Pe̍h-kim

(Tùi Platinum choán--lâi)

Pe̍h-kim (白金) sī chi̍t khoán kim-sio̍k lūi ê hoà-ha̍k goân-sò͘, kì-hō Pt, goân-chú-hoan 78.

Pe̍h-kim,  78Pt
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hō Pe̍h-kim, Pt
Eng-bûn platinum
Gōa-hêng silvery white
Pe̍h-kim tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Pd

Pt

Ds
iridiumPe̍h-kimkim
Goân-chú-hoan 78
Goân-chú-liōng (±) 195.084(9)[1]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t   kòe-tō͘ kim-sio̍k
Cho̍k, hun-khu 10 cho̍k, d khu
Chiu-kî tē 6 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t [Xe] 4f14 5d9 6s1
per shell 2, 8, 18, 32, 17, 1
Bu̍t-lí sèng-chit
Siòng kò͘-thé
Iûⁿ-tiám 2041.4 K ​(1768.3 °C, ​3214.9 °F)
Hut-tiám 4098 K ​(3825 °C, ​6917 °F)
Bi̍t-tō͘  (sek-un) 21.45 g·cm−3
19.77 g·cm−3
Iûⁿ-hoà-jia̍t 22.17 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t 510 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng 25.86 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
tī T (K) 2330 (2550) 2815 3143 3556 4094
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘ 6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2, −3 ​(a mildly basic oxide)
Tiān-hū-tō͘ Pauling scale: 2.28
Tiān-lī-lêng 1st: 870 kJ·mol−1
2nd: 1791 kJ·mol−1
Goân-chú pòaⁿ-kèng empirical: 139 pm
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng 136±5 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng 175 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chōface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for Pe̍h-kim
Siaⁿ-sok (sòe kùn-á) 2800 m·s−1 (at r.t.)
Jia̍t-phòng-tiòng 8.8 µm·m−1·K−1 (at 25 °C)
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t 71.6 W·m−1·K−1
Tiān-chó͘-lu̍t 105 nΩ·m (at 20 °C)
Chû-sèng paramagnetic
Kiông-tō͘ 125–240 MPa
Young hē-sò͘ 168 GPa
Shear hē-sò͘ 61 GPa
Bulk hē-sò͘ 230 GPa
Poisson pí 0.38
Mohs ngē-tō͘ 3.5
Vickers ngē-tō͘ 400–550 MPa
Brinell ngē-tō͘ 300–500 MPa
CAS teng-kì pian-hō 7440-06-4
Le̍k-sú
Hoat-hiān kap siōng chá ê tông-ūi-sò͘ Antonio de Ulloa (1735)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: Pe̍h-kim ê tông-ūi-sò͘
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
190Pt 0.014% 6.5×1011 y α 3.252 186Os
192Pt 0.782% >4.7×1016 y (α) 2.4181 188Os
193Pt syn 50 y ε 193Ir
194Pt 32.967% (α) 1.5045 190Os
195Pt 33.832% (α) 1.1581 191Os
196Pt 25.242% (α) 0.7942 192Os
198Pt 7.163% >3.2×1014 y (α) 0.0870 194Os
(ββ) 1.0472 198Hg
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed

Chham-khó

siu-kái