bûn-hòa lāi-té, kā go̍eh-niû pí-jîn-hòa (personify) ê chò-hoat bô-kâng, Siông-gô i m̄-sī tāi-piáu go̍eh-niû, i kan-taⁿ sī khiā tī go̍eh-niû téng-kôan niā-tiāⁿ.

Siông-gô ê thôan-soat ū kúi-ā-chióng bô-kāng-khóan ê pán-pún, m̄-koh lāi-té chha-put-to lóng ū ē-bīn chiah-ê chú-kak kap mi̍h-kiāⁿ:

  • Gâu siā-chìⁿ ê Hō·-gē (后羿). Ū ê pán-pún kóng i sī 1-ê hó ông, ū ê pán-pún kóng i sī 1-ê pháiⁿ ông.
  • Chia̍h-liáu tō éng-óan bē-sí ê io̍h-á.
  • Siông-gô bóe--ā poe--khí-lih ê go̍eh-niû.

Siông-gô hām gâu siā-chìⁿ ê Hō·-gē ê kò·-sū

siu-kái

Ē-kha sī Siông-gô ê kò·-sū kî-tiong ê 1-ê pán-pún.

Chit-ê kò·-sū sī kóng, Sò·-ngô ham Hō·-gē gôan-té lóng sī tòa tī thiⁿ-téng ê sîn. Ū 1-kang, Gio̍k-hông-tāi-tè ê 10-ê kiáⁿ-jî soah piàn-chò 10-lia̍p ji̍t-thâu, kā thó·-tē kiōng-beh pha̍k kah chhàu-hóe-ta--khì, liân Gio̍k-hông-tāi-tè mā bô in ê hoat-tō·, chí-hó tiàu Hō·-gē lâi tàu-saⁿ-kāng. Hō·-gē pún-té tō gâu sái-chìⁿ, choaⁿ-á kā Gio̍k-hông-tāi-tè ê 9-ê hāu-siⁿ siā--lo̍h-lâi, kan-taⁿ lâu 1-ê gôan-chāi. Gio̍k-hông-tāi-tè chai-iáⁿ ka-tī 9-ê hāu-siⁿ hō· siā--sí, chin siūⁿ-khì, tō kā Hō·-gē kap Sò·-ngô kòaⁿ lâi tē-chiūⁿ, piàn-chò ē lāu ē sí ê phó·-thong-lâng.

Hō·-gē chi̍t-ê chai-iáⁿ Sò·-ngô ūi-tio̍h bô-hoat-tō· éng-oán o̍ah-leh teh kan-khó. Tō koat-tēng beh khì chiok-hn̄g chiok-hn̄g ê só·-chāi, lāng-hiám khì chhōe chia̍h-liáu tō bē-sí ê io̍h-á, ǹg-bāng in ang-á-bó ē-tàng éng-éng chò-hóe.

Bóe--ah i ùi Se-hng-ông-bió hia kiû-tio̍h io̍h-oân, m̄-koh Se-hng-ông-bió mā kā kéng-kò·, nā beh éng-óan o̍ah-leh, 1-ê lâng kan-taⁿ thang chia̍h pòaⁿ-lia̍p tō hó.

Hō·-gē kā io̍h-oân the̍h--tńg-lâi, hē tī 1-ê a̍p-á lāi-té, i kā Siông-gô kóng, m̄-thang kā a̍p-á phah--khui, tō chhut--khì-ah. Chóng--sī Sò·-ngô chin hó·ⁿ-hiân, choaⁿ-á kā khui-khui, khòaⁿ-tio̍h io̍h-oân, i thiaⁿ-tio̍h Hō·-gē tńg--lâi ê siaⁿ, kiaⁿ Hō·-gē chai-iáⁿ i thau-khòaⁿ, chi̍t-ē kín-tiuⁿ bô-tiuⁿ-tî kā kui-lia̍p io̍h-oân thun--loeh, kiat-kó in-ūi ke chia̍h pòaⁿ-lia̍p, choaⁿ-á khai-sí poe chiūⁿ thiⁿ, sui-bóng Hō·-gē ū siūⁿ-beh ēng chìⁿ kā siā, khah-bián i ná poe ná kôan, m̄-koh i bô-hoat-tō· hē-chhiú siong-hāi ka-tī ê bó, in-ūi án-ne, Siông-gô lō·-bóe choaⁿ-á poe khì-lih kàu go̍eh-niû téng-kôan.

Siông-gô lī-khui in ang, 1-ê lâng khiā tī go̍eh-niû-téng, m̄-koh i iáu-sī ū phōaⁿ tī-leh, ū 1-chiah gio̍k-thò·, choan-tô· teh chò chia̍h-liáu éng-éng bē-sí ê io̍h-á, chin-chhù-bī ê sī Ji̍t-pún ê bîn-kan oan-ná ū chin-chē chit-khóan thò·-á tòa tī go̍eh-niû-téng ê kò·-sū.

Thò·-á lia̍h-gōa, koh ū 1-ê chhò chhiū-á ê lâng, hō-chò Gô· Kang. I in-ūi siūⁿ-beh éng-óan o̍eh-leh, khì tit-sit-tio̍h sîn, hō· sîn kā ho̍at i tio̍h tiàm tī go̍eh-niû-téng, it-ti̍t kàu i kā hia ê 1-châng chhiū-á chhò hō· tó chiah thang lī-khui. Būn-tê sī he chhiū-á ná chhò tō ná chiàu-gôan, sian chhò tō chhò bē-tó, só·-í i tō éng-óan tī hia chhò chhiū, éng-éng bē-tàng lâi lī-khui.

Siang-koan ê bûn-chiuⁿ

siu-kái