Tâi-oân Thih-lō͘

Chit phiⁿ bûn-chiuⁿ m̄-sī teh kóng Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k.

Chit phiⁿ bûn-chiuⁿ m̄-sī teh kóng Kau-thong-pō͘ Thih-lō͘-kio̍k.

Tâi-oân Thih-lō͘ (Hàn-jī: 臺灣鐵路), kán-chheng Tâi-thih (Hàn-jī: 臺鐵), sī Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k ti̍t-êng ê thih-lō͘ lō͘-chōa êchóng-chheng, sī Tâi-oân chú-iàu ê thih-lō͘ ūn-su hē-thóng, siōng chá tī 1891-nî khai-sí êng-ūn. Bo̍k-chêng iû Se-pō͘ Kàn-sòaⁿ, Tang-pō͘ Kàn-sòaⁿ, Lâm-hôe Sòaⁿ 3 tiâu kàn-sòaⁿ, koh ū 10 tiâu kheh-ūn chi-sòaⁿ cho͘-sêng. Tâi-thih sú-iōng 1067mm ê thih-ki-kui, koh iân-iōng Ji̍t-pún sî-tāi kiâⁿ tó-chhiú-pêng ê kui-tēng, kap taⁿ Tâi-oân kau-thong thong-hêng hong-hiòng sī tian-tò pêng. Tâi-oân bîn-kan kháu-gí teh kóng ê “hóe-chhia” ia̍h-sī “chē hóe-chhia” it-poaⁿ tiō-sī teh kóng Tâi-thih.

Tâi-oân Thih-lō͘
Ki-pún chu-liāu
Chōng-hóng	tī-leh ēng
Só͘-iú-chiá	Tiong-hôa Bîn-kok Chèng-hú
Êng-ūn tē-khu	Tâi-oân
Chhia-chām	241
Bāng-chām	www.railway.gov.tw
Ho̍k-bū
Ho̍k-bū lūi-hêng	Siâⁿ-chè thih-lō͘, Thong-khîn thih-lō͘, Hòe-ūn thih-lō͘
Lō͘-sòaⁿ	3
Êng-ūn tan-ūi	Tâi-oân Thih-lō͘ Kong-si
Le̍k-sú
Ki-su̍t
Kúi-tō lūi-hêng	tē-bīn, ko-kè, tē-hā
Kúi-tō piau-chún	1,067 mm
Sok-tō͘	130 km/h
Lō͘-sòaⁿ-tô͘

Bo̍k-chêng keng-êng Tâi-oân Thih-lō͘ ê ki-koan sī Tâi-oân Thih-lō͘ Kong-si.

Le̍k-sú

1887-nî kàu 1900-nî

Tāi-chheng tī 1887-nî sêng-li̍p “Choân-tâi Thih-lō͘ Siong-bū Chóng-kio̍k”, hū-chek khí Tâi-oân Thih-lō͘. Goân-khí-seng kui-ōe ê lō͘-chōa sī Ke-lâng — Tâi-pak — Tek-chhàm — Tâi-lâm, che sī taⁿ Chhiòng-koàn-sòaⁿ ê khai-sí.T hâu-chi̍t tōaⁿ êng-ūn ê sī Tâi-pak Tōa-tiū-tiâⁿ kàu ke-lâng ê lō͘-sòaⁿ, tī 1891-nî thong-chhia, kah 4 tâi ki-koan-chhia, 14 tâi kheh-chhia, bô hòe-chhia. Sòa-āu iân-sin kàu Sin-tek ê lō͘-tōaⁿ tī 1893-nî thong-chhia, hit-tong-sî tī Tâi-pak ê lō͘-chōa sī kiâⁿ taⁿ Tâi-pak Tōa-kiô, Saⁿ-têng-po͘, Sin-chng-khu ê só͘-chāi. M̄-koh 1891-nî sûn-hú Lâu Bêng-thoân khì-chit, kè-jīm sûn-hú Siāu Iú-liâm in-ūi Tâi-oân châi-chêng ū khùn-lân, iau-kiû Tâi-oân Thih-lō͘ thêng-kang. Só͘-í tī Tâi-oân hō͘ Ji̍t-pún chiap-siū chìn-chêng, kan-taⁿ Ke-lâng kàu Sin-tek lō͘-tōaⁿ oân-kang.

1895-nî Tâi-oân Jîn-pún Sî-tāi khai-sí, Tâi-oân Thih-lō͘ sī hō͘ Ji̍t-kun séng chiap-koán, in sêng-li̍p Lio̍k-kun Tâi-oân-khu Lîm-sî Thih-tō Tùi. Ài-lâi Tâi-oân Chóng-tok-hú sêng-li̍p ê sî, thih-lō͘ kiàn-siat chèng-chhek chiām-sî iû bîn-kan chú-chhî. Chit-ê sî-chūn, Tâi-oân Thih-lō͘ lóng-chóng ū 8 tâi ki-koan-chhia, 20 tâi kheh-chhia, 26 tâi hòe-chhia. Tán Tâi-oân Thih-tō Chu-sek Hōe-siā, Tâi-pak Thih-tō Hōe-siā téng-téng ê bîn-kan gia̍p-chiá sio-liân-sòa bō͘-khoán sit-pāi liáu-āu, 1899-nî Tâi-oân chú-iàu thih-lō͘ kàn-sòaⁿ kái iû koaⁿ-hong chú-tō, kâng-nî Tâi-oân Chóng-tok-hú Kau-thong-pō͘ Thih-tō-pō͘ sêng-li̍p, kè-ōe choân-bīn heng-kiàn se-pō͘ chhiòng-koàn thih-lō͘.

2001-nî kàu 2010-nî

• 
  pōe-chû-sek chhia-phiò (Chū-kiông-hō)
• 
  pōe-chû-sek chhia-phiò (khu-kan-chhia)
• 
  pōe-chû-sek chhia-phiò (Kí-kong-hō)
• 
  pōe-chû-sek chhia-phiò (Chū-kiông-hō)

Lō͘-sòaⁿ

Tâi-thih lō͘-sòaⁿ (A-lí-san lîm-thih í-keng hō͘ Lîm-bū-kio̍k siu ·tńg-khì êng-ūn）

Êng-ūn chhia-chióng

Tâi-thih bo̍k-chêng êng-ūn-tiong ê kheh-ūn chhia-chióng ū bô-kâng ê téng-kip, chiàu thiah-phiò bô͘-sek, hun “tùi-hō lia̍t-chhia” kap “hui-tùi-hō lia̍t-chhia” nn̄g tōa lūi-hêng. Kok téng-kip chhia-chióng teh ēng ê lia̍t-chhia chhia-hêngthong-siông sī kò͘-tēng ·ê, tú-tio̍h te̍k-sû tiàu-tō͘ su-kiû ê sî lia̍h-gōa.

Lūi-pia̍t	Chhia-chióng			Eng-gí miâ	Sú-iōng chhia-lióng		Múi kong-lí phiò-kè (Sin-tâi-phiò)
Tùi-hō	Chū-kiông-hō	Puyuma Chū-kiông-hō lia̍t-chhia		Puyuma Express	Tiān-liân-chhia	TEMU2000 hêng	2.27 kho͘
		Taroko Chū-kiông-hō lia̍t-chhia		Taroko Express		TEMU1000 hêng
		Chū-kiông-hō lia̍t-chhia	Sin-chū-kiông (3000) hō lia̍t-chhia	Tze-Chiang Limited Express (T.C. Ltd Exp) / Ziqiang Express		EMU3000 hêng
			it-poaⁿ Chū-kiông-hō lia̍t-chhia			EMU1200 hêng
					PP sek	PP sek Chū-kiông-hō
					chhâ-liân-chhia	DR2800 hêng DR2900 hêng DR3000 hêng DR3100 hêng
	Kí-kong-hō lia̍t-chhia			Chu-Kuang Express (C.K. Exp) / Juguang Express	tōng-le̍k chi̍p-tiong sek	32850 hē 32950 hē 10000 hêng 10100 hêng 1000 hêng 10200 hêng 10400 hêng 10500 hêng 10600 hêng	1.75 kho͘
Hui-tùi-hō	Khu-kan Khoài-chhia			Fast Local Train / Local Express	tiān-liân-chhia	EMU500 hêng EMU600 hêng EMU700 hêng EMU800 hêng EMU900 hêng	1.46 kho͘
	Khu-kan-chhia			Local Train
					tōng-le̍k chi̍p-tiong sek (Lâm-hôe Soàⁿ Ho̍k-heng-hō kú-kàn-chhia）	20000 hêng 20200 hêng 2000 hêng 2300 hêng

Tùi-hō lia̍t-chhia

PP sek Chū-kiông-hō sú-iōng E1000 hêng tiān-tōng ki-koan-chhia

Taroko-hō

Puyuma-hō

Chū-kiông-hō lia̍t-chhia

Chū-kiông-hō it-poaⁿ lia̍t-chhia

Chū-kiông-hō sī Tâi-thih bo̍k-chêng siōng ko-kip ê lia̍t-chhia thêng-khò-chām siōng chió.

1978-nî khai-sí êng-ūn ê sî, sī EMU100 hêng tiān-liân-chhia teh cháu, hiān-chú-sî chú-iàu sī PP sek Chū-kiông-hō, chió-sò͘ sī EMU1200 hêng tiān-liân-chhia, EMU300 hêng tiān-liân-chhia, ài kiâⁿ tī hui-tiān-khì-hòa khu-kan ê sî ē ēng chhâ-liân-chhia.

Taroko-hō lia̍t-chhia

Pian-chè Sī sio̍k-tī Chū-kiông-hō, tān-sī êng-ūn ê sî kóng Taroko-hō khah chē. Chhia-hêng sī Ji̍t-pún chìn-kháu ê TEMU1000 hêng kheng-siâ-sek tiān-liân-chhia, che mā sī Tâi-thih thâu-chi̍t chióng sú-iōng ê kheng-siâ-sek lia̍t-chhia, chú-iàu sī kiâⁿ Tang-pō͘ Kàn-sòaⁿ.

Puyuma-hō lia̍t-chhia

Pian-chè Sī sio̍k-tī Chū-kiông-hō, tān-sī êng-ūn ê sî kóng Puyuma-hō khah chē. Chhia-hêng sī Ji̍t-pún chìn-kháu ê TEMU2000 hêng kheng-siâ-sek tiān-liân-chhia, chú-iàu sī kiâⁿ Tang-pō͘ Kàn-sòaⁿ, jî-chhiáⁿ ū te̍k-pia̍t ho̍k-bū Tâi-tang-koān.

Kí-kong-hō lia̍t-chhia sī Tâi-thih bo̍k-chêng tē-2 kip ê lia̍t-chhia.

Ho̍k-heng-hō lia̍t-chhia

Ho̍k-heng-hō éng-kòe sī Tâi-thih tē-3 kip lia̍t-chhia. 2022-nî 3-goe̍h 29 Ho̍k-heng-hō chèng-sek thêng-sú.

Hui-tùi-hō lia̍t-chhia

Tâi-thih 700 hêng thong-khîn tiān-liân-chhia

Tâi-thih 800 hêng thong-khîn tiān-liân-chhia

Tâi-thih 900 hêng thong-khîn tiān-liân-chhia

Kok-chè kau-liû

Chí-mōe chhia-chām

Tè-kiat sî-kan	Tâi-thih chhia-chām	Só͘-chāi	Tè-kiat chhia-chām	Só͘-chāi
2013-nî 8-goe̍h 16	Sin-tek Chhia-thâu	Tâi-oân Sin-tek-chhī	Grand Central Chhia-thâu	United States New York
2013-nî 10-goe̍h 13	Siông-san Chhia-thâu	Tâi-oân Tâi-pak-chhī	Matsuyama Chhia-thâu	Ji̍t-pún Ehime-koān
2014-nî 12-goe̍h 22	Ku-soaⁿ Chhia-thâu	Tâi-oân Gî-lân-koān	Kameyama Chhia-thâu	Ji̍t-pún Hyōgo-koān
2015-nî 2-goe̍h 12	Sin-tek Chhia-thâu	Tâi-oân Sin-tek-chhī	Tang-kiaⁿ Chhia-thâu	Ji̍t-pún Tang-kiaⁿ-to͘
2015-nî 12-goe̍h chhe-4	Tâi-pak Chhia-thâu	Tâi-oân Tâi-pak-chhī	Osaka Chhia-thâu	Ji̍t-pún Tāi-pán-hú
2016-nî 10-goe̍h 22	Ha̍p-heng Chhia-thâu	Tâi-oân Sin-tek-koān	Kōfuku Chhia-thâu	Ji̍t-pún Hokkaidō
2017-nî 11-goe̍h chhe-10	Koan-san Chhia-thâu	Tâi-oân Tâi-tang-koān	Sekiyama Chhia-thâu	Ji̍t-pún Niigata-koān
2018-nî 3-goe̍h 26	Tiân-tiong Chhia-thâu	Tâi-oân Chiong-hòa-koān	Tanaka Chhia-thâu	Ji̍t-pún Nagano-koān
2020-nî 1-goe̍h 16	Lāi-oan Chhia-thâu	Tâi-oân Sin-tek-koān	Wakasa Chhia-thâu	Ji̍t-pún Tottori-koān
2020-nî 11-goe̍h chhe-4	Bān-hôa Chhia-thâu	Tâi-oân Tâi-pak-chhī	Tagataisha-mae Chhia-thâu	Ji̍t-pún Siga-koān
	Ta-khe Chhia-thâu	Tâi-oân Gî-lân-koān	Izu-nagaoka Chhia-thâu	Ji̍t-pún Sizuoka-koān

Chí-mōe lō͘-sòaⁿ

Tè-kiat sî-kan	Tâi-thih lō͘-sòaⁿ	Tè-kiat lō͘-sòaⁿ
2013-nî 4-goe̍h 23	Pêng-khe Sòaⁿ	Enoshima tiān-thih-sòaⁿ
2014-nî 4-goe̍h 30	Pêng-khe Sòaⁿ	Chōkai-Sanroku Sòaⁿ
2014-nî 10-goe̍h 28	Chi̍p-chi̍p Sòaⁿ	Isumi Sòaⁿ
2016-nî 6-goe̍h chhe-1	Chhiòng-koàn-sòaⁿ Tâi-tiong Sòaⁿ	IGR-Iwate-Ginga thih-tō
2016-nî 6-goe̍h chhe-1	Chhiòng-koàn-sòaⁿ Hái-hōaⁿ-sòaⁿ	Sanriku thih-tō Kita-riasu Sòaⁿ, Minami-riasu Sòaⁿ
2016-nî 8-goe̍h 27	Chi̍p-chi̍p Sòaⁿ	Tenryu-Hamanako Thih-tō
2017-nî 4-goe̍h chhe-1	So͘-ò Sòaⁿ	Chōshi tiān-khì thih-tō
2018-nî 5-goe̍h 19	So͘-ò Sòaⁿ	Heisei Chikuhō Thih-tō choan-sòaⁿ
2019-nî 6-goe̍h 23	Pîn-tong Sòaⁿ, Lâm-hôe Sòaⁿ	Hisatsu Orenji Thih-tō
2019-nî 7-goe̍h 22	Chhiòng-koàn-sòaⁿ (Tâi-tiong — Ko-hiông)	Aoimori Thih-tō-sòaⁿ

Chí-mōe lia̍t-chhia

• Tâi-oân Tâi-thih CK124 hō cheng-khì ki-koan-chhia tōng-thài hêng-sú × Ji̍t-pún JR Hokkaidō SL Fuyu-no-Shitsugen hō, 2012-nî 3-goe̍h 12 tè-kiat
• Tâi-oân Tâi-thih CT273 hō cheng-khì ki-koan-chhia tōng-thài hêng-sú (Tiōng-hā Pó-tó Hō) × Ji̍t-pún JR Se ji̍t-pún Kok-thih C57 hêng cheng-khì ki-koan-chhia it-hō ki tōng-thài hêng-sú ê SL Yamaguchi Hō), 2017-nî 6-goe̍h 24 tè-kiat

Chí-mōe chhia-khò͘

• Tâi-oân Chiong-hòa Sìⁿ-hêng Chhia-khò͘ × Ji̍t-pún Ōita-koān Kusu-machi Bungo-Mori ki-koan-kho͘, 2019-nî 12-goe̍h chhe-6 tè-kiat

Siòng-pō͘

• 
  Ki-koan-chhia kóa chi̍t tè “C12 hêng tè-kiat chí-mōe lia̍t-chhia 2 chiu-nî kì-liām” ê pâi-á.
• 
  Tâi-pak Siông-san Chhiat-thâu ê chí-mōe-chām tè-kiat kì-liām pâi-á
• 
  Tâi-thih-kio̍k ê Tiân-tiong (田中) chhia-thâu kap Ji̍t-pún Shinano Thih-tō ê Tanaka (田中) Chhia-thâu sī chí-mōe chhia-chām.
• 
  Hisatsu Orenji Thih-lō͘ ê Tâi-thih chhâ-liân-chhia chhái-hōe-chhia（HSOR-150形）

Siong-koan tiâu-bo̍k

• Kau-thong-pō͘ Thih-tō-kio̍k
• Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k
• Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k chhia-chām lia̍t-toaⁿ
• Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k lō͘-sòaⁿ lia̍t-toaⁿ
• Tâi-oân Thih-lō͘ Koán-lí-kio̍k chhia-lióng lia̍t-toaⁿ
• Tâi-oân thih-lō͘ ūn-su
• Tâi-thih giâm-tiōng sū-kò͘ lia̍t-toaⁿ
• Tâi-oân Thih-lō͘ Kang-hōe
• Tâi-oân Thih-lō͘ Sán-gia̍p Kang-hōe
• Tâi-thih Li̍p-thé-hòa (tē-hā-hòa, ko-kè-hòa)
• Tâi-thih Chia̍t-ūn-hòa
• Tâi-thih cheng-khì hóe-chhia