Chéng-cho̍k-chú-gī

(Tùi Racism choán--lâi)

Chéng-cho̍k-chú-gī sī 1 chióng sìn-liām, lia̍h-kóng ū-ê chéng-cho̍k iah-sī cho̍k-kûn pí pa̍t-ê khah hó. Ū chit-khoán sìn-liām ê lâng hō-chò chéng-cho̍k-chú-gī-chiá.

Jîn-lūi sù-siông ē kā lâng hun-chò bô-kâng ê kûn-thé, hun-thiah ê piau-chún, chia̍p-chia̍p sī chin bêng ê goā-piáu khoán-sek, pí-lūn: phoê-hu ê sek-chúi t.t. M̄-koh án-ne lâi kā lâng hun-chò bô-kâng ê kûn-thé pēng bô-tiāⁿ-tio̍h tō sī chéng-cho̍k-chú-gī. Chéng-cho̍k-chú-gī só͘ chú-tiuⁿ--ê, sī jîn-lūi tiong-kan ê kûn-thé, ū khah-hó kap khah-bái ê cheng-chha tī leh. Kah nā chéng-cho̍k sī láng ùi i ê chó͘-kong-á só͘ ûi-thoân--lâi-ê, chéng-cho̍k-chú-gī tō ē kā chi̍t-pō͘-hūn lâng khoàⁿ-chò khah hó lēng-goā ê lâng, in-toaⁿ to̍k-to̍k sī in ê chó͘-sian bô-sio-siâng.

Kho-ha̍k-ka it-poaⁿ-tek jīn-ûi chéng-cho̍k sī ùi tī 1 ê só͘-chāi tn̂g sî-kan khiā-khí ê ka-cho̍k só͘ seⁿ-thoàⁿ--lái-ê, m̄-koh, lóng-chóng ê lâng-chéng tiong-kan sī ē-tàng hō͘-siong phoè-ha̍p seⁿ-chhut hō͘-è--ê, iā án-ne ū-ê kho-ha̍k-ka bô siong-sìn chéng-cho̍k sī 1 hāng kho-ha̍k sū-si̍t, in ê lí-iû sī ta̍k-ê kò-jîn kap kò-jîn pún-sin mā ū chiok toā ê cheng-chha tī leh, koh nā khoàⁿ bô-kâng chéng-cho̍k lāi-té ê lâng, mā thang hoat-hiān in ū bē-chió kiong-tông ê te̍k-cheng.

Hiān-chhú-sî chin chē kok-ka tī hoat-lu̍t-siōng pēng bô àn chéng-cho̍k lâi chhú bô-kâng ê tùi-thāi, bô hun sī toh-chi̍t-ê chéng-cho̍k ê jîn-bîn koân-lī lóng pêng-téng.

Sui-bóng toā-to-sò͘ ê kûn-thé lóng ē tùi in pún-sin kám-kak êng-kng, m̄-koh siong-sìn chéng-cho̍k-chú-gī, ē hō͘ lâng khì chau-that pa̍t-ê cho̍k-kûn, pau-koat pak-siah pa̍t-ê cho̍k-kûn ê koân-lī, koh-khah sī khì siong-hāi in ê sèⁿ-miā. Koè-khì, ū-ê kok-ka tō bat hō͘ chéng-cho̍k-chú-gī ê chèng-hú thóng-tī--koè, chhin-chhiūⁿ Nazi Tek-kok, Bîn-koân Ūn-tōng chìn-chêng ê Bí-kok, kap si̍t-hêng Keh-khui Chèng-chhek (apartheid) ê Lâm-hui. Tī thâu-chêng chiah-ê lē--ni̍h, chin chē lâng sit-khì chū-iû iah sèⁿ-miā ê khí-tī, kan-taⁿ sī in-ūi in ê chéng-cho̍k.

Chéng-cho̍k-chú-gī ê thoân-thé ū Ku Klux Klan (KKK), Nazi-tóng téng-téng.