Tâi-oân tē-ūi bī-tēng lūn

Tâi-oân tē-ūi bī-tēng lūn (台灣地位未定論), mā hō-chòe Tâi-oân chú-koân bī-tēng lūn (台灣主權未定論), sī Tâi-oân kok-chè tē-ūi ê chi̍t-khóan lūn-su̍t, jīm-ûi Tâi-oân ê chú-koân kui-sio̍k iáu-bōe khak-tēng.

Tâi-oân sī tông-bêng-kok kun-sū chiàm-niá Ji̍t-pún ê chit pō͘-hūn.

Ki-chhó͘ siu-kái

Chiàu kok-chè-hoat, Tâi-oân tī chiàn-āu Ji̍t-pún tâu-hâng, tông-bêng-kok ê kun-sū chiàm-niá khai-sí liáu-āu, kàu tông-bêng-kok tùi Ji̍t-pún ê hô-pêng tiâu-iok chhiam-tēng jî-chhiá si̍t-si chìn-chêng, sī sǹg chò Tiong-kok chiàm-niá ê Ji̍t-pún léng-thó͘.[1] 1951 nî, San Francisco Tiâu-iok (Treaty of San Francisco) chhiam-tēng, tang-tiong Ji̍t-pún hòng-khì tùi Tâi-oân ê chú-khoân, m̄-koh bô choán-î khì pa̍t-ê kok-ka. Tùi chit hāng an-pâi khai-sí, Bí-kok, Eng-kok[2], sī chú-tiuⁿ Tâi-oân bô sio̍k Tiong-kok léng-thó͘, Tâi-oân ê kui-sio̍k chiàu kok-chè-hoat sī bī-tēng--ê.[3] Che to̍h sī Tâi-oân tē-ūi bī-tēng-lūn ê ki-chhó͘.

Gī-lūn siu-kái

Khah-chá chiàm Tâi-oân ê Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú, kap Tiong-kok sin sêng-li̍p ê Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok chèng-hú, sī lóng chú-tiuⁿ Tâi-oân ài chiàu chá-chêng ê Cairo Soan-kò (Cairo Declaration) kui-ji̍p Tiong-kok léng-thó͘.[4] Chóng-sī hit-tang-chūn sêng-jīn Tiong-hoa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê Eng-kok, ia̍h sêng-jīn Tiong-hoa Bîn-kok chèng-hú ê Bí-kok,[5] lóng jīn-ûi Cairo Soan-kò í-keng kòe-sî--ah.[6] Pí-lūn Eng-kok ê siú-siòng Winston Churchill tī 1955 nî 2 goe̍h 1 ji̍t kok-hōe leh gī-lūn sī-m̄-sī ài kā Tâi-oân sàng hō͘ Tiong-kok ê sî, i kóng Cairo Soan-kò hoat-pò͘ liáu-āu, chin chē tāi-chì lóng piàn--ah. Koh kóng "Formosa tī bī-lâi ê chú-khoân che būn-tê, keng-kòe Ji̍t-pún Hô-pêng Tiâu-iok sī iû-oân bī-tēng--ê."[3] Hù Siú-siòng Anthony Eden tī kâng goe̍h 4 hō ê sî mā ū tîn-su̍t kóng chiàu in chèng-hú ê khòaⁿ-hoat, Tâi-oân kap Phêⁿ-ô͘ ê hoat-lu̍t-siōng chú-khoân sī iû-oân bī khak-tēng.[7]

Chham-chiàu siu-kái

  1. "The Legal Status of Formosa". The Economist. 1950-07-08. 
  2. G. F. Hudson (1955-01-01). "The Basis for Our Defense of Formosa". Commentary. 
  3. 3.0 3.1 "FORMOSA (SITUATION)". 1955-02-01. 2018-09-03 khòaⁿ--ê. 
  4. Lí Thian-hok (1958 nî 4 goe̍h). "The China Impasse: A Formosan View". Foreign Affairs. 
  5. "Treaty Goals Set". The New York Times. 1951-07-13. 
  6. Dana Adams Schmidt (1955-01-30). "Strategy is Cited on Chiang Treaty". The New York Times. 
  7. "Formosa and the Pescadores (Treaties)". 1955-02-04. 2019-07-24 khòaⁿ--ê. 

Siong-koan siu-kái