Lîm Bō͘-seng (林茂生, 1887 nî 10 goe̍h 30 ji̍t – 1947 nî 3 goe̍h 11 ji̍t), Tâi-oân tē-it ê thiat-ha̍k phok-sū, 1929 nî tit-tio̍h Bí-kok Columbia Tāi-ha̍k thiat-ha̍k phok-sū ha̍k-ūi,[1] bat tam-jīm koè Tâi-oân Tāi-ha̍k Bûn-ha̍k-īⁿ īⁿ-tiúⁿ.

Lin Mosei
林茂生

Lîm Bō͘-seng
Chhut-sì 1887-nî 10-goe̍h 30-li̍t
Koè-sin 1947-nî 3-goe̍h 11-li̍t
Kok-che̍k Tâi-oân
Chit-gia̍p Ha̍k-chiá [en]

Toān-kì siu-kái

Kàu-io̍k siu-kái

1887 nî chhut-sì, Pîn-tong Tang-káng lâng. In lāu-pē Lîm Iàn-sîn (林燕臣) sī chi̍t ê siù-châi. Lîm Bō͘-seng chū sè-hàn tio̍h o̍h Hàn-bûn, mā bat toè Ji̍t-pún ê Chô-tōng-chong (曹洞宗) hoê-siūⁿ o̍h Ji̍t-bûn. 1899 nî chìn-ji̍p in lāu-pē tī leh kà ê Tiúⁿ-ló-kàu tiong-ha̍k tha̍k-chu. 1903 nî kàu-hoē pó-sàng i khì Ji̍t-pún tha̍k-chu. Seng tī Kiaⁿ-to͘ Tông-chì-siā Tiong-ha̍k chò sì-nî-seng. Chi̍t nî āu chìn-ji̍p Kiaⁿ-to͘ Tē-saⁿ Ko-téng Ha̍k-hāu ê bûn-kho. 1916 nî Tang-kiaⁿ Tè-kok Tāi-ha̍k chhut-gia̍p, chú-siu Tong-hong Thiat-ha̍k. Sī Tâi-oân tē-it ê bûn-ha̍k-sū. 1915 nî Tang-kiaⁿ ê Tâi-oân liû-ha̍k-seng sêng-li̍p Ko-sa Chheng-liân-hoē; Lîm Bō͘-seng pī thui-sak chò tē-it jīm hoē-tiúⁿ.

 
Lîn Bō͘-seng tī Columbia Tāi-ha̍k siá ê phok-sū lūn-bûn – ho̍k-ìn-pún tián-sī tī Sêng-kong Tāi-ha̍k.

1916 nî chhut-gia̍p tio̍h tńg-lâi Tâi-oân tam-jīm Tióng-êng Tiong-ha̍k ê kàu-bū chú-jīm kiam kà Eng-bûn. 1920 nî choán khì Tâi-lâm Siong-gia̍p Choan-bûn Ha̍k-hāu, mā tam-jīm lí-sū-tiúⁿ. Lîm Bō͘-seng kap Chiúⁿ Ūi-súi só͘ léng-tō ê Tâi-oân Bûn-hoà Hia̍p-hoē tùi Tâi-oân jîn-bîn chìn-hêng bîn-cho̍k ūn-tōng kap bûn-hoà ūn-tōng kàu-io̍k ê kang-chok. 1927 nî iû Tâi-oân Chóng-tok-hú kap Bûn-pō͘-séng ê kéng-soán, khì Bí-kok ê Columbia Tāi-ha̍k ê Teacher's College tha̍k-chu, 1929 nî tit-tio̍h thiat-ha̍k phok-sū ê ha̍k-ūi, sī Tâi-oân lâng ê tē-it ê. Tńg-lâi Tâi-oân khì Tâi-lâm Ko-téng Kang-gia̍p Ha̍k-hāu kà-chheh, sī Eng-gí Tek-gí kho ê chú-jīm kiam tô͘-su-koán ê koán-tiúⁿ.

Chiàn-āu siu-kái

1945 nî 12 goe̍h tam-jīm Tâi-oân Tāi-ha̍k Sian-siu-pan ê chú-līm, liáu-āu chiap-jīm Tâi-oân Tāi-ha̍k Bûn-ha̍k-īⁿ īⁿ-tiúⁿ.

1945 nî tang-thiⁿ chhòng-pān Bîn-pòTâi-pak, tam-jīm siā-tiúⁿ. Chóng-pian-chip Khó͘ Nái-chhiong, Chóng-chú-pit Tân ōng-sêng.

Chiong-chiàn liáu-āu, Tâi-oân tông-pau sī hui-siông hoaⁿ-hí, hoan-gêng Chó͘-kok lâi Tâi-oân. Siūⁿ-boē-kàu, Tiong-kok ê koaⁿ-oân kap kun-tūi hō͘ Tâi-oân jîn-bîn hui-siông sit-bōng. Tiōng-iàu ê chit-ūi lóng hō͘ goā-séng-lâng iah sī poàⁿ-soaⁿ-á chiàm-liáu-liáu, koaⁿ-oân choan leh chia̍h-chîⁿ, kun-tūi ká-ná thó͘-húi. Chi̍t-ē-á tio̍h kā Tâi-oân bú kah o͘-thiⁿ-àm-tē.

228 Sū-kiāⁿ siu-kái

228 Sū-kiāⁿ hoat-seng liáu-āu, ū lâng chhiáⁿ i chhut-bīn hia̍p-siong sū-kiāⁿ ê chhú-lí pān-hoat. I jīn-ûi ha̍k-chiá put-eng-kai khì chhap chèng-tī, kan-na tī 3 goe̍h 4 ji̍t khì Chhú-lí Úi-oân-hoē hoat-piáu ián-káng, hi-bōng ài kong-pêng, ài ū kiàn-siat-sèng, tio̍h bô koh chhut-bīn. Ū lâng kiò i ài bih--khí-lâi, i kóng "in chai-iáⁿ goá Lîm Bō͘-seng pēng-bô chò siáⁿ-mi̍h, ē-sái tùi goá án-choáⁿ?"

3 goe̍h 10 ji̍t, poeh ê lâng lâi in tau, seng kā in tau ûi--khí-lâi, gia̍h chhèng chhut-lâi tùi i kóng: Tân tióng-koaⁿ chhiáⁿ lí khì kóng-oē, i kóng: goá ê ì-kiàn i lóng chai-iáⁿ, mā bô-hoat-tō͘ hoán-khòng, tō hông chhoā-cháu. Chū án-ne m̄-bat koh khoàⁿ tio̍h i--lo͘h.

Chù-kái siu-kái

  1. Lin Mosei (1929). Public Education in Formosa Under the Japanese Administration: A Historical and Analytical Study of the Development and the Cultural Problems (Ph.D.). Columbia University. OCLC 62316617.  (Eng-gí)

Gōa-pō· liân-kiat siu-kái