Chiong-chiàn Chiàu-su
Tāi-tang-a Chiàn-cheng Chiong-kiat chi Chiàu-su (大東亞戰爭終結之詔書, Ji̍t-gí: 大東亜戦争終結ノ詔書), iah-sī Chiong-chiàn Chiàu-su, sī chí Ji̍t-pún Chiau-hô Thian-hông tī Jī-chiàn-boé piáu-sī chiap-siū Bí, Eng, Tiong, So͘ tī Potsdam hoē-gī hoat-piáu--ê Potsdam Soan-giân, tông-ì bô-tiâu-kiāⁿ tâu-hâng--ê chiàu-su. Hō͘-lâng khoàⁿ-chò sī Ji̍t-pún tâu-hâng kap Jī-chiàn kiat-sok--ê chhái-thâu.
Chit-ê chiàu-su tī 1945 nî 8 goe̍h 14 ji̍t lio̍k-im, 15 ji̍t tī Ji̍t-pún Hòng-sàng Hia̍p-hoē kóng-pò͘ pò͘-chhut, kiò-chò "Gio̍k-im Hòng-sàng" , gio̍k-im (玉音) chí thian-hông--ê siaⁿ.
Choân-bûn
siu-káiSu-siá--ê bûn-thé sī Hàn-bûn hùn-tho̍k-thé (漢文訓讀體). I ê ho̍k-bûn (Bûn-giân-bûn--ê choán-siá) pán-pún thang chham-khó Bûn-giân Wikipedia 終戰詔書.
Goân-bûn (ū piau-tiám) | Hô-ló-oē hoan-e̍k |
---|---|
朕深ク世界ノ大勢ト帝國ノ現狀トニ鑑ミ、非常ノ措置ヲ以テ時局ヲ收拾セムト欲シ、茲ニ忠良ナル爾臣民ニ告ク。 朕ハ帝國政府ヲシテ、米[1]・英・支[2]・蘇四國ニ對シ、其ノ共同宣言ヲ受諾スル旨通告セシメタリ。 抑〻帝國臣民ノ康寧ヲ圖リ、萬邦共榮ノ樂ヲ偕ニスルハ、皇祖皇宗ノ遺範ニシテ、朕ノ拳々措カサル所。曩ニ米英二國ニ宣戰セル所以モ、亦實ニ帝國ノ自存ト東亞ノ安定トヲ庶幾スルニ出テ、他國ノ主權ヲ排シ領土ヲ侵スカ如キハ、固ヨリ朕カ志ニアラス。然ルニ交戰已ニ四歳ヲ閲シ、朕カ陸海將兵ノ勇戰、朕カ百僚有司ノ勵精、朕カ一億衆庶ノ奉公、各ゝ最善ヲ盡セルニ拘ラス、戰局必スシモ好轉セス、世界ノ大勢亦我ニ利アラス。加之敵ハ新ニ殘虐ナル爆彈ヲ使用シテ[3]、頻ニ無辜ヲ殺傷シ、慘害ノ及フ所、眞ニ測ルヘカラサルニ至ル。而モ尚交戰ヲ繼續セムカ、終ニ我カ民族ノ滅亡ヲ招來スルノミナラス、延テ人類ノ文明ヲモ破却スヘシ。斯ノ如クムハ、朕何ヲ以テカ億兆ノ赤子ヲ保シ、皇祖皇宗ノ神靈ニ謝セムヤ。是レ朕カ帝國政府ヲシテ、共同宣言ニ應セシムルニ至レル所以ナリ。 朕ハ帝國ト共ニ終始東亞ノ解放ニ協力セル諸盟邦ニ對シ、遺憾ノ意ヲ表セサルヲ得ス。帝國臣民ニシテ、戰陣ニ死シ、職域ニ殉シ、非命ニ斃レタル者、及其ノ遺族ニ想ヲ致セハ、五内爲ニ裂ク。且戰傷ヲ負ヒ、災禍ヲ蒙リ、家業ヲ失ヒタル者ノ厚生ニ至リテハ、朕ノ深ク軫念スル所ナリ。惟フニ今後帝國ノ受クヘキ苦難ハ、固ヨリ尋常ニアラス。爾臣民ノ衷情モ、朕善ク之ヲ知ル。然レトモ朕ハ時運ノ趨ク所、堪ヘ難キヲ堪ヘ忍ヒ難キヲ忍ヒ、以テ萬世ノ爲ニ太平ヲ開カムト欲ス。 朕ハ茲ニ國體ヲ護持シ得テ、忠良ナル爾臣民ノ赤誠ニ信倚シ、常ニ爾臣民ト共ニ在リ。若シ夫レ情ノ激スル所、濫ニ事端ヲ滋クシ、或ハ同胞排擠、互ニ時局ヲ亂リ、爲ニ大道ヲ誤リ、信義ヲ世界ニ失フカ如キハ、朕最モ之ヲ戒ム。宜シク擧國一家、子孫相傳ヘ、確ク神州[4]ノ不滅ヲ信シ、任重クシテ道遠キヲ念ヒ、總力ヲ將來ノ建設ニ傾ケ、道義ヲ篤クシ、志操ヲ鞏クシ、誓テ國體ノ精華ヲ發揚シ、世界ノ進運ニ後レサラムコトヲ期スヘシ。爾臣民、其レ克ク朕カ意ヲ體セヨ。 |
Tīm (朕)[5] chhim-chhim khoàⁿ-tio̍h sè-kài tāi-sè (大勢) kap Tè-kok hiān-chōng (現狀)[6], beh ēng hui-siông chhiú-toāⁿ kiat-sok sî-kio̍k, tī chia kā lín tiong-liông (忠良)--ê sîn-bîn (臣民)[7] kóng: Tīm sú Tè-kok Chèng-hú, tùi Bí-kok,[1] Eng-kok, Chi-ná[2], So͘-liân téng 4 ê kok-ka, thong-kò͘ (通告) chiap-siū in ê kiong-tông soan-giân. Khai-sí beh phah-sǹg Tè-kok sîn-bîn--ê khong-lêng (康寧)[8], kap bān-kok kiōng-tông êng-kng--ê khoài-lo̍k, sī tīm ūi-tio̍h thian-hông chó͘-chong soah--lo̍h-lâi--ê bô͘-hoān, só͘ chin-sim bô chú-chhâi--ê. Khah-chá tùi Bí-kok kap Eng-kok soan-chiàn, mā si̍t-chāi ūi-tio̍h Tè-kok seng-chûn kap Tang-a an-tēng--ê ǹg-bāng; Nā-sī pâi-tû kî-thaⁿ kok-ka--ê chú-koân, ji̍p-chhim pa̍t-kok--ê léng-thó͘, tong-jiân m̄-sī tīm--ê ì-chì. M̄-koh kau-chiàn í-keng 4 nî--ah, tīm--ê hái-lio̍k (海陸) chiong-kun kap sū-peng--ê éng-kám chò-chiàn, koaⁿ-goân--ê kiû kiông-sèng, í-ki̍p chi̍t-ek (一億) jîn-bîn--ê hōng-hêng (奉行) kong-sū, lóng put-chí-á siōng oân-bí; chiàn-kio̍k tiāⁿ-tio̍h boē piàn hó, sè-kài tāi-sè mā tùi lán put-lī. Te̍k-jîn mā koh sú-iōng sin--ê chân-jím--ê chà-toâⁿ[3], chia̍p-chia̍p thâi-siong bû-ko͘, chhi-chhám chai-hāi só͘ ki̍p (及)--ê éng-hióng chin-chiàⁿ bē-tàng ū-chhek. Nā koh chiàn--lo̍h-khì, choè-āu m̄-ná tì-kàu lán bîn-cho̍k--ê bia̍t-bô, koh ē phò-hoāi--liáu jîn-lūi bûn-bêng. Jû-chhú, tīm beh án-choáⁿ pó-choân chē-chē peh-sèⁿ, tùi hông-kok chó͘-chong--ê lêng-hûn hoē sit-lé? In-chhú goā sú Tè-kok chèng-hú èng-ún kiōng-tông soan-giân. Tīm tùi kap Tè-kok sí-chiong (始終) hia̍p-le̍k kái-hòng Tang-a--ê bêng-kok (盟國), piáu-sī î-hām (遺憾). Koh siūⁿ-tio̍h Tè-kok--ê sîn-bîn sí tī chiàn-tiûⁿ, chit-bū (職務), ì-goā, goá--ê ngó͘-chōng (五臟) káⁿ-ná beh li̍h--khì--ah. Jî-chhiáⁿ tùi tio̍h chiàn-siōng (戰傷), siū chai-ē, bô ké-hoé chiá (者)--ê hok-lī, tīm chhīm-chhīm pi-siong--ê siàu-liām. M̄-koh kim-āu Tè-kok só͘ siū--ê khó͘-lān, pún-té tio̍h bô sò͘-siông; lín sîn-bîn--ê sim-chêng, goā hó-hó chai-iáⁿ--ah. Tān-sī īn-ùi sî-ūn (時運)--ê chhu-sè (趨勢), tīm thun-lún só͘ pháiⁿ jím-siū--ê, beh ūi bān-tāi (萬代) thài-pêng. Tīm tī chia thang î-chhî (維持) kok-thé (國體), siong-sìn lín tiong-liông sîm-bîn--ê tiong-sêng, siông-siông kap lín tī-leh. Nā kám-chêng siū kek-tōng, tì-kàu lām-sám ín-khí sū-hūi, pâi-thek tông-pau (同胞), sio loān sî-kio̍k, gō͘-tio̍h (誤著) tāi-tō (大道), tùi sè-kai bô sìn-iōng, sī tīm só͘ hông-pī--ê. Siōng hó sī choân-kok ná chi̍t-ke-hoé, kiáⁿ-sun sio thoàⁿ, khak-si̍t siong-sìn Sîn-chiu (神州)[4] boē bia̍t-bông, siūⁿ-tio̍h teh kng tiōng-tāi--ê chek-jīm, kā só͘-ū khùi-la̍t hiàn-hō͘ chiong-lâi--ê kiàn-siat, kian-chhî tō-gī, kò͘ ì-chì kap chhau-siú (操守), chiù-choā ài hoat-iông kok-thé--ê cheng-hoâ, tio̍h thang kî-bāng boē lo̍h-āu sè-kài--ê chìn-chêng. Lín chia ê sîn-bîn, ài thang thé-hoē tīm--ê sim-ì! |
Chù-kha
siu-kái- ↑ 1.0 1.1 Chí Bí-kok.
- ↑ 2.0 2.1 Chi-ná, hit-sî chí Tiong-kok.
- ↑ 3.0 3.1 Le̍k-sú ha̍k-ka phó͘-phiàn jīn-ûi, "Te̍k-jîn mā koh sú-iōng sin--ê chân-jím--ê chà-toâⁿ" (加之敵ハ新ニ殘虐ナル爆彈ヲ使用シテ) chí Hirosima kap Nagasaki goân-chú-toâⁿ po̍k-chà.
- ↑ 4.0 4.1 Chí Ji̍t-pún.
- ↑ Thian-hông iōng--ê "goá"
- ↑ Hiān-hóng
- ↑ Koaⁿ-goân kap jîn-bîn
- ↑ Pêng-an