A-lí-san
A-lí-san (阿里山) sī Tâi-oân ê chi̍t-ê tē-hng, sī A-lí-san Soaⁿ-me̍h tiong-pō͘ ê 1 khu soaⁿ-tē. Ji̍t-pún sî-tāi ū siat Êng-lîm-só͘ sū-gia̍p-tē kap sim-lîm thih-tō, āu-lâi bat kap keh-piah-pêng Sin-ko-san (Gio̍k-san) tē-khu ha̍p siat Sin-ko A-lí-san Kok-li̍p Kong-hn̂g. Hiān-sî pún tē-hng chú-iàu sī pun hō͘ A-lí-san Kok-ka Hong-kéng-khu koán-lí.
Tē-hō-miâ
siu-káiHiān-sî ê A-lí-san koan-kong-tē, sī T'fuya siā thoân-thóng ê khòng-chè hoān-ûi, chiàu Tsou lâng ê kóng-hoat sī kiò Psoseongana, ì-sù sī "sì-kè lóng chhêng-chhiū"[1]; koh ū lēng-gōa chi̍t khoán ké-soeh sī kóng "pak chhêng-chhiū phôe ê só͘-chāi[2]."
17 sè-kí tiong-chām ê Hô-lân bûn-su, ū kì Arisangh chit-ê miâ, só͘-chāi sī kin-á-ji̍t A-lí-san gōa-ûi ê soaⁿ-lūn kiam pêⁿ-po͘ tē-hng.[3]
Tī Chheng-kok sî-tāi ê Tâi-oân-hú-chì (1696 nî) kap Chu-lô-koān-chì (1717 nî) khai-sí ū kì-lio̍k Hàn-bûn-sek ê "A-lí-san" tē-miâ, m̄-koh hit-chūn ū khó-lêng sī teh kóng óa Chu-lô-koān-tī tang-pêng kui-ê siū goân-chū-bîn khòng-chē ê khu-he̍k[1].
1930 nî ê Tâi-oân Siông-sek lāi-té, kài-siāu A-lí-san sī Ka-gī-kūn lāi Êng-lîm-só͘ sū-gia̍p-tē ê chóng-chheng[4].
Le̍k-sú
siu-káiChheng-kok tī Tâi-oân thóng-tī ê sî, ū chai-iáⁿ chi̍t tīn kiò A-lí-san-hoan ê lâng, thang hun chò Téng-sì-siā kap Ē-sè-siā, sī A-lí-san hoan-cho͘ ê teng-siu tùi-siòng.[5]
1899 nî Isida Tunehira (石田常平) tòe T'fuya thâu-lâng Moru kòe A-lí-san chhōe hinoki nâ-á-tē, āu-bóe pò-kò i-ê tiāu-cha kì-lio̍k[1]. Tâi-lâm-koān ê ki-chhiú Koike Sankurô (小池三九郎) thàm-châ liáu-āu, khak-tēng liáu hinoki chhiū-nâ ê chûn-chāi[6].
1910 nî 4 goe̍h, Tâi-oân Chóng-tok-hú hoat-pò͘ Tâi-oân Chóng-tok-hú A-lí-san Chok-gia̍p-só koan-chè, kiàn-li̍p khí tī A-lí-san ê koaⁿ-êng lîm-gia̍p. Kàu 1915 nî 7 goe̍h sî, goân chok-gia̍p-só͘ hòe-chí, kái sêng-li̍p Êng-lîm-kio̍k; 1920 nî 9 goe̍h, koh kái-chè Êng-lîm-só͘.[7]
Chham-chiàu
siu-kái- ↑ 1.0 1.1 1.2 Pasuya Poiconu (2011). "阿里山在哪裡？─阿里山認知差異初探". 人文研究期刊. 國立嘉義大學人文藝術學院. 9.
- ↑ Pasuya’e Noachiana (2010). "阿里山鄒語的玉山". 原教界. 政大原住民研究中心. 32.
- ↑ "臺灣地名中的原住民族—— 關於地名的一些筆記". 原住民族文獻. 原住民族委員會 (27). 2016.
- ↑ 宮川次郎, pian. (1930). 臺灣常識. 臺灣實業界社.
- ↑ 洪麗完 (2011). "嘉南平原沿山地區之族群關係 (1700-1900): 以「阿里山番租」為例". 臺灣史研究. 18 (1).
- ↑ 臺灣總督府阿里山作業所 (1913). 阿里山鐵道.
- ↑ 吳明勇 (2011). "日治時期臺灣總督府阿里山作業所建立之歷史考察（1910～1915）－以官制、分課規程與人事結構為中心". 人文研究期刊. 嘉義大學人文藝術學院. 9.
Khòaⁿ lēng-gōa
siu-kái | Pún bûn-chiuⁿ sī chi̍t phiⁿ phí-á-kiáⁿ. Lí thang tàu khok-chhiong lâi pang-chō͘ Wikipedia. |