Chheng-kok

(Tùi Tāi-chheng choán--lâi)


Chheng-kok (清國, Boán-chiu-gí: ᡩᠠᡳᠴᡳᠩ
ᡤᡠᡵᡠᠨ
), sī tī 1644 nî kàu 1911 nî thóng-tī chha-put-to hiān-chhú-sî Tiong-kok khu-he̍k ê tè-kok. Tī sù-siông ê Tiong-kok le̍k-sú-chheh lāi-té, sī siōng-boé 1-ê tiâu-tē.

Tāi-chheng-kok
大清國
ᡩᠠᡳᠴᡳᠩ
ᡤᡠᡵᡠᠨ
1636 nî–1912 nî
Chheng-tiâu kî-á
kok-kî (1889–1912)
Chheng-tiâu hông-tè ê ìn-á
hông-tè ê ìn-á
Kok-koa: 鞏金甌
Kióng-kim-au
(1911–1912)
Chheng-kok ê pán-tô͘.
Chheng-kok ê pán-tô͘.
Siú-to͘ Mukden (Sím-iông)
(1636–1644)
Pak-kiaⁿ
(1644–1912)
Koaⁿ-hong gí-giân Boán-chiu-gí
Thong-iōng gí-giân Boán-chiu-gí, Hàn-gí, Bông-kó͘-gí, Chōng-gí, Chagatai-gí
Chèng-hú kun-chú-chè
Le̍k-sú  
• Kiàn-li̍p
1636 nî
• Pang-hoāi
1912 nî
í-chêng kok-ka
í-āu kok-ka
Hō͘ Kim
Tāi Sūn
Lâm Bêng
Dzungar Hān-kok
Tiong-hoâ Bîn-kok
Se-chōng Ông-kok
Tāi Bông-kó͘-kok
Uryankhay Kiōng-hô-kok
Tâi-oân Bîn-chú-kok
Chí-kìm-siâⁿ sió-tiâu-têng
Taⁿ siok-tī

Chheng Tiâu ê thóng-tī-chiá sī Boán-cho̍k ê Aisin Gioro-sī , 1616 nî Nurhaci kiàn-li̍p ông-kok, kok-miâ hō-chò Tāi-kim (大金), 1636 nî Nurhaci ê hāu-siⁿ Hong Taiji kā kok-miâ kái-chò Tāi-chheng (大清), chē-ūi chò hông-tè.

1644 nî, Lí Chū-sêng sut-niá ê lông-bîn kun-tūi phah-ji̍p-khì Pak-kiaⁿ, Tāi-bêng Tè-kok hông-tè Chiông-cheng chū-sat, Lí Chū-sêng khí-kok hō-chò Tāi-sūn .

Āu--lâi Tāi-chheng Tè-kok soè-ho̍k Tāi-bêng Tè-kok ê chiong-kun Gô͘ Sam-kùi , i chhoā Chheng-kok ê kun-tūi ji̍p-lâi Bān-lí Tn̂g-siâⁿ lāi-té, koh phah-iâⁿ Lí Chū-sêng, liáu-āu Dorgon kā Chheng-kok ê Sūn-tī Hông-tè chih lâi tī Pak-kiaⁿ, Pak-kiaⁿ chiâⁿ-chò Tāi-chheng Tè-kok sin ê siú-to·.

1911-nî hoat-seng Sin-hāi Kek-bēng, tè-kok lāi-té ê ta̍k-séng tn̂g-tn̂g té-té soan-pò· to̍k-li̍p, tè-kok hông-tè Phó͘-gî tī 1912-nî lo̍h-tâi, Tāi-chheng Tè-kok choaⁿ-á bia̍t-bông, liân Tāi-kim kok kè-kiōng ū 13-ê hông-tè, lóng-chóng 297-tang.

Chheng-tiâu ê nî-hō

siu-kái
  1. Thian-bēng (1616 nî - 1626 nî)
  2. Thian-chhong (1627 nî - 1636 nî)
  3. Chiông-tek (1636 nî - 1643 nî)
  4. Sūn-tī (1644 nî - 1661 nî)
  5. Khong-hi (1661 nî - 1722 nî)
  6. Eng-chèng (1723 nî - 1735 nî)
  7. Khiân-liông (1736 nî - 1795 nî)
  8. Ka-khèng (1796 nî - 1820 nî)
  9. Tō-kong (1821 nî - 1850 nî)
  10. Hâm-hong (1851 nî - 1861 nî)
  11. Tông-tī (1862 nî - 1875 nî)
  12. Kong-sū (1875 nî - 1908 nî)
  13. Soan-thóng (1909 nî - 1912 nî)

Koh Khoàⁿ

siu-kái