Tong-keng Gī Sio̍k

Tong-keng Gī Sio̍k (Hàn-jī: 東京義塾; Kok-gú-jī: Đông Kinh Nghĩa Thục) sī chi̍t keng chûn-chāi sî-kan té-chiām m̄-koh khū-iú tiōng-tāi le̍k-sú ì-gī ê Oa̍t-lâm kàu-io̍k thui-tōng ki-kò͘. I siat-tì chāi Oa̍t-lâm ê Hô-lāi, kū-miâ Tong-keng (東京). Tong-keng Gī Sio̍k ê chhòng-siat sī ūi-tio̍h beh kái-kek 20 sè-kí chho͘-kî, chhú-chāi Hoat-kok si̍t-bîn thóng-tī hā ê Oa̍t-lâm siā-hōe.

Tong-keng Gī Sio̍k tī 1907 nî 3 goe̍h sêng-li̍p, i-ê chú-iàu chhòng-pān-chiá sī Niû Bûn-kan (Lương Văn Can), iáu-ū kî-thaⁿ chhut-miâ ê ài-kok-chiá, chhin-chhiūⁿ sī Phoaⁿ Pōe-chu kap Phoaⁿ Chiu-teng téng-téng. In chú-tiuⁿ Oa̍t-lâm èng-kai ài hòng-khì lâi-chū Tiong-kok ê Jû-ka kū su-ûi, pēng-chhiáⁿ ha̍k-si̍p chiap-siū Se-hong kap Ji̍t-pún ê sin su-sióng. Ūi-tio̍h beh thui-tōng sin su-sióng ê kàu-io̍k kap thoân-pò͘, Tong-keng Gī Sio̍k sú-iōng lô-má-hòa ê pheng-im bûn-jī Kok-gú-jī lâi chhut-pán kàu-châi kap pò-chóa. Che tùi āu-lâi Kok-gú-jī ê phó͘-ki̍p sán-seng liáu it-tēng ê chhiok-chìn chok-iōng; iā kàng-kē thoân-thóng Hàn Lâm su-siá ê éng-hióng. Tong-keng Gī Sio̍k thê-kiong jīm-hô siūⁿ beh liáu-kái sin su-sióng ê Oa̍t-lâm jîn-bîn bián-hùi ê kà-chheh kàu-ha̍k.

Tong-keng Gī Sio̍k kā Hàn-bûn, Kok-gú-jī-bûn iáu-ū Hoat-bûn tàu-tīn kàu-siū. Tong-keng Gī Sio̍k ê ki-koan cha̍p-chì Teng-kó͘ Chông-pò (Đăng cổ Tùng báo) chhái-iōng Hàn-bûn kap Kok-gú-jī chò-ûi su-siá ê hêng-sek; che sī Hô-lāi tē-it pái iōng Kok-gú-jī hoat-hêng ê pò-chóa. 1907 nî 3 goe̍h 28 hō, Teng-kó͘ Chông-pò í "An-lâm-lâng èng-kai siá An-lâm bûn-jī" ûi-tê, thê-chhut Hàn Lâm kap Hàn-jī tùi ín-chìn gōa-kok tì-sek ê khùn-lân, chú-tiuⁿ sú-iōng khah hong-piān iā khah cheng-khak piáu-ta̍t ê Kok-gú-jī. Tong-keng Gī Sio̍k tī 1908 nî pī si̍t-bîn-tē chèng-hú hā-lēng hong-só.