Tâi-lâm-koān (Ji̍t-pún sî-tāi)
Tâi-lâm-koān (臺南縣) sī Tâi-oân tī Ji̍t-pún thóng-tī sî-tāi chho͘-kî (1895 nî ~ 1901 nî) ê chi̍t ê koān-kip ê hêng-chèng-khu. Kî-kan bat kái-chè chò Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘ (臺南民政支部).
In-ūi Tâi-oân tī Ji̍t-pún thóng-tī chho͘-kî ê hêng-chèng-khu sî-siông teh tiâu-chéng, só͘-í Tâi-lâm-koān ê hoān-ûi mā tiāⁿ-tiāⁿ ū piàn-hoà. Thâu-seng kui-ōe ê hoān-ûi sī chit-má ê Ka-gī-koān, Ka-gī-chhī, Tâi-lâm-chhī, Ko-hiông-chhī, Pîn-tong-koān, Tâi-tang-koān kap Hoa-liân-koān. Tī 1901 nî Tâi-lâm-thiaⁿ siat-li̍p chêng, Tâi-lâm-koān koán-hat ê hoān-ûi sī chit-má ê Ka-gī-koān, Ka-gī-chhī, Tâi-lâm-chhī, Ko-hiông-chhī kap Pîn-tong-koān pak-pō͘.
Le̍k-sú
siu-kái1895 nî 6 goe̍h 28 hō, ùi Chheng-tiâu thóng-tī sî-tāi bóe-kî ê Tâi-oân-hú kap Tâi-tang Ti̍t-lē-chiu kái-chè lâi ê, koán-hat-khu hâm-kài Tâi-oân tiong-pō͘, pau-hâm chit-má ê Ka-gī-koān, Ka-gī-chhī, Tâi-lâm-chhī, Ko-hiông-chhī, Pîn-tong-koān, Tâi-tang-koān kap Hoa-liân-koān, tān-sī pēng bô pau-hâm goân-lâi Tâi-lâm-hú koán-hat ê Phêⁿ-ô͘-thiaⁿ. Chit-sî, Tâi-lâm-koān ē-bin6 koh siat ū An-pêng, Hōng-soaⁿ, Hêng-chhun kap Tâi-tang 4 ê chi-thiaⁿ. Put-kò, hit-tong-sî ê Ji̍t-pún tong-kio̍k pēng bô-hoat-tō͘ iú-hàu khòng-chè Tâi-oân lâm-pō͘, kāng-nî ê 8 goe̍h 24 hō kái-chè chò Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘, jî-chhiáⁿ Ka-gī tē-khu kái iû Tâi-oân Bîn-chèng-chi-pō͘ koán-hat, ē-bīn kui-ōe siat-li̍p An-pêng, Hōng-soaⁿ, Hêng-chhun kap Tâi-tang 4 ê chhut-tiuⁿ-só͘. Tòe Ji̍t-pún kun-tūi ta̍uh-ta̍uh lâm-hā, Tâi-lâm-hú-siâⁿ kap Hêng-chhun-koān-siâⁿ lóng pī chiàm-niá liáu-āu, Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘ chiah chèng-sek tī Tâi-lâm-hú-siâⁿ sêng-li̍p; thiaⁿ-siā sú-iōng Chheng-tiâu sî-tāi ê Sûn-tō-sú (巡道署), pēng chiap-siū Tâi-oân Bîn-chèng-chi-pō͘ ê Ka-gī Chhut-tiuⁿ-só͘.
1896 nî 4 goe̍h 1 hō, Tâi-lâm Bîn-chèng-chi-pō͘ koh kái hôe chò Tâi-lâm-koān, ē-té ê chhut-tiuⁿ-só͘ mā kái chò chi-thiaⁿ. Keh-tńg-tang 6 goe̍h 10 hō, tī choân Tâi-oân kái-chè chò 6 koān 3 thiaⁿ ê sî, Tâi-lâm-koān kan-na chhun chit-má ê Tâi-lâm-chhī lâm-pō͘ kap Ko-hiông-chhī tang-pak-pō͘, kî-tiong Ka-gī-chi-thiaⁿ piàn-chò Ka-gī-koān, Hōng-soaⁿ kap Hêng-chhun-chi-thiaⁿ kái-chò Hōng-soaⁿ-koān, Tâi-tang-chi-thiaⁿ piàn-chò Tâi-tang-thiaⁿ.
1898 nî 6 goe̍h 28 hō, 6 koān 3 thiaⁿ koh kái chò 3 koān 3 thiaⁿ, Ka-gī-koān kap Hōng-soaⁿ-koān koh-chài pēng-ji̍p Tâi-lâm-koān. 1901 nî 5 goe̍h 10 hō, Hêng-chhun-thiaⁿ ùi Tâi-lâm-koān hun-thiah chhut-lâi, chiâⁿ-chò 3 koān 4 thiaⁿ ê tē-4 thiaⁿ. Kāng-nî ê 11 goe̍h 11 hō, 3 koān 4 thiaⁿ koh kái-chè chò 20 thiaⁿ, hòe-chí Tâi-lâm-koān, hun-thiah chò Ka-gī-thiaⁿ, Kiâm-chúi-káng-thiaⁿ, Tâi-lâm-thiaⁿ, Hōng-soaⁿ-thiaⁿ, Han-chî-liâu-thiaⁿ kap A-kâu-thiaⁿ 6 ê thiaⁿ-kip ê hêng-chèng-khu.