Bo̍h Sū-lîn
Bo̍h Sū-lîn (莫士麟, Oa̍t-lâm-gí: Mạc Sĩ Lân, Thài-kok-gí: ม่อซื่อหลิน, 1700 nî – 1780 nî ), mā thang kiò chò Bo̍h Chong (鄚琮, Mạc Tông, Khmer-gí: ម៉ាក់ តុង),[1] Bo̍h Thian-sù (鄚天賜, Mạc Thiên Tứ, ម៉ាក់ ធានទឺ) ia̍h Bo̍h Thian-sek (鄚天錫, Mạc Thiên Tích), sī Hà Tiên (Hô-sian) chóng-tok, 1736 nî kàu 1771 nî kap 1773 nî kàu 1777 nî chāi-jīm. Kampuchea bûn-hiàn kiò i Neak Somdec Preah Sotoat (អ្នកសម្ដចព្រះសុទត្ដ), Siam-lô (Thài-kok) ê bûn-hiàn kiò i Phraya Rachasethi Yuan (พระยาราชาเศรษฐี ญวน) ia̍h Ong Chien Chun (องเชียงชุน).[2]
| Bo̍h Sū-lîn | |
|---|---|
| Chhut-sì-tē |
白馬市  |
| Koè-sin-tē |
Thonburi |
| Kok-che̍k |
內路 |
| ē kóng |
Oa̍t-lâm-gú |
| Chit-gia̍p |
Kun-chú, si-jîn |
| Chok-phín |
Q16480332 |
| Phoè-ngó͘ |
Q124303863 |
| Kiáⁿ-jî |
Bo̍h Chú-iông, Bo̍h Chú-seng, Bo̍h Chú-thiam, Bo̍h Chú-hông, Bo̍h Chú-tóng |
| Lāu-pē |
Bo̍h Kiú |
Bo̍h Sū-lîn sī Bo̍h Kiú ê toā-kiáⁿ, tī 1736 nî kè-jīm Hà Tiên chóng-tok, hō͘ Nguyễn Phúc Chú chhek-hong chò Tông Đức hầu (琮德侯, Chong-tek Hâu). Chāi-jīm ê sî-kî, chiong Hà Tiên hoat-tián sêng Thài-kok-oan ê tiōng-iàu káng-kháu.[2] 1739 nî, i pang-chān Outey 2-sè toa̍t kàu Kampuchea ông-ūi.[3][4][5]
1767 nî, Bián-tiān bia̍t-bông Ayutthaya Ông-kok, Thai Sa ê sun-á Chao Chui cháu lâi Hà Tiên. Siam-lô kok-ông Taksin iau-kiû kau chhut Chao Chui, hō͘ i kī-choa̍t. 1771 nî, Taksin phài Phraya Phiphit (Tân Liân) chiàm-niá, i cháu khì Trấn Giang (kin-á-ji̍t Cần Thơ), 1773 nî chiah tńg lâi Hà Tiên.[4]
Bo̍h Sū-lîn tī Oa̍t-lâm loē-chiàn lāi-bīn chi-chhî Nguyễn Chú, hoán-tùi Tây Sơn Tiâu. Nguyễn Chú bia̍t-bông í-āu, i cháu khì Siam-lô, siū kàu Taksin ê siu-liû.[5][6] 1780 nî, i siūⁿ-beh cháu tńg Hà Tiên, hō͘ Taksin lia̍h khí-lâi sím-mn̄g.[7] I tī kaⁿ-lô lāi-bīn chū-sat.[5]
Ka-cho̍k
siu-káiBo̍h Sū-lîn ū chin chē kiáⁿ-jî, pau-koat:[6]
- Kiáⁿ:
- Bo̍h Chú-hông (鄚子潢, Mạc Tử Hoàng)
- Bo̍h Chú-iông (鄚子溶, Mạc Tử Dung) ia̍h Bo̍h Chú-iân (鄚子沿, Mạc Tử Duyên)
- Bo̍h Chú-tóng (鄚子淌, Mạc Tử Thảng)
- Bo̍h Chú-seng (鄚子泩, Mạc Tử Sanh)
- Bo̍h Chú-chùn (鄚子浚, Mạc Tử Tuấn)
- Bo̍h Chú-thiam (鄚子添, Mạc Tử Thiêm)
- Cha-bó͘-kiáⁿ:
- Bo̍h--sī Liông (鄚氏隆, Mạc Thị Long)
- Bo̍h--sī Tâi (鄚氏咍, Mạc Thị Hai)
- Bo̍h--sī Kak (鄚氏灚, Mạc Thị Giác)
Chù-kái
siu-kái- ↑ "ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា-ជំពូកទី៣" (ēng Khmer-gí).
- ↑ 2.0 2.1 Ooi 2004, p. 806
- ↑ Cooke & Li 2004, p. 44–46
- ↑ 4.0 4.1 Việt Nam sử lược, Quyển 2, Tự chủ thời đại, Chương 6
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Đại Nam liệt truyện tiền biên, vol. 6
- ↑ 6.0 6.1 Hà Tiên trấn Hiệp trấn Mạc thị gia phả
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี
Chham-khó
siu-kái- Coedes, George (1966), The making of South East Asia, University of California Press, ISBN 978-0-520-05061-7
- Cooke, Nola; Li, Tana (2004), Water frontier: commerce and the Chinese in the Lower Mekong Region, 1750-1880, Rowman & Littlefield, ISBN 978-0-7425-3083-6
- Ooi, Keat Gin (2004), "Mac Thien Tu (1780-1800)", Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, Volume 1, ABC-CLIO, pp. 806–807, ISBN 1-57607-770-5