Tiong-hoâ Bîn-kok

Tang-a ê kok-ka
(Tùi Tiong-hoa Bîn-kok choán--lâi)
Chia kài-siāu ê sī tī 1912 nî kiàn-li̍p ê Tang-A kok-ka, nā 1949 í-āu Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú chú-iàu khòng-chè ê tē-khu, khòaⁿ "Tâi-oân"; nā í-chêng thóng-tī Tiong-kok tāi-lio̍k ê sî-kî, khòaⁿ "Tiong-hoâ Bîn-kok (1912–1949 nî)"; nā khah hâm-hô͘ ê Tiong-kok kài-liām, khòaⁿ "Tiong-kok (iōng-gí)"

Tiong-hôa Bîn-kok (Hàn-jī: 中華民國; Eng-gí: Republic of China, kán-chheng ROC) sī tng-teh thóng-tī Tâi-oân, Phêⁿ-ô͘, Kim-mn̂g, Má-chó͘-tó kap hù-kīn sió-tó ê kok-ka, kok-chè it-poaⁿ kiò i Tâi-oân (臺灣)[4]. I ê chèng-hú chú-tiuⁿ Tiong-hôa Bîn-kok sī 1 ê chú-khoân kok-ka, m̄-koh sè-kài toā-pō͘-hūn ê kok-ka lóng bô kā sêng-jīm, pō͘-hūn Tâi-oân to̍k-li̍p ūn-tōng ê lí-lūn-ka mā bô tông-ì chit ê chú-tiuⁿ. Nā kóng tio̍h koè-khì, Tiong-hôa Bîn-kok bat sī í Tiong-kok tāi-lio̍k kah Tiong-kok-lâng chiàm chú-iāu pō͘-hūn ê kok-ka. 1912 nî, Tiong-kok-lâng thui-hoan Chheng-tè-kok, kiàn-li̍p Tiong-hôa Bîn-kok, M̄-kò tī 1949 nî, sìn kiōng-sán-chú-gī ê jîn-bîn kā chèng-hú thui-hoan. Í goân-pún tōa-hūn ê chū-bîn tī Tiong-kok tāi-lio̍k tiông-sin kiàn-li̍p Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok. Chhun--ê lâng tō kè-sio̍k í Tiong-hôa Bîn-kok ê miâ-gī, tī 1949 nî chó͘-iū hun-phoe so͘-khai kàu Tâi-oân têng khiā-khí.

Tiong-hoâ Bîn-kok
中華民國
Tâi-oân kok-hui
kok-hui
Kok-koa:  中華民國國歌
"Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koa"
kok-sú
Siú-to͘ Tâi-pak-chhī
Siāng-tōa siâⁿ-chhī Sin-pak-chhī
Koaⁿ-hong gí-giân Tiong-hôa Bîn-kok Kok-gí [1]
Sêng-jīn ê kok-ka gí-giân Hôa-gí, Tâi-gí, Tâi-oân Kheh-ka-gí, Má-chó͘-oē, O͘-khiu-ōe, Tâi-oân Goân-chū-bîn-cho̍k-gí, Tâi-oân chhiú-gí
Chèng-hú tan-it-chè, poàn-chóng-thóng-chè, bîn-chú kiōng-hô-kok
• Chóng-thóng
Lōa Chheng-tek
• Hù-chóng-thóng
Siau Bí-khîm
• Hêng-chèng-īⁿ Īⁿ-tiúⁿ
Toh Êng-thài
• Li̍p-hoat-īⁿ Īⁿ-tiúⁿ
Hân Kok-jû
• Su-hoat-īⁿ Īⁿ-tiúⁿ
Siā Bîng-iông
Li̍p-hoat ki-kò͘ Li̍p-hoat-īⁿ
Bīn-chek
• Lóng-chóng
36,197 km2 (13,976 sq mi)
Jîn-kháu
• 2025 nî kó͘-kè
23,355,470 (tē 56 miâ)
• 2010 nî phó͘-cha
23,123,866
• Bi̍t-tō͘
645.23/km2 (1,671.1/sq mi) (tē 17 miâ)
GDP (PPP) 2023 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Increase $1.685 tiāu (tē 20 miâ)
• Pêng-kin
Increase $72,485 (tē 15 miâ)
GDP (bêng-gī) 2023 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Decrease $7519.30 e̍k (tē 21 miâ)
• Pêng-kin
Decrease $32,339 (tē 30 miâ)
Gini (2021 nî) Negative increase 34.1[2]
tiong
HDI (2021 nî) Increase 0.926[3]
chin ko · tē 19 miâ
Hoè-pè Sin-tâi-phiò (TWD)
Sî-khu UTC+8 (NST)
Sî-kan keh-sek
Siong-iōng tiān-goân 110 V–60 Hz
Khui-chhia hong-hiòng chiàⁿ-chhiú-pêng
 tiān-oē khu-hō +886
ISO 3166 tāi-hō TW
Siōng-téng domain .tw
.台灣
.台湾
Bāng-chām
www.gov.tw

综合1900年以后数据,人类历史上共发生96次死亡人数上万的地震(1900年以前63次,1900年以后33次,包括部分争议较大者)。而死亡10万+的巨震,无争议者一共12次,分别是 1.526年5月19日东罗马帝1国安条克(今土耳其南部哈塔伊省安塔基亚一带)地震,死亡约250000人 2.856年12月22日阿拉伯帝1国(阿拔斯王朝)达姆甘(今伊朗塞姆南省达姆甘)大地震,死亡约200000人 3.1138年10月11日赞吉王朝阿勒颇(今叙利亚阿勒颇)大地震,死亡约230000人 4.1303年9月17日中国(元)中书省晋宁路(今山西赵城-洪洞)大地震,死亡200000人 5.1556年1月23日中国(明)陕西渭南、华州(今陕西华州)大地震,死亡830000人 6.1786年6月1日中国(清)四川康定地震形成堰塞湖,随后发生大洪水,造成约100000人死亡 7.1920年12月16日中国宁夏海原(当时属于甘肃省)8.5级地震(海原大地震),死亡234117人(现代考证死亡人数27--28万) 8.1923年9月1日日本关东平原神奈川县7.9级地震(关东大地震),死亡105385人 (一说142807人) 9.1948年10月6日苏联土库曼斯坦阿什哈巴德7.3级大地震,死亡约110000人 10.1976年7月28日中国河北唐山7.8级地震(唐山大地震),死亡242769人 11.2004年12月26日印度尼西亚苏门答腊海域9.1级地震海啸(印度洋大海啸),印度尼西亚、斯里兰卡、印度、泰国、缅甸、马来西亚、马尔代夫、塞舌尔、肯尼亚、索马里共计死亡227898人 12.2010年1月12日海地太子港附近7.0级地震(海地大地震),死亡316000人

南海海槽的地震風險及其對香港的潛在影響

siu-kái

https://www.hko.gov.hk 海嘯沉積物研究亦透露了過去幾千年的地震歷史,顯示大約每300至600年會發生一次規模相當於寶永地震的海嘯

  • 2001年11月14日青海昆仑山地区发生8.1级大地震
  • 1976年7月28日,河北唐山、丰南一带发生7.8级的地震。造成24.2万人死亡,重伤16.4万人
  • 1950年8月15日,西藏察隅县发生震级8.5级的强烈地震。震中烈度12度,死亡近4000人
  • 1927年5月23日,甘肃古浪发生震级8级的地震。震中烈度11度,震源深度12公里,死亡4万余人
  • 1920年12月16日,宁夏海原县发生震级8.5级的地震。震中烈度12度,震源深度17公里,死亡24万人,毁城4座,数十座县城遭受破坏
  • 1833年9月6日,云南嵩明发生地震。震级估计为8级,震中烈度达Ⅺ度,破坏范围半径达260公里
  • 1999年9月21日台湾花莲西南发生7.2级地震

[2]

段姓漢姓之一,在《百家姓》中排第218。2006年中国段姓人口排名第81,在韩国也有分布。他击毙公安局长 结果段鹏妻子去送钱时被强奸了

(2020)陕0404执恢468号https://xinyong.1688.com 咸阳嘉伟房地产开发公司]以找“肌肉男”为骗局在病毒wechatqq抢枪支静默拐卖你儿、女

被执行人:马化腾

== Miâ-chheng ==2006-01/16陕西华阴:两年来 灾民只拿到国家救灾款的1%

例如1976年的中华人民共和国河北唐山大地震[5]

Se-hong ê mûi-thé khah chē kā "Tâi-oân" tòng-chò sī "Tiong-hôa Bîn-kok" ê tông-gī-sû, ah "Tiong-kok" tòng-chò sī Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê kán-chheng. Tiong-hôa Bîn-kok ê tōa-pō͘-hūn mûi-thé kap chèng-hú mā kā "Tâi-oân", "Tiong-hôa Bîn-kok" tòng-chò sio-siâng, put-jî-kò mā sī ū pō͘-hūn mûi-thé kiò "Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok" chò "Tiong-kok". Tī Léng-chiàn sî-tāi, Tiong-hôa Bîn-kok mā hō͘-chò Chū-iû Tiong-kok (自由中國).

Tī kok-chè siōng, in-ūi m̄ sī phó͘-phiàn hō͘ lâng sêng-jīn ê chú-khoân kok-ka, tiāⁿ-tiāⁿ ko͘-put-jî-chiong, ēng kî-thaⁿ ê miâ lâi chham-ú kok-chè sū-bū, phì-lūn-kóng tī Olympic Ūn-tōng-hoē, hō-chò "Tiong-hôa Tâi-pak" (中華臺北, Eng-gí: Chinese Taipei), tī Sè-kài Bō͘-e̍k Cho͘-chit, hō-chò "Tâi Phêⁿ Kim Má Kok-pia̍t Koan-sòe Léng-he̍k" (臺澎金馬個別關稅領域, Eng-gí: Separate Customs Territory of Taiwan, Penghu, Kinmen and Matsu).

Le̍k-sú

siu-kái

Tùi 1911 nî khai-sí, Tiong-hôa Bîn-kok sêng-sio̍k Chheng Tè-kok ê thóng-tī, niá-thó͘ hoān-ûi pau-koat Se-chōng, Sin-kiang, Bông-kó͘, tān-sī kî-si̍t bô-hoat-tō͘ khòng-chè Se-chông

1921 nî Bōng-kó͘ soan-pò͘ thoat-lî Tiong-kok.

1949 nî Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kong-chiàm Tiong-kok tāi-lio̍k, Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú hőng thui-hoan, thè-siú Tâi-oân-séng kah Hok-kiàn-séng ê Kim-mn̂g, Má-chó͘.

Niá-thó͘

siu-kái

Bōng-kó͘ tī 1922 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p, jī-chhiáⁿ tit-tio̍h So͘-liân ê chi-chhî. Chóng--sī Tiong-hôa Bîn-kok ê chèng-hú kàu-kah 1945 nî chiah sêng-jīm, bô joā kú koh hoan-thâu m̄ kā sêng-jīm, it-ti̍t kàu 2003 nî Bîn-chìn-tóng chip-chèng ê sî-chūn chiah-koh kā sêng-jīm. Kóng sī "1945-nî í-keng sêng-jīm koè".

Kú-tn̂g í-lâi, it-poaⁿ jīn-ûi Tiong-hôa Bîn-kok ê hiàn-hoat "I kî kò͘-iú chi kiong-he̍k" (依其固有之疆域) ê niá-thó͘ hoān-ûi pau-hâm Bōng-kó͘ kap Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok jīn-tēng ê niá-thó͘ (mā pau-koat Tâi-oân).

Chèng-tī

siu-kái

Tiong-iong chèng-hú

siu-kái

Tiong-hôa Bîn-kok Chèng-hú chhái-chhú ngó͘-koân hun-li̍p (五權分立) ê chè-tō͘, i ê tiong-iong chèng-hú ū chóng-thóng, Hêng-chèng-īⁿ, Li̍p-hoat-īⁿ, Su-hoat-īⁿ, Kàm-chhat-īⁿ kah Khó-chhì-īⁿ.

Tē-hng chū-tī

siu-kái
Hêng-chèng-īⁿ
Ti̍t-hat-chhīSéng
Séng-hat-chhīKoān
Goân-chū-bîn khuKhuKoān-hat-chhīTìnHiongSoaⁿ-tē-hiong
Chhun
Lîn

Tē-hng chū-tī [zh] hong-bīn,Tiong-hoâ Bîn-kok si̍t-chè koán-hat 2 ê séng (í-keng hi-kip-hòa) kap 6 ê ti̍t-hat-chhī:

Tē-tô͘ Sò͘ Koān-chhī Hàn-jī Eng-gí Jîn-kháu Bīn-chek Chèng-hú só͘-chāi
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Ti̍t-hat-chhī (直轄市)
1 Ko-hiông-chhī 高雄市 Kaohsiung City 2,727,289 2,946.2671 Hōng-soaⁿ-khu
Lêng-ngá-khu
鳳山區
苓雅區
2 Sin-pak-chhī 新北市 New Taipei City 4,049,413 2,052.5667 Pang-kiô-khu 板橋區
3 Tâi-lâm-chhī 臺南市 Tainan City 1,857,639 2,191.6531 An-pêng-khu
Sin-iâⁿ-khu
安平區
新營區
4 Tâi-pak-chhī 臺北市 Taipei City 2,456,404 271.7997 Sìn-gī-khu 信義區
5 Tâi-tiong-chhī 臺中市 Taichung City 2,867,525 2,214.8968 Sai-tūn-khu 西屯區
6 Thô-hn̂g-chhī 桃園市 Taoyuan City 2,348,859 1,220.9540 Thô-hn̂g-khu 桃園區
Tâi-oân-séng (臺灣省/台灣省)
7 Ka-gī-chhī 嘉義市 Chiayi City 261,268 60.0256 Tang-khu 東區
8 Ke-lâng-chhī 基隆市 Keelung City 361,351 132.7589 Tiong-chèng-khu 中正區
9 Sin-tek-chhī 新竹市 Hsinchu City 455,905 104.1526 Pak-khu 北區
10 Biâu-le̍k-koān 苗栗縣 Miaoli County 532,732 1,820.3149 Biâu-le̍k-chhī 苗栗市
11 Chiong-hòa-koān 彰化縣 Changhua County 1,217,394 1,074.3960 Chiang-hòa-chhī 彰化市
12 Gî-lân-koān 宜蘭縣 Yilan County 450,666 2,143.6251 Gî-lân-chhī 宜蘭市
13 Hoa-liân-koān 花蓮縣 Hualien County 314,201 4,628.5714 Hoa-liân-chhī 花蓮市
14 Hûn-lîm-koān 雲林縣 Yunlin County 655,054 1,290.8326 Táu-la̍k-chhī 斗六市
15 Ka-gī-koān 嘉義縣 Chiayi County 476,470 1,903.6367 Thài-pó-chhī 太保市
16 Lâm-tâu-koān 南投縣 Nantou County 470,369 4,106.4360 Lâm-tâu-chhī 南投市
17 Pîn-tong-koān 屛東縣 Pingtung County 786,248 2,775.6003 Pîn-tong-chhī 屏東市
18 Phêⁿ-ô͘-koān 澎湖縣 Penghu County 106,701 126.8641 Má-keng-chhī 媽宮市
19 Sin-tek-koān 新竹縣 Hsinchu County 596,776 1,427.5369 Tek-pak-chhī 竹北市
20 Tâi-tang-koān 臺東縣 Taitung County 209,439 3,515.2526 Tâi-tang-chhī 臺東市
██ = Ti̍t-hat-chhī (直轄市)
██ = Séng-hat-chhī (省轄市,市)
██ = Koān (縣)
Hok-kiàn-séng (福建省)
21 Kim-mn̂g-koān 金門縣 Kinmen County 140,146 151.6560 Kim-siâⁿ-tìn 金城鎮
22 Liân-kang-koān 連江縣 Lienchiang County 13,621 28.8000 Lâm-kan-hiong 南竿鄉

Gōa-kau

siu-kái

Bo̍k-chiân, Tiong-hôa Bîn-kok ū 12 ê pang-kau-kok.[6]

Kok-hông

siu-kái

Tiong-hôa Bîn-kok Kok-kun sī Tiong-hôa Bîn-kok ê bú-chong le̍k-liōng.

Siā-hōe

siu-kái

Cho̍k-kûn

siu-kái

Gí-giân

siu-kái

Tiong-hôa Bîn-kok Hiàn-hoat bô kui-tēng koaⁿ-hong gí-giân. Sui-jiân Kok-ka Gí-giân Hoat-tián Hoat kui-tēng, Hôa-gí, Tâi-gí, Kheh-ka-gí kah Goân-chū-bîn-cho̍k gí-giân lóng sī kok-ka gí-giân, m̄-koh Hoâ-gí (koh hō͘-chò Tiong-hôa Bîn-kok Kok-gí) sī si̍t-chè-siōng î-it ê koaⁿ-hong gí-giân.

Koh khoàⁿ

siu-kái
 

Wikimedia Commons téng ê siong-koan tóng-àn: Tiong-hoâ Bîn-kok

Chham-khó bûn-hiàn

siu-kái
  1. 行政院新聞傳播處 2016年, 第10至11頁; 中央情報局 2023年; John C. Copper 2023年.
  2. "5.主要國家所得分配概況" (ēng Hôa-gí). Tiong-hôa Bîn-kok Kok-ka Hoat-tián Úi-oân-hōe. Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2023-02-12. 2023-03-29 khòaⁿ--ê. 
  3. 潘姿羽 (2022-10-16). "2021年人類發展指數 台灣排名全球19超越日韓" (ēng Hôa-gí). 中央通訊社. Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2023-02-12. 2023-03-29 khòaⁿ--ê. 
  4. "東京奧運:三個不能用正式名稱參賽的代表隊" (ēng Hôa-gí). BBC News zhongwen. 2021-07-29. Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2023-02-09. 2023-03-29 khòaⁿ--ê. 
  5. 王, -{乾盈}-, pian. (2014). 基礎地球科學上. 新北市: 全華出版社. p. 180. 
  6. "邦交國". 中華民國外交部 (ēng Hôa-gí). 2023-12-22. 2024-01-13 khòaⁿ--ê.