Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok (印度共和國, Eng-gí: Republic of India, Hindi-gí: भारत गणराज्य; ISO: Bhārat Gaṇarājya[3]), kán-chheng Ìn-tō͘, tī A-chiu tāi-lio̍k ê lâm-pêng. Sī choân sè-kài siāng tōa ê chū-iû-bîn-chú kok-ka, jîn-kháu chhiau-kòe 14-ek (sè-kài siāng chē--ê), gí-giân iok-lio̍k 900 chióng. Chiū bêng-gī GDP lâi khòaⁿ, Ìn-tō͘ sī sè-kài tē-5 tōa ê keng-chè-thé.

Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok
Bhārat Gaṇarājya
Republic of India
भारत गणराज्य
Ìn-tō͘ kî-á
kok-kî
Ìn-tō͘ kok-hui
kok-hui
Chu-kù: सत्यमेव जयते
"Chin-lí it-tēng sèng-lī."
Kok-koa: Jana Gana Mana
"Jîn-bîn ê Ì-chì"
Siú-to͘ Sin Delhi
Siāng-tōa siâⁿ-chhī Mumbai
Koaⁿ-hong gí-giân Hindi-gí, Eng-gí
Sêng-jīn ê kok-ka gí-giân
sêng-jīn ê tē-hng gí-giân
Kî-thaⁿ gí-giân 447 chióng kháu-gí gí-giân
Chong-kàu
79.8% Ìn-tō͘-kàu
14.2% Hôe-kàu
2.3% Ki-tok-kàu
1.7% Sikh-kàu
0.7% Hu̍t-kàu
0.4% Jaina-kàu
0.9% kî-thaⁿ sìn-ióng[1][2]
Chèng-hú Liân-pang, gī-hōe kiōng-hô-chè
• Chóng-thóng
Ram Nath Kovind
• Hù-chóng-thóng
Venkaiah Naidu
• Chóng-lí
Narendra Modi
• Chòe-ko hoat-koaⁿ
N. V. Ramana
• Lok Sabha ê gī-tiúⁿ
Om Birla
Li̍p-hoat ki-kò͘ Kok-hōe
Rajya Sabha
Lok Sabha
To̍k-li̍p 
(ùi Eng-kok)
1947 nî 8 goe̍h 15 ji̍t
1950 nî 1 goe̍h 26 ji̍t
Bīn-chek
• Lóng-chóng
3,287,263 km2 (1,269,219 sq mi) (tē 7 miâ)
• chúi-he̍k (%)
9.6
Jîn-kháu
• 2018 nî kó͘-kè
Neutral increase 1,352,642,280 (tē 2 miâ)
• 2011 nî phó͘-cha
1,210,854,977
• Bi̍t-tō͘
413.6/km2 (1,071.2/sq mi) (tē 19 miâ)
GDP (PPP) 2021 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Increase $10.207 bān-ek (tē 3 miâ)
• Pêng-kin
Increase $7,333 (tē 122 miâ)
GDP (bêng-gī) 2021 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Increase $3.050 bān-ek (tē 6 miâ)
• Pêng-kin
Increase $2,191 (tē 145 miâ)
Gini (2011 nî) 35.7
tiong · tē 98 miâ
HDI (2019 nî) Increase 0.645
tiong · tē 131 miâ
Hoè-pè Ìn-tō͘ rupee (₹) (INR)
Sî-khu UTC+05:30 (IST)
Sî-kan keh-sek dd-mm-yyyy
Siong-iōng tiān-goân 230 V–50 Hz
Khui-chhia hong-hiòng chó
Tiān-oē khu-hō +91
ISO 3166 tāi-hō IN
Siōng-téng domain .in

Ìn-tō͘ piⁿ--a ū Pakistan, Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok, Myanmar, Bangladesh, Nepal, Bhutan, Afghanistan. Ìn-tō͘ ê lâm-hong sī Ìn-tō͘-iûⁿ, hái-siōng ê lín-kok ū Sri Lanka, Maldives, kap Ìn-nî chia ê tó-kok tī .

Liân-ha̍p Ông-kok chèng-sek thóng-tī Ìn-tō͘ beh ū 90 tang, 1947 nî to̍k-li̍p.

Tē-lí siu-kái

Ìn-tō͘ ê chóng bīn-chek 318 bān pêng-hong kong-lí, sī sè-kài tē 7 tōa, chiàm Ìn-tō͘ chù-tāi-lio̍k ê tōa pō͘-hūn.

Hêng-chèng-khu siu-kái

Chhiáⁿ chham-khó: Ìn-tō͘ ê hêng-chèng-khu

Ìn-tō͘ ê hoat-lu̍t siōng oe̍h-hun-chò 28 ê pang (प्रांत, pradeshs) kah 8 ê liân-pang sio̍k-tē (केन्द्र शासित प्रदेश, union territories, pau-koat kok-ka siú-to͘ Sin Delhi). Kî-tiong Arunachal Pradesh, Ladakh kah Jammu kap Kashmir tiong-iong ti̍t-hat-khu sī ū cheng-gī--ê.

Chèng-tī siu-kái

Ìn-tō͘ sī chi̍t-ê liân-pang kiōng-hô-kok. Ū 7.14 ek ê soán-bîn, 1,000 gōa ê chèng-tóng chham-ú kok-hōe soán-kí: pau-koat 7 ê choân-kok-sèng tōa-tóng (chèng-tóng liân-bêng), 40 ê tē-khu chèng-tóng, iah-koh-ū 980 ê sió-tóng. Soan-chheng sī choân-sè-kài siōng tōa kui-bô͘ ê bîn-chú soán-kí (2009 nî).

Ìn-tō͘ chóng-thóngkok-ka goân-siú, mā sī bú-chong pō͘-tūi ê thóng-sòe. Chóng-thóng sī hi-khoân--ê, pêng-siông-sî iû chóng-lí chióng-ak si̍t-khoân. Iah-m̄-koh, nā sī chèng-hú siū-tio̍h chiàn-cheng ê ui-hia̍p, chhim-lio̍k, ia̍h-sī po̍k-tōng ê sî, chóng-thóng ū-khoân soan-pò͘ kín-kip chōng-thài; nā sī chèng-hú pòaⁿ-sūi--khì, chóng-thóng ē-tàng tāi-hêng chèng-hú siú-náu ê chit-lêng. Tong gī-hōe soán-kí hām-ji̍p kiong-kio̍k ê sî-chūn, chóng-thóng ē-sái chí-tēng chèng-tóng lâi cho͘-koh, lî-chhiáⁿ i ē-sái hóⁿ-koat chèng-hú thê-chhut ê hoat-àn. Chóng-thóng chham hù-chóng-thóng ê jīm-kî sī 5 tang: In sī iû chi̍t-ê te̍k-siat ê soán-kí ki-kò͘ kàn-chiap soán-kí lâi sán-seng. Ìn-tō͘ hù-chóng-thóng tī-leh chóng-thóng bô-hoat-tō͘ hêng-sú koân-le̍k ê sî-chūn, sī bē-tàng chū-tōng chiap-jīm chóng-thóng ê ūi--ê.

  1. "Census of India : C-1 Population By Religious Community". Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2015-09-13. 2016-10-08 khòaⁿ--ê. 
  2. "2.87 million Indians have no faith, census reveals for first time". Goân-pún bāng-ia̍h Pó-chûn tī 2017-01-31. 2016-10-08 khòaⁿ--ê. 
  3. The Essential Desk Reference, Oxford University Press, 2002, p. 76, ISBN 978-0-19-512873-4