Chihuahua Chiu (Se-pan-gâ-bûn: Estado Libre y Soberano de Chihuahua) sī Be̍k-se-ko ê chi̍t ê chiu.

Chihuahua Chiu
—  Chiu  —
Estado Libre y Soberano de Chihuahua
Chihuahua Chiu ê kî-á
Kî-á
Chihuahua Chiu ê uī-tì
Chihuahua Chiu ê uī-tì
Chihuahua Chiu
Kok-ka  Be̍k-se-ko
Siú-hú Chihuahua
Bīn-chek
 - Lóng-chóng 247,455 km2
Jîn-kháu
 - Lóng-chóng 3,406,465 lâng
 - Bi̍t-tō͘ 13.8/km2
Sî-khu CST (UTC-6)
 - Jo̍at--lâng CDT (UTC-5)

Tē-lí siu-kái

Chihuahua sī Be̍k-se-ko kok-lāi siāng tōa ê chi̍t chiu, chāi-tē ê giân-gí mā kóng El Estado Grande, sī "Tōa Chiu" ê ì-sù. Pún chiu biān-chek chiàm choân-kok ê 12.6%, bô óa hái, tī sai-pêng sī Sonora Chiu, sai-lâm-pêng sī Sinaloa Chiu, lâm-pêng ū Durango Chiu, tang-pêng sī Coahuila Chiu; lēng-gōa pak-pêng sī Bí-kok ê Texas ka New Mexico.

Le̍k-sú siu-kái

Só͘ chai-iáⁿ siāng chá tī Chihuahua chit ūi ū lâng seng-goa̍h ê chèng-kù sī hoat-kiàn tī Samalayuca kap Rancho Colorado tē-hng. Chi̍t lūi kiò chò "Clovis chiam" (Clovis point) ê chio̍h-khì, chhut-hiān tī Chihuahua ê tang-pak-pō͘, sio̍k-í chêng 12,000 nî kàu chêng 7000 nî ê . Tī pak-pō͘ koh ū sio̍k chêng 2000 nî chó-iū lông-gia̍p bûn-hòa ê Cerro Juanaqueña khó-kó͘ tiám.

Francisco de Ibarra tī 1562 nî khai-sí i-ê kò-jîn thàm-hiám, bo̍k-te̍k sī chhōe thoân-soat siâⁿ-chhī Cibola kap Quivira, lō͘-tô͘ tang tiong keng-kòe liáu kin-á-ji̍t ê Chihuahua tē-hng. I ia̍h khó-lêng sī thâu chi̍t ūi kìⁿ tio̍h Paquime ûi-chek ê Au-chiu-lâng.

Tong Napoleon chiàm-niá Se-pan-gâ ê sî, Thian-chú-kàu sûn-pē Miguel Hidalgo y Costilla tī 1810 nî 9 goe̍h 16 ji̍t ùi Dolores soan-pò͘ Mexico to̍k-li̍p.

Keng-chè siu-kái

Chiàu 2012 nî kè-sǹg (í 2008 nî kè-siàu chò piau-chún), Chihuahua ê Chiu-lāi Seng-sán Chóng-gia̍h sī 354,913 pah-bān peso.[1]

Chham-khó siu-kái

  1. "Chihuahua". INEGI. 2016-10-07 khòaⁿ--ê. 


  Che sī chi̍t phiⁿ koan-î Be̍k-se-ko tē-lí ê phí-á-kiáⁿ. Chhiáⁿ tàu khok-chhiong.