Portal:Ki-su̍t
Ki-su̍t Mn̂g-kháu-ia̍h
Ki-su̍t, iā ū kóng kho-ki, sī tùi kho-ha̍k ê si̍t-chok lī-ēng, pau-koat chè-chō, siu-kái iā kái-chìn, èng-iōng oa̍h-tāng iā hêng-tōng, ke-si ê sú-iōng kap tì-sek, ki-hâi, ki-hoat, kang-gē, hē-thóng, cho͘-chit ê hong-hoat, iā sī ūi kái-koat būn-tê siu-kái iā an-pâi khoân-kéng, koh ū tùi hiān-chûn būn-tê kái-koat hong-sek ê kái-chìn, ta̍t-sêng bo̍k-phiau iā piáu-hiān it-tēng ê kong-lêng. Ki-su̍t mā ē-tàng piáu-sī hia ke-si, ki-hâi-mi̍h, siu-kái, khoân-kéng an-pâi kap têng-sū pún-sin. Kok khoán ki-su̍t lóng tùi lâng kap kî-tha tōng-bu̍t chióng-lūi khòng-chè kiam sek-èng chū-jiân khoân-kéng ê lêng-le̍k sán-seng bêng-hián ê éng-hióng.
Jîn-lūi tāi-seng sú-iōng ki-su̍t, sī kā chū-jiân chu-goân choán ji̍p chò kan-tan ê ke-si. Sú-chêng sî-tāi lâng hoat-kiàn khòng-chè hóe ê lêng-le̍k, ka-thiam liáu ē-tàng lī-ēng ê chia̍h-mi̍h lâi-goân, lián-á ê hoat-bêng, pang-chō͘ lâng sóa kiân jî-chhiá khòng-chè khoân-kéng. Kīn-taⁿ ê ki-su̍t hoat-tián, pau-koat ìn-soat-ki, tiān-ōe, Internet, kiám-chió liáu thong-sìn ê bu̍t-lí ê chó͘-gāi, mā hō͘ lâng ē-tàng chū-iû tī thong sè-kài ê chhùn-chioh ē-té kau-liû. Chóng-sī ki-su̍t m̄-sī ka-taⁿ hông lī-ēng tī hô-pêng ê bo̍k-te̍k; kui-ê le̍k-sú siōng bú-khì ê hoat-tián it-ti̍t teh ka-kiông in-ê phò-hoāi lêng-le̍k, tè-bé chhut-hiān liáu hu̍t-chú bú-khì.
Kòe-soán ê bûn-chiuⁿ
Kòe-soán ê iáⁿ-siōng
Tek-kok Eldagsen hū-kīn chi̍t chiah tng teh siu-sêng sió-be̍h ê cho͘-ha̍p-sek siu-koah-chhia Claas Lexion 584 06833, i kâng sî-chūn ē-tàng kā be̍h-á khak la̍p chò iù-á phùn tiām chhân-hn̂g lāi.
Chiu-liân kì-sū
- 1971 nî 11 goe̍h 15 ji̍t – Thâu chi̍t khoán ū siong-gia̍p kè-ta̍t ê bî-chhù-lí-khì (microprocessor), Intel 4004 (siōng), keng-kòe tī Electronic News ê kóng-kò hông hoat-piáu.
Kòe-soán ê jîn-bu̍t
Lí kám chai-iáⁿ...
- ... he it-poaⁿ kóng ê nâ-sek gû-á-khò͘ sī Jacob Davis kah Levi Strauss tī 1873 nî ê sî hoat-bêng--ê?
- ... he la-jí-oh ki-su̍t sī lī-ēng tiān-chû-tiûⁿ ê chín-tōng keng-kòe khong-kan lâi thoân-sàng, bô su-iàu lēng-goā ê mûi-kài?
- ... he SpaceX kong-si siat-kè kiam chè-chō ê Falcon 9 Full Thrust (siōng) sī thâu chi̍t khoán goân-sêng tē-it-chat thui-chìn-khì ti̍t-li̍p kàng-lo̍h ê kúi-tō-kip hóe-chìⁿ?
Niù-suh
- Gián-kiù-chiá kong-pò͘ nn̄g khoán tiān-náu ê an-choân jio̍k-tiám: Spectre kap Meltdown.
- NASA kéng chhut nn̄g hāng sin ê thài-khong jīn-bū: hun-pia̍t beh hiòng Titan chheⁿ kap 67P/Churyumov-Gerasimenko tn̂g-bóe-chheⁿ chò tiâu-cha.
Kòe-soán ê ín-kù
“ | Chêng hit-chūn, tng ta̍k-hāng tāi-chī ēng tiān-náu cháu m̄-tio̍h--khì, gún to̍h kóng ū thâng tī he lāi-bīn. (From then on, when anything went wrong with a computer, we said it had bugs in it.) |
” |
Tui-e̍k 1947 nî ê sî chhù-lí Harvard Mark II tiān-náu lāi-bīn chi̍t chiah ia̍h-á.