Bîn-cho̍k-chú-gī
Bîn-cho̍k-chú-gī (Eng-gí: nationalism "Óa-im: "ná-sion-no͘-li-sèm"") ū chē khoán hêng-sek, pún koan-liām siōng-bô hâm nn̄g tiám hong-bīn ê lūn-tê. Tē-it tiám sī chi̍t-ê bîn-cho̍k (nation) ê sêng-oân tùi in bîn-cho̍k jīn-tông ê koan-sim; chit-ê lūn-tê, koan-hē tio̍h hit-ê bîn-cho̍k ê khài-liām, koat-tēng bîn-cho̍k ê hong-sek thang hâm kiōng-tông ê lâi-goân, cho̍k-kûn, bûn-hòa liân-tòa, koh ū bîn-cho̍k sin-hūn ê chū-goān ia̍h hui chū-goān būn-tê. Nā tē-jī tiám, sī hit-ê bîn-cho̍k beh kiû ta̍t-sêng ia̍h sī pó-chhî chū-koat (self-determination) ê hêng-tōng; nā chit hāng lūn-tê, sī koan-hē tio̍h chū-koat sī beh keng-kòe oân-choân ê kiàn-kok lâi ta̍t-sêng lāi-gōa ê tī-lí, he̍k-chiá sī si̍t-hêng thêng-tō͘ khah kē ê hong-hoat.[1]
Tùi bîn-cho̍k-chú-gī ê hun-lūi
siu-káiHun kó͘-tián kap khoah-khǹg ê ì-sù
siu-káiKó͘-tián bîn-cho̍k-chú-gī (classical nationalism) sī chi̍t khoán chèng-tī chú-tiuⁿ, jīn-ûi chi̍t-ê cho̍k-kûn bîn-cho̍k chi̍p-thoân (ethno-national group), ia̍h sī tiāⁿ kóng "jîn-bîn" (people) he̍k-chiá "bîn-cho̍k", ū chek-jīm ài chhòng-chō kap pó-chhî sio̍k in ka-tī ê oân-choân chú-khoân kok-ka.[1]
Nā sī khoah-khǹg ì-bī ê bîn-cho̍k-chú-gī (nationalism in a wider sense), sī kok khoán kā ki-pún ê chèng-tī, tō-tek, bûn-hòa kè-ta̍t kau-hù hō͘ bîn-cho̍k kap bîn-cho̍k-sèng (nationality) ê hêng-tōng, jî-chhiá sán-seng chhut bîn-cho̍k sêng-oân tùi chia kè-ta̍t ê gī-bū. Ta̍k khoán khoah-khǹg ì-bī ê bîn-cho̍k-chú-gī, ū ke-kiám bô-kâng ê bîn-cho̍k koan-liām.[1]
Hun kong-bîn kap cho̍k-kûn-sek
siu-káiBîn-cho̍k-chú-gī ē-tàng pun chò nn̄g khoán, chi̍t khoán sī Se Au-chiu sek ê kong-bîn bîn-cho̍k-chú-gī (civic nationalism), i-ê pōe-kéng sī Khé-bông kap Hoat-kok Kek-bēng ín chhut ê chèng-tī-sèng, bîn-chú-sek, lí-sèng-sek, kiam kó͘-tián-sek ê kè-ta̍t. Lēng-gōa chi̍t khoán, sī Tang Au-chiu sek ê cho̍k-kûn bîn-cho̍k-chú-gī (ethnic nationalism), sī goân-khí chū Lô-bān-chú-gī ín chhut ê thoân-thóng-chú-gī, sîn-bi̍t-chú-gī (mysticism), le̍k-sú-chú-gī, kap bîn-sio̍k-chú-gī (folklorism).[2]
Hun chèng-tī kap bûn-hòa-sek
siu-káiMā ū chi̍t khoán khu-hun sī pun chò chèng-tī-sèng kap bûn-hòa-sèng ê bîn-cho̍k-chú-gī. Chèng-tī-sèng sī ài beh chi̍t-ê ka-tī ê kok-ka. Nā bûn-hòa-sèng sī beh ài thiàⁿ-sioh him-sióng in kiōng-tông ê giân-gí kap thoân-thóng.[2]
Chham-chiàu
siu-kái- ↑ 1.0 1.1 1.2 Nenad Miscevic. "Nationalism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. 2018-03-23 khòaⁿ--ê.
- ↑ 2.0 2.1 Athena Leoussi (2011). "nationalism". Chū George Ritzer; J. Michael Ryan. The Concise Encyclopedia of Sociology. Blackwell Publishing Ltd. ISBN 978-1-405-18353-6.
 | Pún bûn-chiuⁿ sī chi̍t phiⁿ phí-á-kiáⁿ. Lí thang tàu khok-chhiong lâi pang-chō͘ Wikipedia. |