Ko-lê

(Tùi Kolē choán--lâi)
Pún bûn-chiong kài-siāu kó͘-chá ê chèng-khoân, nā tē-lí bûn-hoàn hoān-ûi ì-gī ê "Ko-lê", chhiáⁿ khòaⁿ Tiâu-sián poàn-tó.

Ko-lê(高麗, 고려, Goryeo), iū-koh kiò-chò Ko-lê-kok(高麗國, 고려국) ia̍h-sī Ko-lê ông-tiâu(高麗王朝, 고려왕조), sī 918 nî kàu 1392 nî chûn-chāi tī Tiâu-sián Poàn-tó téng-koân ê chi̍t ê kun-chú kok-ka. 918 nî, Thài-chó͘ Ông kiàn thui-hoan Kiong Ì (弓裔, 궁예) ê Thài-hong (泰封, 태봉) chèng-khoân, kiàn-li̍p Ko-lê, tēng siú-to͘ Khai-kiaⁿ (開京, 개경). Ko-lê ê le̍k-sú chêng-āu tāi-iok uî-chhî 500 nî, it-ti̍t kàu se-goân 1392 nî Tiâu-sián ông-tiâu kiàn-li̍p uî-chí.

Hu̍t-kàu sī Ko-lê ê Kok-kàu, iōng 16 nî ê sî-kan só͘ tiau-khek oân-sêng ê Ko-lê Tāi-chōng-keng sī sè-kài kuì-pó. Ko-lê kok-lāi seng-sán ê chheⁿ huî mā sī sè-kài chhut-miâ ê.

Ko-lê sî-tāi, A-la-pek seng-lí-lâng kā "Ko-lê" ê miâ-chheng thoân-pò͘ kàu Au-chiu kok-ka; in-chhú, chit-chūn Hân-kok ê Eng-bûn kok-miâ siá-chò "Korea", i kî-si̍t tō sī "Goryeo".

Ko-lê kin-á-ji̍t hō͘ Tiâu-sián tsèng-hú jīn-tēng sī Tiâu-sián Poàn-tó téng-koân tē-it ê thóng-it kok-ka; iáu-m̄-koh, Hân-kok hong-bīn ê ha̍k-chiá ū bô-kāng ê khoàⁿ-hoat; in jīn-uî Sin-lô chiah-sī tē-it.

Siong-koan

siu-kái