Wikipedia:Lô-má-jī gián-kiù

Che sī chi̍t ê gián-kiù ài án-choáⁿ kā Pe̍h-ōe-jī tńg-tōa-lâng ê só͘-chāi. Hi-bāng ta̍k-ke ē-sái tī chia hoat-piáu siūⁿ-hoat he̍k-chiá tàu-tīn lâi thó-lūn. Tī chia, lán iu-goân iōng thoân-thóng ê POJ kap Hàn-jī chìn-hêng thó-lūn.

Ki-pún siu-kái

Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: Wikipedia:Siá-chok ê kui-hoān

(Ùi pún wiki í-gōa ê só͘-chāi í-keng kiàn-li̍p--khì-lâi ê kui-hoān)

  • Piau-im ê chêng-āu sūn-sī sī: o --> e --> a --> u --> i --> ng --> m. Im-chiat oan kap oai lē-gōa.

Siūⁿ-hoat siu-kái

(Pún wiki sú-iōng-chiá thê-chhut, he̍k-chiá kî-tha iáu bô phó͘-phiàn ê siūⁿ-hoat)

Gōa-lâi-gí siu-kái

Án-chóaⁿ kā gōa-gí chiàu goân ho͘-im choán chò Hō-ló-hòa im-chat? siu-kái

  1. Siá chhut Mô͘-hóng gōa-gí ê Hō-ló-hòa ho͘-im (chham-chhiūⁿ Tâi-gí ê Ji̍t-gí gōa-lâi-gí ia̍h-sī hòa-ha̍k goân-sò͘)
    1. Seng chè-chok chi̍t tiuⁿ pió lâi tùi-èng IPA kap POJ ê pheng-siá choán-oāⁿ (Wikipedia:IPA kap POJ ê choán-oāⁿ-pió).
  • Būn-tê: nā sī iáu bô sè-sio̍k si̍t-chè chûn-chāi ê kóng-hoat, kâng chi̍t gōa-lâi jī khó-lêng ê Hō-ló-hòa tha̍k-hoat chin che, chin pháiⁿ koat-tēng tê-bo̍k. Lēng-gōa, gōa-lâi-gí pún-sin ê ho͘-im tiāⁿ sī put-kui-chek--ê.

Nā chiàu goân-gí siá-hoat su-siá ê chioh-jī ài án-chóaⁿ tha̍k? siu-kái

  • Àn-lē: Texas
  • Khó-lêng ê chêng-hêng:
Ké-soeh Ho͘-im Bûn-chiuⁿ tîn-su̍t
Chiàu in gōa-gí ho͘-im (ê IPA) lâi tha̍k /ˈtɛksəs/ Texas (Eng-gí ho͘-im: /ˈtɛksəs/) sī Bí-kok ê chi̍t chiu
Mô͘-hóng gōa-gí ho͘-im ê Hō-ló-hòa ho͘-im (m̄-koh bô piáu-hiān tī siá-hoat) "Theh-soh-suh" Texas (Eng-gí ho͘-im: /ˈtɛksəs/ "Theh-soh-suh") sī Bí-kok ê chi̍t chiu.
Kā gōa-gí Lô-má-jī tòng chò Pe̍h-ōe-jī lâi tha̍k. Su-iàu chhù-lí Pe̍h-ōe-jī bô sú-iōng ê jī-bó tùi-èng ê chāi-lâi-sek ho͘-im. Pí-lūn: d = l ia̍h d = t?; w = u?; v = b?... "Tek-sa-sìr"
(nā kā Eng-gí x tòng chò Pe̍h-ōe-jī k-s)
Texas (Eng-gí ho͘-im: /ˈtɛksəs/ "Tek-sa-sìr") sī Bí-kok ê chi̍t chiu.
  • Būn-tê: tōa-pō͘-hūn ê tha̍k-chiá khó-lêng bô lêng-le̍k ti̍t-chiap kā chit lūi chioh-jī tha̍k--chhut-lâi, su-iàu lēng-gōa piau-kì ho͘-im.

Koan-hē Pe̍h-ōe-jī bô sú-iōng ê jī-bó tùi-èng ê chāi-lâi-sek ho͘-im ê chi̍t kóa siat-sióng:

Jī-bó Ké-soeh Khó-lêng ê chāi-tē-hòa ho͘-im si̍t-chè ê àn-lē
c bô chiap h ê sî ch, chh, k, s
d ū-ê Tâi-gí khiuⁿ-kháu ê l si̍t-chè óa IPA ê /d/ j, l, t radio – la-jí-oh
f h, hu
q k
r chiap tī im-chat thâu ê sî; nā POJ goân-té to̍h ū ir, or j, l, lu radiola-jí-oh
v b vitaminbî-tá-mín
w u, o, b
x ks, s
y i
z j, ch, s

Chioh-jī ê phiat-im hû-hō siu-kái

Jī-bó ê sú-iōng siu-kái

Ùi ki-pún 26 ê Lô-má jī-bó lāi-bīn:

  • Pe̍h-ōe-jī ki-pún jī-bó bô sú-iōng ê ū: d, f, q, v, w, x, y, z
  • Ka-na í siāng-jī-bó chhut-hiān ê sī: c
  • Ka-na it-tēng khiuⁿ-kháu sú-iōng ê sī: r

Jī-bó D/d ê ín-chìn kap sú-iōng siu-kái

Jī-bó Q/q ê ín-chìn kap sú-iōng siu-kái

Jī-bó Z/z ê ín-chìn kap sú-iōng siu-kái

Liân-oe̍h siu-kái

Im-chat chi kan ê liân-oe̍h siu-kái

Ū chi̍t khoán khah bô phó͘-phiàn ê Pe̍h-ōe-jī/Tâi-Lô siá-hoat sī chiong goân-té liân-oe̍h sio chiap ê tan-jī ti̍t-chiap liân-siá. Che khó-lêng ē-tàng lī-ēng javascript lâi sán-seng khì liân-oe̍h ê hāu-kó, m̄-koh ū kúi-ê khó-lêng ê lē-gōa chûn-chāi:

  1. M̄-sī Pe̍h-ōe-jī-sek ê tàu-jī, pí-lūn chioh-jī ê liân-oe̍h.
  2. Tong liân-siá ê sî ē sán-seng im-chat bô chheng-chó ê sî, pí-lūn: "sú-iōng" piàn "súiōng", ū nn̄g khoán hun im-chat ê khó-lêng "súi-ōng" kap "sú-iōng".
  3. M̄-sī ūi-tio̍h hun im-chat só͘ phiat ê liân-oe̍h.

Tan-jī chi kan ê liân-oe̍h siu-kái

Chham-khó #Dash toān-lo̍h.

Chham-khó Eng-gí ê piau-tiám hû-hō sú-iōng siu-kái

Dash siu-kái

En dash siu-kái

  • Piáu-tat sî-kan hoān-ûi. Lē: 1971–76 nî
  • Koan-hē ê liân-kiat. Lē: Bí-kok–Oa̍t-lâm koan-hē

Chham-khó siu-kái

Siong-koan siu-kái