Iosif Stalin

(Tùi Josef Stalin choán--lâi)

Iosif Vissarionovich Stalin (Lō͘-se-a-gí: Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин; Gruzia-gí: იოსებ ბესრიონის სტალინი; 1878 nî 12 goe̍h 18 ji̍t – 1953 nî 3 goe̍h 5 ji̍t), pún-miâ Iosif Vissarionovich Dzhugashvili (Gruzia-gí: იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი), sī 1922 nî kàu 1953 nî ê So͘-liân Kiōng-sán-tóng Tiong-iong Úi-ôan-hōe Chóng-su-kì, sī So͘-liân Kiōng-sán-tóng chham So͘-liân ê léng-tō-jîn. I kiàn-li̍p ê chèng-tī thé-chè hō͘ āu-tāi-lâng hō-chòe Stalin-chú-gī.

Iosif Vissarionovich Stalin (1942)

Stalin tī Vladimir Lenin kòe-sin liáu-āu ku̍t-khí, i chham Lev Trotsky tàu-cheng, jî-chhiáⁿ tit-tio̍h kôan-le̍k. Stalin tī So͘-liân si̍t-hêng kè-ōe keng-chè chham kang-gia̍p-hòa, tông-sî teng-siu thó͘-tē, sêng-li̍p chi̍p-thôan lông-tiûⁿ. Kúi-ā pah-bān ê jîn-bîn tī chit-tōaⁿ kái-kek kî-kan hō͘ liû-hòng ia̍h-sī sí-bông.

1930 nî-tāi, Stalin hoat-khí "Tāi-siok-chheng", chiòng kúi-ā pah-bān lâng sàng-khì lô-tōng, ia̍h-sī chhú-koat. Stalin chham hit-tong-sî ê Tek-kok bi̍t-bô͘, jî-chhiáⁿ ji̍p-chhim Pho-lân. Āu-lâi Tek-kok tī Tē-jī-chhù Sè-kài Tāi-chiàn ji̍p-chhim So͘-liân, Stalin pìⁿ tùi-khòng Tek-kok ê tông-bêng-kok léng-tō-jîn chi-it.

Tāi-chiàn kiat-sok liáu-āu, Stalin léng-tō ê So͘-liân Âng-kun chiàm-niá Tang-au, jî-chhiáⁿ chìn-hêng chèng-tī tàu-cheng chham siok-chheng. I siōng-bóe tī 1953 nî kòe-sin, koaⁿ-hong soan-chheng ê sí-in sī tiòng-hong.