Khā-lú-siúm

(Tùi Ca (goân-sò͘) choán--lâi)

Khā-lú-siúm (Ji̍t-pún-gí: カルシウム) sī 1 ê hoà-ha̍k goân-sò͘, goân-chú-hoan sī 20, hoà-ha̍k hû-hō sī Ca. I ê Eng-bûnCalcium, chia sû ùi Latin-gí calcis ("chio̍h-hoe") lâi.

Khā-lú-siúm,  20Ca
Spectral lines of calcium
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hō Khā-lú-siúm, Ca
Eng-bûn calcium
Gōa-hêng dull gray, silver; with a pale yellow tint[1]
Khā-lú-siúm tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Mg

Ca

Sr
KaliumKhā-lú-siúmscandium
Goân-chú-hoan 20
Goân-chú-liōng (±) 40.078(4)[2]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t   kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k
Cho̍k, hun-khu 2 cho̍k, s khu
Chiu-kî tē 4 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t [Ar] 4s2
per shell 2, 8, 8, 2
Bu̍t-lí sèng-chit
Siòng kò͘-thé
Iûⁿ-tiám 1115 K ​(842 °C, ​1548 °F)
Hut-tiám 1757 K ​(1484 °C, ​2703 °F)
Bi̍t-tō͘  (sek-un) 1.55 g·cm−3
1.378 g·cm−3
Iûⁿ-hoà-jia̍t 8.54 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t 154.7 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng 25.929 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
tī T (K) 864 956 1071 1227 1443 1755
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘ +2, +1, −1[3] ​(a strongly basic oxide)
Tiān-hū-tō͘ Pauling scale: 1.00
Tiān-lī-lêng 1st: 589.8 kJ·mol−1
2nd: 1145.4 kJ·mol−1
3rd: 4912.4 kJ·mol−1
(more)
Goân-chú pòaⁿ-kèng empirical: 197 pm
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng 176±10 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng 231 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chōface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for Khā-lú-siúm
Siaⁿ-sok (sòe kùn-á) 3810 m·s−1 (at 20 °C)
Jia̍t-phòng-tiòng 22.3 µm·m−1·K−1 (at 25 °C)
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t 201 W·m−1·K−1
Tiān-chó͘-lu̍t 33.6 nΩ·m (at 20 °C)
Chû-sèng diamagnetic
Young hē-sò͘ 20 GPa
Shear hē-sò͘ 7.4 GPa
Bulk hē-sò͘ 17 GPa
Poisson pí 0.31
Mohs ngē-tō͘ 1.75
Brinell ngē-tō͘ 170–416 MPa
CAS teng-kì pian-hō 7440-70-2
Le̍k-sú
Hoat-hiān kap siōng chá ê tông-ūi-sò͘ Humphry Davy (1808)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: Khā-lú-siúm ê tông-ūi-sò͘
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
40Ca 96.941% >5.9×1021 y (β+β+) 0.194 40Ar
41Ca trace 1.03×105 y ε 41K
42Ca 0.647% 42Ca is stable with 22 neutrons
43Ca 0.135% 43Ca is stable with 23 neutrons
44Ca 2.086% 44Ca is stable with 24 neutrons
45Ca syn 162.7 d β 0.258 45Sc
46Ca 0.004% >8.8×1022 y (ββ) 0.988 46Ti
47Ca syn 4.536 d β 0.694, 1.99 47Sc
γ 1.297
48Ca 0.187% 4.3×1019 y ββ 4.274 48Ti
) 0.0058 48Sc
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed

Chham-khó

siu-kái
  1. Pang-bô͘:Greenwood&Earnshaw
  2. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. Krieck, Sven; Görls, Helmar; Westerhausen, Matthias (2010). "Mechanistic Elucidation of the Formation of the Inverse Ca(I) Sandwich Complex [(thf)3Ca(μ-C6H3-1,3,5-Ph3)Ca(thf)3] and Stability of Aryl-Substituted Phenylcalcium Complexes". Journal of the American Chemical Society. 132 (35): 12492–12501. doi:10.1021/ja105534w. PMID 20718434.